Ömer Bedrettin Uşaklı (1904-1946)

omer bedrettin usaklı

Şair kimliğiyle öne çıkan Ömer Bedrettin Uşaklı, 24 Ağustos 1904'te Uşak'ta dünyaya geldi. Sivas kadısı Ömer Efendi'nin oğludur. İlköğrenimini Uşak'ta, ortaöğrenimini Sivas'ta tamamladı. 1924'te İstanbul Kabataş Erkek Lisesini, 1927'de Mülkiye Mektebini (Siyasal Bilgiler Fakültesini) bitirdi.

Ömer Bedrettin Uşaklı, öğrenimini tamamladıktan sonra memurluğa başladı. Bursa'da maiyet memuru olarak görev yaptı. Sonra Mudanya kaymakamı vekilliğine atandı. 1928'den sonra kaymakam oldu. Manavgat, Ünye, Şavşat ve Edremit ilçelerinde görev yaptı. Sonra mülkiye müfettişliğine atandı. 1943'te de Kütahya'dan milletvekili seçildi.

Ömer Bedrettin Uşaklı, yazın hayatına şiirle başladı. İlk şiirlerini "Milli Mecmua"da yayımlayarak ismini duyurdu. "Hayat" ve "Varlık" dergilerinde şiirlerini yayımladı. Şiirleri birçok kişi tarafından bestelendi. Kaptanzade Ali Rıza Bey ve Cevdet Çağla'nın yaptığı "Yıldızların Altında", "Eğilmez Başın Gibi", "Kapıldım Gidiyorum" besteleri halkça sevilir ve bestelenir. 

Ömer Bedrettin Uşaklı, 24 Şubat 1946'da İstanbul'da öldü.


Edebi Kişiliği


  • Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nın memleketçi şairleri arasında yer alır.
  • Anadolu ve coğrafyasına âşık olmuşçasına bunları eserlerinde işler. Özellikle Anadolu'da görev yaptığı yıllarda tanıdığı yerler ve gözlemleri şiirine kaynaklık eder. Gezip gördüğü yerleri adeta pastoral bir güzellikle mısralaştırır.
  • Halk şiirimizin geleneğinden yararlanarak hece ölçüsüyle şiirler yazar.
  • Sanatı "Beş Hececiler"i andırır. Özellikle Faruk Nafiz Çamlıbel'i çağrıştırır. 
  • "Anadolu Şairi" olarak ün yapar.
  • Anadolu, deniz, doğa güzellikleri, gurbet, özlem, ölüm ve tarihi konular şiirlerindeki başlıca temaları oluşturur.
  • Şiirlerinde, Munzur Dağları, Manavgat Nehri, Çoruh Nehri'nin azgın suları, halıcı kızlar, tütün işçileri, portakal bahçeleri gibi Anadolu'nun dört bir tarafı resmedilir.
  • Türk şiirine denizi sokar. Onda deniz; uzaklaşma ve mutluluğu temsil eder.
  • Şiirlerinde hassas, samimi bir söyleyiş göze çarpar. Oldukça sade, duru ve temiz Türkçe ile şiirlerini kaleme alır.
  • Ailesini ve çok sevdiği kızını kaybetmesi onu hüzne ve iç duyarlılığa yönlendirir.
  • Son dönemlerinde çağdaş Fransız şiirinden yararlanır.
  • "Sarıkız Mermerleri" ismindeki şiir kitabını kızına adar.
  • "Yıldızların Altında", "Kapıldım Gidiyorum", "Eğilmez Başın Gibi" başta olmak üzere birçok şiiri sonraki zamanlarda bestelenir.

 

Eserleri

Şiir

Deniz Sarhoşları

Efe'nin Bayramı

Deniz Hasreti

Yayla Dumanı

Sarıkız Mermerleri


Ömer Bedrettin'in Şiirlerinden Örnekler

Örnek 1

SARIKIZ MERMERLERİ

Afrodit, aşk tahtını kurmuş yüksek başında, 
Yakub'un rüyasından sanki iz var taşında... 
Şahikanda yaşamış efsane dünyaları, 
Senden birer parçaymış kainatın dağları... 
Yalçın tepelerinde kartal saklı yuvalar, 
Eteğinde Aşil'den ses veren Truvalar; 
Binbir çiçek açarken ormanlarında yer yer, 
Saçlarını tararmış körfezinde periler... 
Bahar, meşalelerle sende alkışlanırmış, 
Yapraklar solarken de başında ağlanırmış... 
Venüs, şen sahilinde yatarmış kumsallara, 
Her taşın bir taç gibi sunulmuş krallara... 
İlyad'ı çamlarının dibinde yazmış Homer, 
Lesbos'tan akşamları seyretmiş seni Bodler... 
Barbaros, göklerinde tanımış ülkelerini, 
Yeşil ormanlarında yapmış gemilerini... 
Sarıkız'ın derdiyle çatlamış kayaların, 
Sarıkız'ı anarak esiyormuş rüzgarın... 
Taşında ve suyunda ağlıyor onun sesi, 
Zümrüt tepelerinde Türkmenlerin kabesi... 
Mağrur güzelliklerin ruhunda ve tenimde, 
Senin yüksek başından dileğim var benim de... 
Bir şey istemiyorum, ne çiçek, ne de çemen... 
Ne dağ çileklerinden, ne beyaz çam balından, 
Ne gemiler yapılan o kızılçam dalından... 
Ne ceylan, ne de ince Türkmen dilberlerinden... 
Bir parça istiyorum meşhur mermerlerinden... 
Ne üstüne destanlar, sevdalar yazmak için; 
Ne şekilsiz derdime bir şekil kazmak için... 
Fıskiyeli havuzlar, heykeller kurmuyorum; 
Mermerinden saraylar yapıp oturmuyorum; 
Bir şelale parçası, bir kevser ister gibi, 
Onu çürütmeyecek bir cevher ister gibi; 
Bir parça istiyorum meşhur mermerlerinden... 
Ne ceylan, ne de ince Türkmen dilberlerinden; 
Sarıkız'ın gözyaşı damlamış bir yerinden 
Bir parça istiyorum meşhur mermerlerinden... 
Toprağına gömdüğüm bir dağ sümbülü için, 
Eteğine koyduğum bir küçük ölü için...

Ömer Bedrettin Uşaklı


Örnek 2

DENİZ SARHOŞLARI

Köpükten omuzları birbirine dayanmış 
Yüksek, mağrur başları akşam rengiyle yanmış 
Sahile koşuyorlar bak deniz sarhoşları!.. 

Bazen yırtık yelkenli bir sandala çarparak 
Bazen ufkun kıpkızıl şarabına taparak 
Gitgide coşuyorlar bak deniz sarhoşları!.. 

Rüzgarların ıslığı en yakın yoldaşları 
Yıllarca dövünerek içi yenmiş taşları 
Bir anda parçalayıp doyacak bu sarhoşlar!.. 

Çılgın gönüllerinde aşkın en büyük kini 
Yosunlu kayaların o yeşil gözlerini 
Deli aşıklar gibi oyacak bu sarhoşlar!..

Ömer Bedrettin Uşaklı


Örnek 3

DENİZ HASRETİ

Gözümde bir damla su deniz olup taşıyor 
Çöllerde kalmış gibi yanıyor, yanıyorum 
Bütün gemicilerin ruhu bende yaşıyor 
Başımdaki gökleri bir deniz sanıyorum 

Nasıl yaşayacağım ey deniz senden uzak 
Yanıp sönüyor gözlerimde fenerin 
Uyuyor mu limanda her gece sallanarak 
Altından çivilerle çakılmış gemilerin? 

Sevmiyorum suyunda yıkanmamış rüzgârı 
Dalgaların gözümde tütüyor mavi, yeşil... 
İçimi güldürmüyor sensiz ay ışıkları 
Ufkunda yükselmeyen güneşler güneş değil 

Bir gün nehirler gibi çağlayarak derinden 
Dağlardan, ormanlardan sana akacak mıyım? 
Ey deniz, şöyle bir gün sana bakacak mıyım 
Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden?

Ömer Bedrettin Uşaklı


Ayrıca bakınız



Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir


Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir


Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)


Birinci Yeni (Garipçiler)


Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler


Maviciler


Hisarcılar


İkinci Yeni Şiiri


1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir


1980 Sonrası Türk Şiiri


Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)


Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler


Ayrıca bakınız



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder