Cevdet Kudret Solok (1907-1992)

cevdet kudret solok

Yazar Cevdet Kudret Solok, 7 Şubat 1907'de İstanbul'da doğdu. Henüz dokuz yaşındayken babasını Musul Savaşı'nda kaybetti. Annesinin üstün gayretiyle okumaya başlayan yazar, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

Cevdet Kudret Solok, öğrenimini tamamladıktan sonra Ankara, İstanbul, Bitlis ve Kayseri'de farklı okullarda öğretmenlik; Basın Yüksek Okulunda öğretim görevliliği yaptı. Bitlis'e Türkçe öğretmeni olarak atanınca istifa etti. İstanbul ve Ankara'da bir süre avukatlık yaptı. Türk Dil Kurumu'nda redaktör olan Cevdet Kudret Solok, Bilgi Yayınevi'nde danışman olarak çalıştıktan sonra Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Basın Yayın Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak ders verdi.

Yazın hayatına Servet-i Fünun dergisinde yayımladığı bir şiirle başladı. Daha sonra "Yedi Meşaleciler" arasında yer aldı. Arkadaşlarıyla "Meşale" dergisini çıkardı. Dergiyi sekiz ay çıkardıktan sonra dergi kapandı. Cevdet Kudret Solok, bu dergide yayımladığı şiirlerini "Birinci Perde" adlı kitabında topladı. Daha sonraki şiirlerini ise kitap haline getirip yayımlama imkânı bulamadı. Oyun yazarlığı ile de ön plana çıkan Cevdet Kudret Solok "Tersine Akan Nehir", "Rüya İçinde Rüya", "Kurtlar" ismindeki oyunlarını Darülbedayi'de sahneledi. "Danyal" ve "Sara" oyunu "Varlık" dergisinde, "Yaşayan Ölüler" ismindeki oyunu da "Ağaç" dergisinde yayımlandı.

Cevdet Kudret Solok, roman türünde de eserler kaleme aldı. "Sınıf Arkadaşları", "Karıncayı Tanırsınız", "Havada Bulut Yok" romanlarında iki dünya savaşı arasında geçen 30 yıllık toplumsal kesiti anlattı. 1940'lı yıllarda kaleme aldığı öykülerini "Sokak" kitabında derledi. Ayrıca 1950 sonrası edebiyat tarihimizde iz bırakanlar ve bunların yapıtları hakkında tanıtım kitapları ve lise edebiyat kitapları kaleme aldı. Sonraki çalışmalarında inceleme, araştırma ve edebiyat tarihi türlerindeki çalışmalara ağırlık verdi. "Türk ve Batı Edebiyatı'ndan Seçme Parçalar", "Örneklerle Edebiyat Bilgileri", "Karagöz", "Ortaoyunu" hep bu dönemde kaleme aldığı çalışmalar olarak ön plana çıktı. 

Cevdet Kudret Solok, 10 Temmuz 1992'de İstanbul'da vefat etti.

 

Edebi Kişiliği

 
  • Şair, yazar ve edebiyat tarihçisi olarak ön plana çıkar.
  • Edebiyat dünyasına şiir türü ile başlar. Sonraları öykü, roman ve oyun türünde eserler kaleme alır. Hece ölçüsüyle kaleme aldığı bu ilk şiirlerinde bireysel konuları kendine özgü karamsar ama orijinal bir tutumla işler. Daha sonra serbest şiire yönelir.
  • Yedi Meşale grubunun en çalışkan yazarı olarak bilinir.
  • Roman, hikâye, inceleme alanında edebiyatımıza eserler kazandırır. Roman türünde daha çok kendi hayatını anlatır.
  • Okullara ders kitapları niteliğinde eserler yazdı.
  • Deneme türünde edebiyat, dil ve kültür konularını kaleme aldı.
  • Karagöz, roman ve hikâye incelemeleriyle Türk edebiyat tarihiyle ilgili önemli çalışmalara imza attı.
  • Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasındaki otuz yıllık dönemi Süleyman'ın Dünyası (Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut Yok, Karıncayı Tanırsınız) ismiyle üç cilt halinde roman haline getirdi.
  • "Ortaoyunu" kitabıyla 1974'te Türk Dil Kurumu Bilim Ödülü'nü; "Türk Edebiyatı'nda Hikâye ve Roman" kitabıyla Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'nü aldı. Cevdet Kudret Solok, ayrıca 1989'da Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü'ne layık görüldü.

 

Eserleri
 
Şiir

Birinci Perde

 
Roman

Sınıf Arkadaşları

Havada Bulut Yok

Karıncayı Tanırsınız

 
Hikâye

Sokak

 
Oyun

Rüya İçinde Rüya

Tersine Akan Nehir

Yaşayan Ölüler

Danyal ve Sara

 
İnceleme-Derleme

Örneklerle Edebiyat Bilgileri

 
Deneme

Dilleri Var Bizim Dile Benzemez

Bir Bakıma

Kalemin Ucu


Ayrıca bakınız


Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder