Edebiyat Okulu: AYT Edebiyat Branş Denemesi 8

1. ‘’Gelmek’’ sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "gitmek" sözcüğünün karşıtı olarak kullanılmıştır?

A) Bütün köy halkı imdadımıza gelmiş.

B) En kötü ihtimal de aklıma gelmiyor değil.

C) Artık evimizin damından su gelmiyor.

D) Yavaş yavaş düşündüğümüz yere geldik.

E) Dün akşamki uçakla babam umreden geldi.

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir "tasarı"yı dile getirmektedir?

A) Tut ki hırsızı yakaladın ne yapacaksın Allah aşkına?

B) Çok iyi bir çalışmayla ileride çok güzel projelere imza atmak istiyorum.

C) Kabul edelim ki öğretmenimiz sınavda çok zor sorular sordu, sınıfı geçebilecek misin?

D) Diyelim ki Güneş batıdan doğdu, insanlar doğru yola dönecekler mi?

E) Farz edelim ki eviniz İstanbul'a taşındı, orada geçimini sağlayabilecek misin?

3. Tomurcuk derdinde olmayan ağaç, odundur.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?

A) Bir şey üretmeyi amaçlamayan kişinin bir değeri yoktur.

B) Ağaç, her zaman odun olmaya mahkûmdur.

C) Odun, önemsiz görünse de ağaçtan elde edilir.

D) Her ağaç bir tomurcuktur aynı zamanda.

E) Hiçbir odun tomurcuk derdinde olan ağaçtan daha önemli değildir.

4. Peşlerinden gidecek cesaretiniz varsa bütün rüyalar gerçek olabilir.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?

A) Bütün rüyalarımız bir gün gerçek olabilir.

B) Cesaretli insanlar, hiçbir zaman yalnız değillerdir.

C) Hiçbir rüya yoktur ki gerçekleştiğinde sahibine cesaret vermesin.

D) İsteklerimize her kavuştuğumuzda kendimize olan güvenimiz artar, cesaretleniriz.

E) Karar vermede cesur davrananlar bütün isteklerini gerçekleştirebilirler.

5. Aşağıdaki şiirlerden hangisi pastoral şiirler arasında değerlendirilemez?

A) Çoban Çeşmesi (Faruk Nafiz Çamlıbel)

B) Sahra (Abdülhak Hamit Tarhan)

C) Sessiz Gemi (Yahya Kemal Beyatlı)

D) Bingöl Çobaları (Kemalettin Kamu)

E) Kır Şarkısı (Behçet Necatigil)

6. "Hece ölçüsü" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Şiirlerin dizelerindeki hece sayısının eşitliğine denir.

B) Türk şiirinde hecenin en çok 7'li, 8'li ve 11'li kalıpları kullanılmıştır.

C) Hece ölçüsünde "hece sayısı" ve "duraklar" olmak üzere iki temel özellik vardır.

D) Türkçenin yabancı etkilerden uzak olduğu ilk dönemde hece ölçüsü oldukça rağbet görmüştür.

E) Hece ölçüsünde aruz ölçüsünde olduğu gibi kısa ve uzun heceler vardır.

7. I. İslamiyet'ten Önceki Türk Edebiyatı'nda ve Halk Edebiyatı'nda çok fazla kullanılan bir ölçüdür.

II. İslamiyet'in Kabulünden Sonraki Edebiyatımızın bir kolu olan Divan Edebiyatı'nın asıl ölçüsüdür.

III. Günümüz çağdaş Türk şiirinin ölçüsüdür.

Yukarıdaki tanımları verilen şiir ölçüleri (vezinleri) sırasıyla hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Aruz ölçüsü, hece ölçüsü, serbest ölçü

B) Aruz ölçüsü, serbest ölçü, hece ölçüsü

C) Hece ölçüsü, serbest ölçü, aruz ölçüsü

D) Hece ölçüsü, aruz ölçüsü, serbest ölçü

E) Serbest ölçü, aruz ölçüsü, hece ölçüsü

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "tevriye" sanatı yoktur?

A) Bu kadar letafet çünkü sende var

Beyaz gerdanında bir de ben gerek

B) Sordum nigârı dedi ahbab

Semt-i Vefa’da doğru yoldadır.

C) Minnet Huda'ya devlet-i dünya fena bulur

Baki kalur sahife-i alemde adumuz

D) Koyup kandırmada ikide birde

Devrildi kazan söndürdü ocağı

E) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik.

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik.

9. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde "ad aktarması (mecaz-ı mürsel)" sanatına başvurulmamıştır?

A) Sınıf, her zamanki gibi yine okulun huzurunu bozuyordu.

B) Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl!

C) Güneş uyanmaya çalışırken ay ninni söylüyordu dünyaya.

D) Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun.

E) Köyün de pek hoşuna gitmemişti yenilik adı altında yapılanlar.

10. Eserin nazım birimi beyit ve dörtlüktür. (I) Dörtlükler manilerdeki gibi "aaxa" şeklinde kafiyelenmiştir. (II) Nazım biçimi mesnevidir. (III) Eserde daha çok tam ve yarım uyak kullanılmıştır. (IV) Eserde, rediflere yer verilmemiştir. (V)

"Atabetü'l Hakayık" ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

11. "Ninni" türü ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Yazılı edebiyat ürünleri içerisinde yer alır.

B) Dilek, gurbet, temenni, şikâyet, üzüntü, sevgi, korkutma gibi konular etrafında oluşturulur.

C) Sade bir dil ile söylenir.

D) Ninniler, hecenin 7'li, 8'li ve 9'lu ölçüsüyle söylenir.

E) Genellikle anonimdirler. Söyleyeni belli olmayan bu ninniler dörtlükler ve nakarat bölümlerinden oluşur. Söyleyeni belli olan ninniler de vardır.

12. Mürşit ve pirlerin tarikata yeni giren dervişlere tarikat adab ve usullerini öğretmek amacıyla söyledikleri şiirlerdir. Genellikle Bektaşilerde söylenen bir türdür. Kaygusuz Abdal, bu türle ön plana çıkar.

Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deme

B) İlahi

C) Nefes

D) Devriye

E) Nutuk

13. Rubailerde, ilk iki dizede fikre hazırlık yapılır. Asıl söylenilmek istenen üçüncü ve dördüncü dizelerde yer alır. (I) Özellikle ikinci dize düşüncenin en güçlü şekilde vurgulandığı yerdir. (II) Kafiyeleniş şekli maniye benzer. "aaxa" şeklinde kafiyelenir. (III) Dört mısrası birbiriyle kafiyeli rubailere "ruba'-i musarra" ya da "terane" adı verilir. (IV) Rubailer, divan şairlerinin divanlarının sonunda "rubaiyyat" başlığı altında ve kafiyelerinin son harflerine göre sıralanmıştır. (V)

"Rubai" türü ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I B) II C) III D) IV E) V

14. Dönemin padişahlarına hep yakın olmuş, Kanuni Sultan Süleyman başta olmak üzere II. Selim ve III. Murat'tan büyük ilgi görmüştür. Kanuni, onun için: "Saltanatımın en büyük zevki onu tanımaktır." der. Ömrü boyunca birçok devlet kademesinde görev alır. Medine ve İstanbul kadılık görevleri ile Anadolu ve Rumeli eyaletlerindeki kazaskerlik görevleri en önemli görevleri olarak ön plana çıkar. Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine duyduğu üzüntüyü "Kanuni Mersiyesi" ile dile getirir. Ömrü boyunca hep şeyhülislam olmaya çalışır fakat şeyhülislam olmadan ölür. Kimi kaynaklara göre bu düşüncesinin gerçekleşmemiş olması onu din dışı konularda yazmaya iter.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Baki

B) Nef'i

C) Taşlıcalı Yahya

D) Nabi

E) Zati

15. Aşağıdaki eserlerden hangisi "Nabi"ye ait değildir?

A) Hadis-i Erbain Tercümesi

B) Hayriye

C) Surname

D) Fezail-i Mekke

E) Tuhfetü'l Harameyn

16. 17. yüzyıl Divan Edebiyatı'nın nesir alanındaki en önemli temsilcilerinden biridir. "İnşa" adı verilen nesir yazılarındaki başarısıyla bilinir. Nesir (düzyazı) türünde kaleme aldığı eserlerinde söz ve anlam sanatlarını yoğun bir şekilde kullanır. Mecaz, teşbih, istiare, tevriye sanatlarını sıklıkla kullanması nesrinin anlaşılmasını güçleştirir. Arapça ve Farsça kelimelerle tamlamaları çokça kullanır. Ona asıl ününü kazandıran "Habname" isimli eseridir. Bu eserinde dönemin padişahı I. Ahmet ile Büyük İskender'i karşı karşıya gördüğünü dile getirir. Eserde dönemin sosyal aksaklıklarına dikkat çeker.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nergisi

B) Veysi

C) Naima

D) Neşati

E) Katip Çelebi

17. Aşağıdaki eserlerden hangisi "Samipaşazade Sezai"ye ait değildir?

A) Sergüzeşt

B) Küçük Şeyler

C) İclal

D) Nağme-i Seher

E) Rümuzu'l Edep

18. Mizah edebiyatımızın oluşmasında büyük katkısı olan sanatçı, Teodor Kasap tarafından çıkarılan ilk mizah dergimiz olan "Diyojen"de yazdığı yazılarla tanınmıştır. Bu dergide yayımlanan yazıları mizah edebiyatımızın en güzel örnekleri arasında yer alır. Moliere'den komedi türünde uyarlamalar yapmış asıl ününe ise "Ayyar Hamza" ismindeki adapte oyunuyla kavuşmuştur.

Yukarıda sözü edilen Tanzimat Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Direktör Ali Bey

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Yusuf Kâmil Paşa

D) Ahmet Cevdet Paşa

E) Şemsettin Sami

19. Halit Ziya Uşaklıgil'in dili, süslü, sanatlı ve ağırdır. (I) Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalara sıkça rastlanır. (II) Eserlerinde Fransız cümle yapısı hâkimdir. (III) Anlatımı tekdüzelikten kurtarmak için eksiltili ve devrik cümleleri tercih edip oldukça uzun cümleler kullanır. (IV) Hikâyelerinde romanlarına nispeten ağır bir dil kullanır. (V)

"Halit Ziya Uşaklıgil" ile ilgili yukarıda numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

20. Aşağıdaki eserlerden hangisi "Refik Halit Karay"a ait değildir?

A) Kirpinin Dedikleri

B) Guguklu Saat

C) Taymis Kıyıları

D) Kadınlar Tekkesi

E) Gurbet Hikâyeleri

21. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi "realizm" akımının temsilcileri arasında yer almaz?

A) İvan Turgenyev

B) Tolstoy

C) Maksim Gorki

D) Dostoyevski

E) J. J. Rousseau

22. Toplumcu gerçekçi şair ve yazarlar arasında yer alır. Eserlerinde yoksulların yaşamını mizahi bir üslupla anlatır. "Hababam Sınıfı" romanıyla tanınır. Bu roman ona büyük bir ün kazandırır. Roman, mizah öyküleri, şiir ve çocuk kitapları başta olmak üzere pek çok alanda eserler kaleme alır. İlk şiir kitabı olan "Yarenlik"te çevresindeki insanların hayatlarını anlatır. Romanlarında Kastamonu hayatını konu alır. Toplumsal değişim ve çarpıklıkları hicveder. Sorunları oldukça yalın bir dil ile ortaya koyan sanatçı, kişilerin yaşantısını öykünmesiz ve gösterişsiz, sade bir dille yansıtır. Hayatının son demlerinde çocuk kitapları kaleme alır.

Yukarıda sözü edilen Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hasan İzettin Dinamo

B) Enis Batur

C) Rıfat Ilgaz

D) Ercüment Behzat Lav

E) Nazım Hikmet Ran

23. "Tehlikeli Oyunlar", (I) Tutunamayanlar'ın devamı niteliğindedir. Eserin başkahramanı "Hikmet" bir oyun yazarıdır. Hikmet, Gerçek ben'ine ulaşmak için kendisiyle hesaplaşır. "Korkuyu Beklerken" (II) Atay'ın roman (III) tarzında yazdığı eseridir. Eserde, psikolojik çözümlemelere ağırlık verir. Üniversitede hocası olan Mustafa İnan'ın (IV) hayatını "Bir Bilim Adamının Romanı" (V) eserinde anlatır. Eser, biyografik roman özelliği taşır. Fakir bir ailenin çocuğu olan Mustafa İnan'ın uluslararası tanınan bir bilim adamı olmasına ve bütün zorluklara rağmen erdem ve ahlakından hiçbir şey kaybetmemesine dikkatleri çeker.