Zeki Ömer Defne (1903-1992)

zeki omer defne

Şair kimliğiyle bilinen Zeki Ömer Defne 1903'te Çankırı'da dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu Çankırı'da okudu. Daha sonra Ankara Orta Muallim Mektebine kaydoldu. 1920'de okulu bitirdi. İlkokul öğretmeni olarak görev yapmaya başladı. Branş öğretmenliğine geçtikten sonra Kastamonu Lisesinde Türkçe öğretmenliği, edebiyat öğretmenliği ve yöneticilik yaptı. İstanbul Kabataş Lisesinde çalıştı.

Zeki Ömer Defne, öğrenimini sürdürerek İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü 1939'da tamamladı. Sırasıyla Galatasaray Lisesi, Alman Lisesi, Şişli Terakki Lisesi ve Harp Akademisinde edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı. 1970'te Galatasaray Lisesindeki öğretmenliği sırasında emekli oldu.

Yazın hayatına şiirle başlayan Zeki Ömer Defne, ilk şiirini 1923'te "Halk Yolu" dergisinde yayımladı. İlkin Halk Edebiyatı geleneklerine bağlı ve hece ölçüsüyle şiirler kaleme aldı. "Çınaraltı", "Hareket", "Sanat ve Edebiyat", "Ün", "Edebiyat Dünyası", "Şadırvan" dergilerinde şiirleri yayımlandı. 1970'lerde ise şiirleri daha çok "Varlık" dergisinde yayımlandı.

Zeki Ömer Defne, 2 Aralık 1992'de İstanbul'da hayata veda etti. Cenazesi, Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.


Edebi Kişiliği

 
  • Milli Edebiyat geleneğine bağlı zevk ve anlayışı sürdüren şairlerdendir.
  • Bir Anadolu aşığı olan sanatçının şiirlerinin ana temasını "Anadolu" oluşturur. 
  • "Ilgaz" şiiri ile tanınır.
  • Kendisine has şiir anlayışıyla halk şiiri arasında bir köprü kurmaya çalışır.
  • Hece ölçüsüne bağlı kalır ama modern şiire geçmeyi, halk şiiri geleneğini çağdaş şiirle yoğurmayı başarır. Son şiirlerinde serbest tarza yönelir.
  • "Beş Hececiler" geleneğinin savunuculuğunu yapar.
  • Folklor ve destanlardan yararlanarak lirik ve romantik şiirler yazar. Lirizm, belki de bütün şiirlerin ortak özelliği olarak ön plana çıkar. Öğretmenlik duyarlılığı bu şiirlerine yansır.
  • Halk ağzı söyleme tarzı şiirlerinde görülür. Şiirlerini son derece sade bir dille yazar.
  • Çevresinde mevcut eşya ve olaylardan ilham alan sanatçı, sözcüklere sembolik ve yoğun bir anlam yükler.
  • Güzellemelerinde halk şiiri geleneğinde yer alan motiflere başvurur.
  • Yurt güzellemeleriyle tanınır. Erzurum, Isparta, Bursa, İstanbul, Konya başta olmak üzere birçok Anadolu şehrini çeşitli açılardan tanıtır.
  • Şiirlerinde güçlü bir anlatım ve duyarlılık ön plana çıkar. 
  • "Denizden Çalınmış Ülke" yayımlanmış tek şiir kitabı olarak bilinir. Eser, 1971'de Milli Eğitim Bakanlığı yayınları arasında neşredilir.

 

Eserleri
 
Şiir

Denizden Çalınmış ülke

Sessiz Nehir

Kardelenler

 

Zeki Ömer Defne'nin Şiirlerinden Örnekler

Örnek 1

ZİLLER ÇALACAK

Zil çalacak... Sizler derslere gireceksiniz bir bir. 
Zil çalacak, ziller çalacak benimçin, 
Duyacağım, evlerden, kırlardan, denizlerden; 
Tâ içimden birisi gidecek ardınızdan uça ese... 
Ama ben, ben artık gidemeyeceğim. 

Zil çalacak... Siz geminize, treninize gireceksiniz bir bir. 
Zil çalacak, ziller çalacak benimçin, 
Duyacağım, iskelelerden, istasyonlardan bütün; 
Tâ içimden birisi koşacak ardınızdan... 
Ama ben, ben artık gelemeyeceğim. 

Sonra bir gün zil çalacak yine, 
Hiç kimseler, kimsecikler duymayacak... 
Ne sınıflar, ne iskeleler, ne istasyonlar, ne siz... 
Tâ içimden birisi kalacak oralarda... 
Ben gideceğim.

Zeki Ömer Defne

 

Örnek 2

ILGAZ

Yıldızlar çamlara değer de geçer,
Gün burdan başını eğer de geçer.
Sular dizlerini döğer de geçer.
Bir Ilgaz, er Ilgaz, yar Ilgaz!..

Başında bir tavus tuğ gibi çamlar,
Yollara dizilmiş tığ gibi çamlar,
Karşıdan bir zümrüt çığ gibi çamlar.
Bir Ilgaz, er Ilgaz, yar Ilgaz!..

Dalı var; göklere yeşil direktir,
Gölü var; dağlara düşmüş yürektir,
Yolu var; içinde yitsem gerektir.
Bir Ilgaz, er Ilgaz, yar Ilgaz!..

Zeki Ömer Defne

Ayrıca bakınız




Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder