NAZIM HİKMET RAN (1902-1963)
Şair ve yazarlık
kimlikleriyle öne çıkan Nazım Hikmet Ran, 15 Ocak 1902'de Selanik'te dünyaya
geldi. İlköğrenimini İstanbul'da Göztepe Taşmektepte okudu. Daha sonra
Galatasaray Lisesinde ortaokul öğrenimine başladı. Ortaokulu, Nişantaşı Nümune
Mektebinde tamamladı. Ortaöğrenimini ise 1918'de Heybeliada Bahriye
Mektebinde okudu.
Nazım Hikmet Ran,
ortaöğrenimini tamamladıktan sonra Kurtuluş Savaşı için Anadolu'ya geçer. Stajyer
güverte subayı olarak göreve başlar. Nöbet esnasında üşütünce zatürre olur ve bir türlü iyileşmez. Bu nedenle askerlikte çürüğe çıkarılır. Daha sonra öğretmenlik görevi için
Bolu'ya atanır. Buradan da Moskova'ya giderek Siyasal ve İktisadi Bilimler
Fakültesinde okur. 1921 yılından itibaren de hayatın içine girmeye başlar.
Nazım Hikmet Ran,
Moskova'dan Türkiye'ye dönerek "Aydınlık" dergisinde yazılar kaleme almaya
başlar. Yazdıklarından ötürü hapis cezası alır. Yeniden Moskova'ya gitmek
zorunda kalır. 1928'de çıkan af yasasıyla Türkiye'ye dönmeyi şiddetle arzular.
Arzusu gerçekleşip Türkiye'ye döner. "Resimli Ay" dergisinde yazılar yazmaya
başlar. Ayrıca çeşitli gazete ve film stüdyolarında çalışır.
Nazım Hikmet Ran, heceyle
yazdığı ilk şiirlerini "Yeni Mecmua", "İnci", "Ümit" dergilerinde yayımladı. Daha sonra ilk
şiir kitaplarını çıkardı. İlk oyunlarını da bu esnada yazmaya başladı. Nazım Hikmet, ayrıca "Akşam", "Tan" ve
"Son Posta" gazetelerinde "Orhan Selim" takma ismiyle fıkra yazarlığı ve
başyazarlık yaptı.
Nazım Hikmet Ran, Kara Harp
Okulu öğrencileri arasında propaganda yaptığı iddiasıyla yargılanıp 12 yıl
hapse mahkûm edilir. 1950'de tekrar Moskova'ya gitme kararı alır. 1951'de
Türkiye vatandaşlığından çıkartılır.
Nazım Hikmet Ran, 3 Haziran
1963'te geçirdiği kalp krizi neticesinde Moskova'da vefat eder. 1999'da
Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden Türk vatandaşlığına iade edilir.
Edebi Kişiliği
- Toplumcu gerçekçi anlayışın Türk edebiyatındaki
ileri gelenlerindendir.
- Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı'nı en çok etkileyen
şairlerin başında gelir.
- Şiir hayatına geleneksel çizgide başlar. 1920
sonrasında serbest tarz şiirine yönelir.
- Şiir ve düşünce dünyasının oluşmasında Sovyetler Birliği'nde kaldığı
dönemde başta Mayakovski olmak üzere tanıdığı sanatçıların büyük etkisi
olur.
- "Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür / Ve bir
orman gibi kardeşçesine…" dizeleri Nazım Hikmet Ran'ın yaşam felsefesini ortaya
koyar.
- Halk yığınlarına seslenir. İdeolojisi ile paralel
emekçi kesimin zevkine ve seviyesine hitap eden oldukça hareketli ve
gürültülü şiirler kaleme alır.
- Şiirleri Zülfü Livaneli, Fuat Saka başta olmak
üzere birçok ünlü tarafından bestelenir.
- "Güneşi İçenlerin Türküsü" ile Türk şiirinde
zirveye oturur.
- En tanınmış eseri 20 bin dizeden oluşan
"Memleketimden İnsan Manzaraları" adlı şiiridir.
- "Yeni Sanat" şiirinde Marksist görüşleri benimser.
- "Makinalaşmak" şiirinde makine sesleri, çark
sesleri ve fabrika gürültülerini hedef kitlesine yüksek perdeden hissettirir.
- "Salkım Söğüt" eserinde kendisini
yolun yarısında terk eden arkadaşına beslediği acıma duygusunu ön plana
çıkarır.
- "Kurtuluş Savaşı" isimli destanında ülkeyi
düşmandan temizlemeye çalışan meçhul kahramanları konu edinir.
Eserleri
Şiir
835 Satır
Simavna Kadısı Şeyh Bedrettin Destanı
Güneşi İçenlerin Türküsü
Bu Memleket Bizim
Kerem Gibi
Memleketimden İnsan Manzaraları
Kurtuluş Savaşı Destanı
TarantaBabu'ya Mektuplar
Sesini Kaybeden Şehir
Benerci Kendini Niçin Öldürdü
Saat 21-22 Şiirleri
Roman
Yaşamak Güzel Bir Şey Be Kardeşim
Kan Konuşmaz
Oyun
Unutulan Adam
Ferhat ile Şirin
Yusuf ile Menofis
Demokles'in Kılıcı
Kafatası
Mektup
Kemal Tahir'e Mahpushaneden Mektuplar
Piraye'ye Mektuplar
Piraye'ye Mektuplar
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
Nazım Hikmet Ran (1902-1963)
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder