Necmettin Halil Onan (1902-1968)

necmettin halil onan

Şair ve edebiyat tarihçisi olarak öne çıkan Necmettin Halil Onan, 1902'de Çatalca'da doğdu. Duyun-u Umumiye memuru Halil Hilmi Bey'in oğludur. Ortaöğrenimini Vefa Lisesinde bitirdi. Daha sonra Darülfünun Edebiyat Fakültesinde açılan sınavı kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne kaydoldu. Burada Mehmet Fuat Köprülü, Cenap Şahabettin, Yahya Kemal Beyatlı gibi ünlü sanatçıların öğrencisi oldu.

Necmettin Halil Onan, İstanbul'un işgali sırasında okulu geçici bir süreliğine kapatılınca Milli Mücadele'ye katılmak için Ankara'ya gitti. Anadolu Ajansı'nın siyasi servisinde çalıştı. Kurtuluş Savaşı'nın sonlanmasıyla İstanbul'a dönüp yarım kalan eğitimini burada sürdürdü ve 1924'te buradan mezun oldu. 1929'dan itibaren İzmir, Adana, Ankara illerinde pek çok okulda edebiyat öğretmenliği yaptı. Lise müdürlüğü ve akabinde maarif müfettişliği yaptı.

1942-1946 yılları arasında Yüksek Öğretim Genel Müdürlüğü görevinde bulundu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Eski Türk Edebiyatı Profesörü oldu. 1959'da emekli olan Necmettin Halil Onan, 17 Ağustos 1968'de İstanbul'da vefat etti.

 

Edebi Kişiliği
 
  • Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şairlerdendir.
  • Eserlerinde tarihi ve milli konulara ağırlık verir.
  • Şiire aruz ölçüsüyle başlar. Aruz ölçüsüyle yazdığı şiirlerini "Nedim" dergisinde; aruzu bırakıp heceye yöneldiğinde de şiirlerini "Dergâh" ve "Hayat" dergilerinde yayımlar.
  • Şiirlerini 1927 ve 1933'te bastırdığı iki kitapta toplar.
  • Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı'nın etkisi görülür.
  • Çanakkale Savaşı'nda olağanüstü savunmanın hatırası olan "Dur Yolcu" diğer ismiyle "Bir Yolcuya" şiiriyle büyük ün sahibi olur.
  • Divan şiirine tutku ile bağlı olan Necmettin Halil Onan, Divan Edebiyatı alanında profesör olur.
  • Ortaokullar için dil bilgisi kitapları hazırlar.

 

Eserleri
 
Şiir

Bir Yudum Daha

Çakıl Taşları

 
İnceleme

İzahlı Divan Şiiri Antolojisi

Leyla ile Mecnun

 

Necmettin Halil Onan’ın Şiirlerinden Örnekler

Örnek 1


BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
 
Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bir tümsek, Anadolu'nda,
İstiklâl uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed'in yattığı yerdir.
 
Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed'in düşmanı boğduğu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.
 
Düşün ki, haşr olan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil Onan
 
Örnek 2

MAZİDEKİ HATIRALAR

Son bağlar kopunca sevgililerden,
Kalbe, o hayâlin çıktığı yerden,
Şifasız kederler sızar nihayet.
Nihâyet, en yakın emellerin de
Zehirli rüzgârlar eser yerinde;
Gidenle beraber gider saadet.
Kırılmış bir kalbe son kalan yoldaş
Gizlice dökülen beş, on damla yaş,
Bir de yâd edilen hâtıralardır.
Çünkü her sevincin sonu kederde;
Saadet, sabaha karşı göklerde
Doğan bir yıldızın ömrü kadardır.

Necmettin Halil Onan

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder