AYT Edebiyat Branş Denemesi 10

 1. "İçin" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "amacıyla, maksadıyla" anlamında kullanılmıştır?

A) İngilizce öğrenmek için kursa gitmeye karar verdiler.

B) Geç geldiği için sınıfın kapısında beklemek zorunda kalmıştı.

C) Ders çalışmadığı için bu sınavında da başarılı olamadı.

D) Senin için kötü adamdır diyene pek rastlamadım.

E) Sınıfta olmadığım için öğrenciler kavga etmişler.

 

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi "beğeni" ifade eden cümleler içerisinde değerlendirilemez?

A) Öyküleri o kadar akıcı ki onları bir dakika bile elimden düşürmek istemiyorum. 

B) Her başarılı ve etkileyici eserin mutlaka özgün bir üslubu vardır.

C) Çiçekler odaya bambaşka bir hava katmış.

D) Aracın yol tutuşu insanı kendisine hayran bıraktırıyor.

E) Öğrenci dediğin budur işte.

 

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi "üslup"la ilgili değildir?

A) Zaman zaman konuşma diline başvurması eserlerine farklı bir hava katmaktadır.

B) Son romanında bir kadının hayata yeniden dönüşünü anlatır.

C) Öğretmeni, Mustafa'nın uzun cümle kurma merakının önüne bir türlü geçemedi.

D) Yazarın yalın, açık ve anlaşılır anlatımı eserine çok şey katmıştır.

E) Eserinde, uzun cümlelere, sanatlı söyleyişlere başvurması okuyucuyu eserden uzaklaştırmıştır.

 

4. Önüne çıkana engel dersen takılıp düşersin; basamak dersen bir basamak yükselirsin.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?

A) Bir basamak yükselmek için bazı engelleri aşmak şarttır.

B) Yükselen her kişinin mutlaka takıldığı engeller olmuştur.

C) Bazı sorunlar bizim hedefimize ulaşmamıza engel olabilir.

D) Önümüze çıkan her engeli yükselmek için bir basamak olarak görmeliyiz.

E) Engeller bir bir aşıldıkça peşinden başarının gelmemesi mümkün değildir.

 

5. Üstümüzden gelen boran kış gibi 

    Şahin pençesinde yavru kuş gibi 

    Seher sabahında rüya düş gibi 

    Çağırta bağırta aldı dert beni

 

Yukarıdaki dizelerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

 

A) "-ş" sesleri tek ses benzerliğine dayandığı için yarım kafiyedir.

B) "Gibi" sözcükleri rediftir.

C) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

D) Kafiye örgüsü düz kafiye şeklindedir.

E) Şiirin son dörtlüğüdür.

 

 

6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "yarım uyak" vardır?

 

A) Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,

     Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...

 

B) Ne aceb eylese esrâr-ı derûnun ifşâ
     Goncadan söz getirir bülbül-i şeydâya sabâ   

             

C) Bir geliş var!.. Ne mübarek, ne garib âlem bu!.. 
     Hava boydan boya binlerce hayaletle dolu…


D) Bir noktada birleşmiş vatanın dört bucağı

     Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı

 

E) Yokuşlar kaybolur çıkarız düze

     Kavuşuruz sonu gelmez gündüze

 

 

7.  I. Bir tek ünsüz benzerliğine dayanan uyağa yarım uyak denir. 

  

     II. Biri sesli biri sessiz iki harfin oluşturduğu uyağa zengin uyak (kafiye) denir.

   

     III. Dize sonlarında ikiden çok sesin oluşturduğu uyak türüne tam uyak denir.

   

     IV. Kafiyeli sözcüklerden birinin başka bir sözcüğün içinde yer almasına tunç kafiye denir.

    

     V. Ses bakımından aynı anlamları farklı sözcüklerin oluşturduğu uyak türüne cinaslı uyak denir.

 

Yukarıda numaralanmış yerlerin hangilerinde bilgi yanlışlığı vardır?

 

A) I ve II              

B) II ve III            

C) III ve IV            

D) II ve IV              

E) III ve V

 

 

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "tezat" sanatı yoktur?

 

A) Ne efsûnkâr imişsin âh ey didâr-ı hürriyet,
     Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten.

 

B) Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım
    Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım

 

C) Kani ol gül gülerek geldiği demler şimdi?

    Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.

 

D) Öyle bir devim ki, ben hakikatte pireyim

    Bir delik gösterin de utancımdan gireyim

 

E) Karlar etrafı beyaz bir karanlığa gömdü

    Kar değil gökyüzünden yağan, beyaz ölümdü

 

 

9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "hüsn-i ta'lil (güzel nedene bağlama)" sanatına örnek yoktur?

 

A) Güzel şeyler düşünelim diye

    Yemyeşil oluvermiş ağaçlar

 

B) O kadar çaldı ki yürekten

    Türküler aşındırdı kavalı

 

C) Kadrini bilmeyenler alır eline 

    Onun için eğri biter menekşe

 

D) Ateşten kızaran bir gül arar da 

    Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi 

 

 

E) Yolcuyum bir kuru yaprak misali  

    Rüzgârın önüne katılmışım ben

 

10. Mitolojik öğeler ve olağanüstülük destanların en önemli unsurlarıdır. (I) Günümüzdeki destanlarımızla ilgili bilgiler yabancılar tarafından derlenmiştir.  (II) Destanlarda toplumun ortak kültürü yansıtılır. (III) Destan­lar, olay çevresinde gelişen edebi metinlerdir. (IV) Destanlar, yazının icat edildiği dönemin ürünleridir. (V)

 

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "destan" türü ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?

 

A) I            B) II          C) III          D) IV        E) V

 

 

11. "Dede Korkut Hikâyeleri" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

 

A) Dede Korkut Hikâyeleri, 18. yüzyılın ikinci yarısında yazıya geçirilmiştir.

B) Hikâyelerde kadın ve çocuğa özel önem verilmiştir. Aile kavramı yüceltilmiştir.

C) Hikâyelerin tümünde de dini unsurlar ön plana çıkmaktadır. Misafirperverlik, cömertlik, doğruluk ve adalet sürekli yüceltilmiştir.

D) Hikâyelerin iki yazma nüshası vardır. Tam olan nüshası Almanya'da Dresden Kütüphanesi'nde; diğeri Vatikan Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.

E) Hikâyeler, Kilisli Muallim Rıfat Bilge tarafından 1916'da Arap harfleriyle yayımlanmıştır.

 


12. Türk soyundan olup 1487'de İran Erdebil'de dünyaya gelir. 16. yüzyılda yaşamış Safevi hükümdarı Şah İsmail'dir. İsmi, Şah İsmail'in şiirdeki mahlasından ibarettir.  Şiilik mezhebinin kurucusu olarak da bilinir. Şair kimliği ile ön plana çıkmış, döneminde mevcut şiir türlerinin tümüyle eserler kaleme almıştır. Halk dili ve milli nazım şekilleri ile söylemiş olduğu şiirleri özellikle Alevi Türkmenlerce çok rağbet görmüş, yüzyıllarca okunmuştur. Eserlerinin dili Azeri Türkçesidir. Azeri şivesiyle yazdığı "nefes" ve "deme"leri Anadolu'da çok sevilmiştir. Şiirlerinde propaganda üslubu hâkimdir. "Dehname", "Nasihatname" önemli eserleri arasında yer alır.

 

Yukarıda sözü edilen Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Ebul Hayr Rumi

B) Kaygusuz Abdal

C) Hatayi

D) Eşrefoğlu Rumi

E) Hacı Bayram Veli

 


13. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?

 

A) Nesib (Teşbib)            

B) Girizgâh            

C) Tegazzül            

D) Tevhit            

E) Methiye

 


14. Divan Edebiyatı'ndaki (I) nesre "inşa", (II) yazarlarına "münşi" (III) bunların toplandıkları kitaplara "münşeat" (IV)  adı verilir. Divan Edebiyatı'nda nesir üslup ve dil açısından iki (V) farklı bölüme ayrılır.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

 

A) I           B) II            C) III           D) IV        E) V

 

15. Peygamberimizin (SAV) hayatını anlatmak amacıyla yazılan eserlerin ortak adıdır. (I) Siyer türünde peygamberimizin dünyaya gelişi, peygamberliği, Miraç ve hicret olayları, yaptığı savaşlar ve gösterdiği mucizeler ile ölümü anlatılır. (II) Mesnevi şeklinde de yazılabilen siyer, Divan Edebiyatı'nda sadece din büyüklerinin hayat hikâyesi anlamında kullanılır. (III) Türk edebiyatında siyer türünün ilk örneği Erzurumlu Mustafa Darir'in "Siretü'n Nebi" adlı eseridir. (IV) Veysi'nin "Siyer-i Veysi" eseri ise en ünlü siyer örneği olarak kabul edilir. (V)

 

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "siyer" türü ile ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

 

A) I             B) II          C) III         D) IV          E) V

 

16. 16 dil bilen Ahmet Vefik Paşa Türk dili üzerinde de ciddi çalışmalar yapar. (I) "Lehçe-i Osmanî" adlı sözlüğünde Türkçe sözcükler ile dilimizde kullanılan yabancı sözcükleri ayrı ayrı toplaması Türkçeye verdiği önemi gösterir. (II) Eserde, sözcüklerin farklı ağızlardaki karşılıklarına da yer verir. (III) Yine " Şecere-i Türk Çevirisi" adlı sözlükte Osmanlıların Türk milletinin önemli bir parçası olduğunu ilk kez ortaya koyar. (IV) Dil, folklor ve tarih alanlarına ilişkin eserler de kaleme almış olan Ahmet Vefik Paşa, milli temeli esas alan tarih anlayışını savunur. (V)

 

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

 

A) I             B) II           C) III          D) IV           E) V

 

17. Tanzimat Edebiyatı'nın bütün özelliklerini üzerinde taşıyan kişidir. Edebiyat yaşamı iki bölüme ayrılır: "Şiir ve İnşa" makalesinde, eski edebiyatı yerdiği dönem ve "Harabat" antolojisi ile bu düşüncelerinden vazgeçtiği dönem. Hayatının tamamı gelenekler ve yenilikler ikilemi çerçevesinde geçmiş eserlerine de bunu yansıtmıştır. "Şiir ve İnşa"nın ön sözünde yer alan makalede divan şiirini ağır bir dille eleştirip halk şiirini över ve onun bizim gerçek şiirimiz olduğu tezini işler. Sanatçının genel anlamda eski edebiyata daha yakın olduğu eserlerinden anlaşılır.

 

Yukarıda sözü edilen Tanzimat Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Ahmet Mithat Efendi

B) Ziya Paşa

C) Şinasi

D) Namık Kemal

E) Direktör Ali Bey

 

18. "Hac Yolunda" ve "Avrupa Mektupları" Cenap Şahabettin'in hangi türde kaleme aldığı yapıtlarıdır?

 

A) Gezi Yazısı              

B) Şiir                

C) Tiyatro            

D) Özdeyiş                

E) Makale

 

19. Anadolu'nun birçok yerini gezmiş olması gözlemlerindeki başarısını artırmıştır. (I) Eserlerindeki kahramanlar genellikle tek boyutludur. (II) Sayısız insan tipinin olduğu eserlerinde çoğunlukla kadın kahramanlara yer vermiştir. (III) Olay kahramanları çevreyle birlikte verilmiştir. (IV) Canlı, yalın, akıcı ve halkın kullandığı dile yakın bir üslubu vardır. (V)

 

"Reşat Nuri Güntekin" ile ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?

 

A) I           B) II         C) III         D) IV          E) V

 

20. Kırımlı yazar, eğitimci, fikir adamı ve gazetecidir. Duygu ve düşüncelerini 1883'te kurduğu ve 1918'e kadar varlığını sürdüren Kırım'da çıkardığı "Tercüman" gazetesi aracılığıyla yayar. Bu gazeteyi çıkarmak için tam dört yıl uğraşır. Çıkardığı "Tercüman" gazetesi ile sadece Rusya Türklerinin değil bütün Müslümanların meseleleriyle ilgilendi. "Dilde birlik" için çok önemli bir misyon yüklenen "Tercüman" gazetesi zamanla Kafkasya, Kazan, Türkistan, Sibirya, Çin, İran ve Mısır'da bile satılıp çok yüksek bir tiraja sahip oldu. Bu gazete vasıtasıyla bu coğrafya bir ara ortak bir dil de kullanılmış oldu. Yazar, "Tercüman" başta olmak üzere yayınlarında sürekli olarak Türk halklarını birlik, beraberlik ve dayanışmaya davet eder.


Yukarıda sözü edilen Kırımlı ünlü yazar aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Cengiz Aytmatov        

B) Cengiz Dağcı      

C) İsmail Gaspıralı    

D) Aybek    

E) Ata Terzibaşı

 

21. "Sembolizm (simgecilik)" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

 

A) Çağrışım ve sanatsal ifadelere çok fazla başvurmuşlardır.

B) Sembolistler şiirde hayalden kaçıp gerçeği esas almışlardır.

C) Sembolistler, alışılmamış bağdaştırmalar, yepyeni imgeler oluşturmuşlardır.

D) Sembolistler, mecaz ve sembollerle dolu kapalı anlatımı esas almışlardır.

E) Sembolizmde musiki değeri olmayan sözcükler kullanılmaz. Sembolistler, müziği, özle biçim arasında uyumu sağlayan bir unsur olarak görmüşlerdir.

 

 

22. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nın ve günümüzün âşık tarzının önde gelen şairlerindendir. Çok küçük yaşlarda şiire merak saldı. Şiirlerinde insanı merkeze aldı. İlk yazdığı şiirlerini beğenmeyip yakacak kadar şiirlerde seçici olmaya çalıştı. 1958 yılından bu yana yazdıklarını "Hasan'a Mektuplar" eserinde bir araya getirdi. Saz çalmayan bir ozan olup politik taşlamalar ve sevgi ile ilgili yazdığı şiirleriyle tanınır. Birçok şiiri bestelenen sanatçı sanatıyla haksızlıklara karşı mücadele eder. Şiirlerinde hicvedici özelliklere rastlanır. Ozanın en sevilen eseri "Mihriban" türküsüdür. "Hasan'a Mektuplar", "Vur Emri", "Suları Islatamadım", "Beşinci Mevsim" önemli eserleri arasında yer alır.

 

Yukarıda sözü edilen Cumhuriyet Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Âşık Murat Çobanoğlu

B) Abdürrahim Karakoç

C) Aşık Şeref Taşlıova

D) Âşık Feymani

E) Âşık Mahzuni Şerif

 

 

23. Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şairlerdendir. Eserlerinde tarihi ve milli konulara ağırlık verir. Şiire aruz ölçüsüyle başlar. Aruzla yazdığı şiirleri "Nedim" dergisinde; aruzu bırakıp heceye yöneldiğinde de şiirlerini "Dergâh" ve "Hayat" dergilerinde yayımlar. Şiirlerini 1927 ve 1933'te bastırdığı iki kitapta toplar. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı'nın etkisi görülür. Çanakkale Savaşı'nda olağanüstü savunmanın hatırası olan "Dur Yolcu" diğer ismiyle "Bir Yolcuya" şiiriyle büyük ün sahibi olur. "Bir Yudum Daha", "Çakıl Taşları", "İzahlı Divan Şiiri Antolojisi" önemli eserleri olarak ön plana çıkar.

 

Yukarıda sözü edilen Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) Zeki Ömer Defne

B) Orhan Şaik Gökyay 

C) Necmetin Halil Onan

D) Arif Nihat Asya

E) Behçet Kemal Çağlar

 


24.
 "Cevdet Bey ve Oğulları" (I) Orhan Pamuk'un (II) ilk romanıdır. Romanda,  II. Abdülhamit'ten (III) 
Cumhuriyet'e dek çeşitli kuşakların hayatını işler. "Öteki Renkler" (IV) ismindeki romanı da otobiyografik roman (V) özelliği gösterir. 

 

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

 

A) I            B) II          C) III          D) IV          E) V

 

CEVAP ANAHTARI 1-A 2-B 3-B 4-D 5-E 6-C 7-B 8-B 9-E 10-E 11-A 12-C 13-D 14-E 15-C 16-D 17-B 18-A 19-C 20-C 21-B 22-B 23-C 24-D

 

Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder