Oğuz Atay (1934-1977)

oguz atay

Roman, oyun ve öykü yazarı olarak ön plana çıkan Oğuz Atay, 12 Ekim 1934'te Kastamonu İnebolu'da dünyaya geldi. 1951'de Ankara Maarif Kolejini, 1957'de de İTÜ İnşaat Fakültesini bitirdi.

Oğuz Atay, üniversite öğreniminden sonra İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesinin İnşaat Bölümünde öğretim üyesi oldu. 1975'te doçent unvanını aldı.  Öykü ve yazıları "Yeni Dergi" ve "Soyut"ta yayımlandı. Ayrıca çeşitli gazete ve dergilerde makale ve söyleşileri yayımlandı. "Topografya" isminde bir de mesleki kitap yazdı. Oğuz Atay, kendisine ün kazandıran romanı olan "Tutunamayanlar"ı 1971-1972'de yayımladı. Bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü'nü kazandı. "Tehlikeli Oyunlar" adlı ikinci önemli romanını da 1973'te yayımladı.

Oğuz Atay, roman türünün yanında öykü türünde de önemli yapıtlara imza attı. Hikâyelerini "Korkuyu Beklerken" adı altında bir araya getirdi. Prof. Dr. Mustafa İnan'ın hayatını konu alan "Bir Bilim Adamının Romanı" eserini 1975'te yayımladı. 1973'te yayımlanan "Oyunlarla Yaşayanlar" ismindeki oyunu devlet tiyatrosunca sahnelendi. Beyninde çıkan tümör nedeniyle büyük bir proje olarak gördüğü "Türkiye'nin Ruhu"nu yazamayan Oğuz Atay, 13 Aralık 1977'de İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi, Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı'na defnedildi.

Oğuz Atay, öldükten sonra sanatı anlaşılan sanatçılar arasında yer alır. Ölümünden sonra eserleri büyük ilgi gördü ve defalarca kez basıldı. Yine önemli yapıtları arasında yer alan "Günlük" 1987'de; "Eylembilim" de 1998'de yayımlanır. "Korkuyu Beklerken" eseri 2008'de; "Tehlikeli Oyunlar" romanı 2009'da "Bir Bilim Adamının Romanı" eseri de 2012'de tiyatroya uyarlanarak sahneye alınır.

 
Edebi Kişiliği
 
  • Modernizmi esas alan sanatçılardan olan Oğuz Atay, postmodernizmin de edebiyatımızdaki öncülerindendir.
  • Türk edebiyatında modern Batı romanı ve hikâyeleri tarzında en güzel eser veren yazarlar arasında yer alır.
  • Eserlerinde toplum kurallarıyla çatışan aydınların iç dünyalarını ustalıkla kaleme alır.
  • Modern insanın bunalımı, yalnızlığı, toplumun aksayan yönleri, burjuvazi görüşe ferdin başkaldırışı eserlerinde işlenen konular olarak öne çıkar.
  • Yapıtlarında ele aldığı konuları ironi bir tarzla işler. Yapıtları ayrıca eleştiri ve mizah içerir.
  • Postmodern bir anlayışla yazdığı "Tutunamayanlar" eseri ona büyük ün kazandırır. Bu romanda küçük burjuva düzenini ve Türk aydınının acıklı güldürüsünü işler. "Tutunamayanlar" aynı zamanda Türk edebiyatında ilk modernist roman örneğidir. Oğuz Atay bu romanla 1970'te TRT roman ödülünü kazanır. Bu romanda, modern şehir hayatı içinde topluma yabancılaşmış yalnız insanları, burjuva düzenine ayak uyduramayanları kaleme alır.
  • "Tehlikeli Oyunlar", Tutunamayanlar'ın devamı niteliğindedir. Eserin başkahramanı olan "Hikmet" bir oyun yazarıdır. Hikmet, Gerçek ben'ine ulaşmak için kendisiyle hesaplaşır.
  • Üniversitede hocası olan Mustafa İnan'ın hayatını "Bir Bilim Adamının Romanı" eserinde anlatır. Eser, biyografik roman özelliği taşır. Fakir bir ailenin çocuğu olan Mustafa İnan'ın uluslararası tanınan bir bilim adamı olmasına ve bütün zorluklara rağmen erdem ve ahlakından hiçbir şey kaybetmemesine dikkatleri çeker. Eser, aynı zamanda bilimsel konuların romana taşındığı bir ilki oluşturur.
  • "Günlük" eserinde dünyadaki mevcut toplumla entelektüelleri ele alır.
  • "Korkuyu Beklerken" öykü tarzında kaleme aldığı eseridir. Eserde psikolojik çözümlemelere ağırlık verir.

 

Eserleri

Roman

Tutunamayanlar

Tehlikeli Oyunlar

Eylembilim

Bir Bilim Adamının Romanı

Öykü

Korkuyu Beklerken

Oyun

Oyunlarla Yaşayanlar

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder