Turgut Uyar (1927-1985)

turgut uyar

Şair kimliğiyle ön plana çıkan ve hayatı şiir gibi olan Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927'de Ankara'da altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasının mesleği icabı ilköğrenimini çeşitli kentlerde okumak zorunda kaldı. Ortaokulu Konya'da askeri bir okulda okudu. 1946'da Bursa Işıklar Lisesini, 1947'de Askeri Memurlar Okulunu bitirdi.

Turgut Uyar, bir süre orduda subay olarak görev yaptıktan sonra 1958'te ordudan ayrıldı. Kars'ın Posof ilçesinde dört yıl memur olarak çalıştı. Daha sonra Samsun'un Terme ilçesinde görev yaptı. Buradan Ankara'ya giden şair, dört yıl çalıştıktan sonra askeri memurluk görevinden istifa etti. 1958'den sonra Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları Ankara Bürosu ile Sanayi Bakanlığı'nda çalışıp 1958'de emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra İstanbul'a yerleşti.

Turgut Uyar'ın sanat fitilini ateşleyen müzik olur. Müziğe duyarlı ve çeşitli enstrümanlar çalan bir aileye mensuptur. Şiire yönelmede kuşkusuz bunun büyük etkisi olur. İlk şiiri olan "Yad" şiirini 1947’de "Yedigün" dergisinde yayımlar. Şiirlerinde değişik aşamalar vardır. Önceleri hayatını; sonra insanın iç gerçeğini anlatır. Ayrıca Uyar, Ankara'da tanıştığı öykücü Tomris Uyar ile evlenir.

Aşırı alkol tüketiminden siroz hastalığına yakalanan Turgut Uyar son demlerini büyük sıkıntılarla geçirdi. 22 Ağustos 1985'te de İstanbul'da yaşamını yitirdi.

 
Edebi Kişiliği
 
  • İkinci Yeni hareketinin önemli şairlerindendir.
  • İlk şiirlerinde kendi hayatını ve çevresini ele alır. Bu şiirleri, halk deyişleriyle yüklü, ölçülü ve uyaklı şiirlerdir. 1950'li yıllardan itibaren de toplumla törelerle çatışan fertlerin yenilgisini esas alan acıklı şiirler yazar.
  • Her şiirin kaynağının bir hikâye olduğu düşüncesindedir.
  • Eserlerinde sıkıntı ve yalnızlık temalarına ağırlık verir.
  • Divan, halk ve Batı şiir geleneğinden faydalanma yoluna gider. Özellikle naat, münacaat, rubai, kaside gibi türleri yeni dilin imkânlarıyla kaleme alır.
  • Şiirlerindeki dizeler oldukça uzun olup şiirle düzyazı arasındaki farkı ortadan kaldırır. Şiirleri de oldukça uzun şiirlerdir.
  • Simgeci söyleyiş, şaşırtıcı tamlamalar, soyutluluk, kapalı anlatım ve yoğun hayal gücü şiirlerinde temel özellik olarak öne çıkar.
  • Şiir kitaplarının yanında Tanzimat Dönemi Edebiyatı'ndan Cumhuriyet Dönemi'ne kadar olan şairlere yer verdiği "Bir Şiirden" isminde bir inceleme eseri vardır.
  • "Dünyanın En Güzel Arabistanı" ismini taşıyan şiir kitabında bireyin sorunlarını, açmazlarını sınırsız bir şekilde işler.
  • Şiirlerinde çeşitli biçimleri dener. "Arz-ı Hal" ve "Türkiyem" kitabında hece ölçüsünü kullanır ve toplumsal konuları işler. "Arz-ı Hal" şiirinde ayrıca geleneksel şiir unsurları yer alır.
  • "Toplandılar" ve "Kayayı Delen İncir" eserlerinde de sınıfsal mücadelelere değinir.
  • Eşi Tomris Uyar ile aktardığı "Evrenin Yapısı" isminde bir çeviri kitabı da vardır.
  • Şiirlerinde Nazım Hikmet, Cahit Külebi, Ahmet Haşim, Orhan Veli başta olmak üzere birçok şairin etkisi görülür.

 

Eserleri

Şiir

Türkiyem

Arz-ı Hal

Dünyanın En Güzel Arabistanı

Tütünler Islak

Divan

Her Pazartesi

Toplandılar

Kayayı Delen İncir

Büyük Saat

Dün Yok mu

Sonsuz ve Öbürü

Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder