Ece Ayhan (1931-2002)

ece ayhan

Şair ve diplomat olarak tanınan Ece Ayhan, 10 Eylül 1931'de Muğla'da dünyaya geldi. Asıl adı "Ece Ayhan Çağlar"dır. İlkokula 1938'de Eceabat'ta başlar. İlkokul ikinci sınıfı Çanakkale İstiklal İlkokulunda okur. Ailesinin İstanbul'a yerleşmesi nedeniyle ilkokul üçüncü sınıfa Karagümrük'te bulunan Hırka-ı Şerif İlkokulunda devam eder. Ortaokulu Zeyrek Ortaokulunda; liseyi Taksim Lisesinde okur. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesine 1953'te başlayıp burayı 1959'da tamamlar.

Ece Ayhan, 1959'da İstanbul'da kaymakamlık kursunu tamamlar. 1962 yılında da kaymakam olarak atandığı Sivas Gürün'de göreve başlar. Daha sonra Çorum'da kaymakamlık ve belediye başkanlığı görevlerini yürütür. 1964 yılında da Tuzla Piyade Okulunda yedek subay olarak askerlik görevini yerine getirir.

1966'da devlet memurluğu görevlerinden ayrılır. Çok sevdiği İstanbul'a yerleşir. Ömrü boyunca yoksul bir yaşam sürdüren Ece Ayhan kısa süreli işlerle meşgul olur. İstanbul'da "Meydan Larousse" ansiklopedisinde yazarlık, "Yeni Sinema" dergisinde müdürlük, Ağaoğlu Yayınevi'nde de redaktörlük yapar. 1974'te beyin tümörüne yakalanan şair üç yıl İsviçre'de tedavi görür. Tedavi sürecinden sonra İstanbul ve Bodrum-Gümüşlük'te yaşamını sürdürür. Sonra Çanakkale'ye yerleşir.

Yazın hayatına şiirle başlayan Ece Ayhan, ilk şiirleri olan "Üç Gencin Kalbi" ve "Islak" isimli şiirlerini 1954'te "Türk Dili" dergisinde; sonra "Varlık", "Türk Dili", "Yenilik", "Pazar Postası", "Yeditepe" dergilerinde şiirlerini yayımlar. "Pazar Postası"nda çıkan şiirleriyle büyük ün sahibi olur. Yine 1959'da basılan ilk kitabı olan "Kınar Hanım'ın Denizlerinden" şiiriyle de tanınır. 1973'te "Devlet ve Tabiat" kitabında yer alan şiirlerle okurlarını sokağın diliyle buluşturur. 1977'de "Yort Savul" eserini; 1981'de de "Zambaklı Padişah"ı yayımlar.

Ece Ayhan, büyük bir ekonomik sıkıntı içerisinde bir yaşam sürdürür. Çanakkale Belediyesi'nin geçici işçi kadrosuna alınarak sosyal güvenlikten faydalanılması sağlanır. Daha sonra ekonomik sıkıntılarına sağlık problemleri eklenir. Huzurevi'ne yerleşerek orada yaşamını sürdürür. Yaşamı boyunca hastalık ve geçim derdiyle boğuşan Ece Ayhan, 12 Temmuz 2002'de İzmir'de hayata veda eder. Cenazesi, Çanakkale'nin Eceabat ilçesinin Yalova köyünde toprağa verilir.

 

Edebi Kişiliği
 
  • İkinci Yeni akımının önemli şairlerinden olan Ece Ayhan, biçim ve içerik bakımından da özgün bir kişilik sergiler.
  • İkinci Yeni şiirine "kara şiir", "sıkı şiir" veya "sivil şiir" denmesini ister.
  • Şiirlerinde daha çok bireysel konuları işler.
  • Anlaşılsın veya anlaşılmasın şiirin bir hayal sanatı olduğunu söyler.
  • Dünyaya karanlık bir bakış açısıyla bakar. Karamsarlığın egemen olduğu şiirlerinde toplumsal itilmişlik, tarih, kıyıda köşede kalmış kültürler ön plana çıkar. Kimsesizler, sokakta yaşayanlar, açlar, parklarda barınanlar, berduşları eserlerinde işler.
  • 1960 yılından sonra yazdığı "Devlet ve Tabiat" isimli kitabıyla yenilikçi, genç şairlerin üzerinde önemli bir etki oluşturur.
  • Kurguları sıra dışı olup aklın sınırlarını zorlar. Mevcut dilden farklı bir dil kullanmaya özen gösterir.
  • Ece Ayhan şiirlerinde kendine özgü bir dil kullanır. Cümle kurgusu, Türkçenin dil bilgisi kuralına aykırılık teşkil eder. Türkçenin yapısal özelliklerinin bozukluğu "Bakışsız Bir Kedi Kara" isimli eserinde görülür. Düzyazı şiiri tarzında bu kitabı oluşturur.
  • Soyut anlatıma başvurur.
  • Şiiri bir imgeler sanatı olarak gören Ece Ayhan, şiirin imgeyle kurulabileceğini ısrarla vurgular.
  • Şiirini yeni yeni sözcükler ve karanlık çağrışımlarla örer. Sözcüklerle sürekli oynar. Kendine özgü sözcük ve cümleler kullanır. 
  • Alışılmamış bağdaştırmalara başvurur. Tamlamalarda yer alan kelimelerdeki harflerin yerini değiştirir. "Kapalı Çarşı" yerine "Çapalı Karşı" tamlamasını kurar. Eserlerinde buna benzer birçok tamlamaya rastlanır.
  • Deneme ve anı türlerinde de eserler verir.
  • "Ortodoksluklar" eserinde tarihe yönelir. Bizans'a göndermelerde bulunur. Eserinde şiddet imgelerini ön plana çıkarır.
  • İsviçre'de ameliyatı sırasındaki anı ve günlüklerini "Defterler" adıyla yayımlar.
  • "Bakışsız Bir Kedi Kara" kitabında düzyazı şiirine yönelir.
 
Eserleri

Şiir

Kınar Hanım'ın Denizlerinden

Sivil Şiirler

Bakışsız Bir Kedi Kara

Zambaklı Padişah

Yort Savul

Ortodoksluklar

Devlet ve Tabiat

Çok Eski Adıyladır

Bütün Yort-Savular

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder