Türk yazar ve şair Necati Cumali, 13 Ocak 1921'de Yunanistan'ın Florina kentinde dünyaya geldi. Yunanistan'dan gelip İzmir'in Urla ilçesine yerleşen bir ailenin çocuğudur. Ortaöğrenimini İzmir Atatürk Lisesinde okudu. Daha sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. 1938'de kazandığı fakülteyi 1941'de tamamladı.
Necati Cumali, yazın çalışmalarına şiirle başladı. İlk şiiri 1939 yılında Urla Halkevi dergisi olan "Ocak"ta yayımlandı. Edebi özellik taşıyan ilk şiiri ise "Varlık" dergisinde "Netice" ismiyle yayımlandı. Sanatında o dönem tanıştığı Orhan Veli Kanık, Cahit Sıtkı Tarancı ve Nurullah Ataç'ın etkisi oldu.
Necati Cumali, Ankara Toprak Mahsulleri Ofisi'nde çalıştıktan sonra askere gitti. Askerlik görevinden sonra ilk kitabı olan "Kızılçullu Yolu" kitabını 1943'te yayımladı. Askerlikte yazdığı şiirleri "Harbe Gidenin Şarkıları" ismiyle kitaplaştırdı. 1945'ten itibaren "Ulus", "Varlık", "Ülkü", "Ankara" gibi dergilerde sürekli olarak şiirleri yayımlandı. "Aysız Geceler" yayımlanan ilk öyküsü oldu.
1945-1948 yılları arasında Ankara'da Milli
Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Müdürlüğü'nde çalıştı. 1949'da Ankara'dan
İzmir'e giden Necati Cumali, burada memurluk ve avukatlık yaptı. İzmir'de
olduğu esnada "Güzel Aydınlık", "İmbatla Gelen",
"Güneşin Çizgisi" şiir kitapları ile "Yalnız Kadın" öykü
kitabını yayımladı. 1956'da İzmir'de tiyatro çalışmalarında bulundu.
Necati Cumali, 1957'de avukatlık mesleğinden ayrılarak kendi olanaklarıyla
Paris'e gitti. Fransa'da Paris Büyükelçiliği Basın Ataşeliği'nde çalıştı.
1959'da Türkiye'ye dönüp İstanbul'a yerleşti. Döndükten hemen sonra dört yıl
süreyle İstanbul Radyosu'nda çalıştı. İlk romanı olan "Tütün Zamanı"
1959'da tefrika edildi. 1960'da "Susuz Yaz" öyküsünü kaleme aldı.
1963'ten sonra yazın yaşamını roman ve oyun yazarlığı ile sürdürdü. 1963-1965
yılları arasında İsrail ve Paris'te yaşadı. Ayrıca yurt dışında birçok ülkeyi
gezdi.
Necati Cumali, 10 Ocak 2001'de kanserden
İstanbul'da hayata veda etti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
- Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda yazar ve
şair olarak ön plana çıkar.
- Edebiyatın her türünde eserleri olan çok yönlü
bir sanatçıdır.
- Yazın hayatına şiirle başlar.
- Roman ve hikâye türlerinde konularının kaynağını
yerli unsurlar oluşturur.
- "Yaşama sevinci" daha ilk şiirlerinden
itibaren fark edilir.
- Küçük hikâye türünde önemli başarılar elde eder.
Kendi yaşantısına girenler onun bütün dünyasının sınırlarını çizer.
- Eserlerinde günlük izlenimleri, Ege köylüsüyle
Anadolu insanın çaresizliklerini, Ege'deki tütün üreticileriyle işçilerin
sorunlarını işler.
- Aşina olduğu çiftçileri, köylüleri hem
hikâyelerinde hem de şiirlerinde dile getirir.
- Eserlerinde açık, sade, anlaşılır, süsten uzak,
çağrışımsız ve mecazsız bir dil kullanır.
- Lirik tarzda şiirler yazmayı tercih eden Necati
Cumali, eserlerinde iç ve dış gözleme büyük önem verir.
- Birçok eseri sinema filmi veya televizyon dizisi
olarak çekilir.
- Eserlerinde konuşma dilinin doğallığından
faydalanma yoluna gider.
- Oyunlarını "Yaşadıklarının altını
çizmek" için kaleme aldığını söyler.
- "Tütün Zamanı (Zeliş)" romanında Ege
köylüsünün geleneklerini, değerlerini ve tarıma dayalı yaşamını gözler
önüne serer. Yazarın çocukluk yıllarının geçtiği yerleri anlattığı için
eser, otobiyografik özellikler taşır. Eser, filme de çekilir.
"Zeliha" ve "Cemal" eserin ana kahramanları olarak ön
plana çıkarlar.
- "Susuz Yaz", Necati Cumali'nin öykü
türünde kaleme aldığı eseridir. Eserde Urla dolaylarında komşuların
su nedeniyle çıkan çatışmasını ve bu yolda işlenen cinayeti anlatır.
- "Değişik Gözle" öyküsüyle 1957 Sait
Faik Abasıyanık Hikâye Armağanı'nı; "Yağmurla Deniz" kitabıyla
1969 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü; "Bütün Şiirleri" ile 1984
Yeditepe Şiir Ödülü'nü; "Viran Dağlar" romanıyla 1995 Yunus Nadi
Ödülü ile Orhan Kemal Ödülü'nü; 2000'de Tiyatro Yazarlar Derneği Onur
Ödülü'nü ve 2001 PEN Yazarlar Derneği Şiir Ödülü'nü kazandı.
Harbe
Gidenin Şarkıları
Kızılçullu
Yolu
Güzel
Aydınlık
Başaklar
Gebe
İmbatla
Gelen
Ceylan
Ağıdı
Bozkırda
Bir Atlı
Değişik
Gözle
Yalnız
Kadın
Susuz
Yaz
Dila
Hanım
Makedonya
1900
Ay
Büyürken Uyuyamam
Tütün
Zamanı (Zeliş)
Aşk
da Gezer
Yağmur
ve Topraklar
Acı
Tütün
Nalınlar
Vur
Emri
Mine
Derya
Gülü
Boş Beşik
Ezik Otlar
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder