Hasan İzettin Dinamo (1909-1989)

hasan izettin dinamo

Roman yazarı ve şair kimlikleriyle öne çıkan Hasan İzettin Dinamo, 1909'da Trabzon'un Akçaabat ilçesinin Ahanda köyünde doğdu. Ailesiyle önce İstanbul'a sonra Samsun'a yerleşti. Babası I. Dünya Savaşı'nda şehit oldu. Öksüz kalan Hasan İzettin Dinamo, Darüleytam'a (Öksüzler Yurdu) yerleştirildi. Burada büyüdü.

Hasan İzettin Dinamo, Sivas Öğretmen Okulunda öğrenimine devam etti. Malatya ve Adıyaman'da iki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-iş Bölümüne girdi. Buradaki öğrenimini tamamlayamadan ayrıldı. Üniversitenin son sınıfında yasa dışı eylemlere katılmakla suçlandı. Dört yıl tutuklu kaldı. Hapiste iken sayısız şiirler, romanlar, destanlar yazdı. Cezaevinden çıktıktan sonra askere gitti. Askerlik görevini ifa ederken "Yeni Edebiyat" dergisinde yayımlanan şiirleri nedeniyle suçlandı ve bir yıl hapse mahkûm oldu.

Hasan İzettin Dinamo, 1950 yılından sonra takma adlarla fotoğrafçılık yapıp çocuk ve görgü kitapları çıkardı. 6-7 Eylül olaylarında bir kez daha tutuklandı. Altı ay cezaevinde kaldı. Suçu olmadığı anlaşılınca serbest bırakıldı. Geçimini çeviri yaparak ve özel dersler vererek sağlamaya çalıştı.

Yazın hayatına şiirle başlayan Hasan İzettin Dinamo, henüz 14 yaşındayken ilk şiirini yazdı. Bunu "İzler" dergisinde yayımladı. Devamında Servet-i Fünun ve Sivas'ta yayımlanan "Adım" dergisi şiirlerini yayımladı. İlk şiiri kitabı 1937'de "Deniz Feneri" ismiyle basıldı. Ayrıca "Yeni Yol", "İnsan", "Sokak", "Hamle", "Yeni Ses", "Yeni İnsanlık" ve "Yeni Edebiyat"ta şiirleri yayımlandı. 1960'tan sonra "May" ve "Papirüs" dergilerinde de şiirleri yayımlanan Hasan İzettin Dinamo, 20 Haziran 1989'da İstanbul'da öldü.


Edebi Kişiliği
 
  • Serbest nazım ve toplumcu gerçekçi şiir anlayışıyla eser veren sanatçılardandır.
  • İlk gençlik yıllarında bireysel temalı şiirler kaleme alır. Nazım Hikmet ile tanışması onu toplumcu bir çizgiye kaydırır.
  • Şiirlerinde zengin bir çağrışım düzeniyle birlikte doğayı ve yaşamın çeşitli kesitlerini vermeyi amaçladı. Hapishane yıllarında yaşam zorluğunun oluşturduğu doğa, renk, çiçek ve ağaç özlemi karşımıza bir Dinamo şiiri çıkardı.
  • Bazı şiirlerinde toplumsal gerçeği kavratmayı esas aldı. Açlık, yoksulluk, savaş ve faşizme direnmeye çalıştı.
  • Acıların ve direncin şairi olarak tanındı. Acılara rağmen iyimserliğini hiç yitirmedi.
  • İlk başta hece ölçüsüyle şiirler yazdı. Aruza geçiş yapıp tekrar hece ölçüsüne döndü sonra da serbest ölçüye yöneldi.
  • İlk yazdığı şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel, Rıza Tevfik Bölükbaşı, Rıfat Ilgaz'ın sonraki şiirlerinde Nazım Hikmet'in etkisi görülür.
  • Romanlarında genellikle savaş yıllarını işler.
  • "Özgürlük Türküsü"nde kırgın ama gelecekten umudu kesmemiş insanın hayatın zorlukları karşısında doğayla bütünleştikçe kazandığı güven duygusunu işler. Savaş yılları, yaşayan insanın duyarlılıkları burada ağır basar.
  • Yedi ciltlik "Kutsal Barış" ile "Savaş ve Acılar" gibi önemli romanlara imza atar.
  • "Kutsal İsyan" ve "Kutsal Barış" romanlarıyla Kurtuluş Savaşı ve sonrasını belgeler.
  • "Kutsal Barış" romanı ile 1977'de Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazanır.

 

Eserleri

 
Şiir

Karacaahmet Senfonosi

Deniz Feneri

Sürgün Şiirleri

Gecekondumdan Şiirler

Özgürlük Türküsü

 
Roman

Kutsal İsyan

Ateş Yılları

Savaş ve Acılar

Koyun Baba

Kutsal Barış

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir

Hasan İzettin Dinamo (1909-1989)

Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder