Asıl ismi Kemal Sadık Gökçeli olan yazar Yaşar Kemal, 6 Ekim 1923'te o dönemde Adana iline bağlı Osmaniye sınırları içerisinde yer alan Gökçedam eski ismiyle "Hemite"de dünyaya geldi. Yaşar Kemal aslen Van'ın Muradiye ilçesine bağlı Ünseli köyündendir. I. Dünya Savaşı'nda ailesi Adana'ya göç etmek zorunda kalır. Henüz beş yaşındayken kan davasından babasını, bir kaza sonucu da sağ gözünü kaybeder.
Yaşar Kemal, ilkokulu Adana'nın Kadirli ilçesine bağlı Burhanlı köyünde okur. İlkokul yıllarında âşıklarla atışacak yetenekte olmasına rağmen annesinin bunu istememesi nedeniyle bu yola girmekten vazgeçer. Daha sonra ortaokula başlar. Ortaokul yıllarında birçok işte çalışmak zorunda kalır. Irgat kâtipliği, kütüphane memurluğu, pirinç tarlalarında su bekçiliği, arzuhalcilik, ırgatbaşılığı, öğretmen olarak görev yapar. Ayrıca pamuk tarlalarında ırgatlık ve traktör şoförlüğü yapar. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra Çukurova ve Toroslar'da folklor derlemelerine başlar.
Yaşar Kemal, yazın çalışmalarına ortaokulda henüz çocuk denilecek bir yaşta şiirle başlar. Şiirlerini, Adana Halkevi'nin yayın organı olan "Görüşler Dergisi"nde yayımlar. "Ülke", "Kovan", "Millet" ve "Beşpınar" dergilerinde de şiirleri yayımlanır. Daha sonra roman türüne yönelir. 1944'te ilk hikâyesi olan "Pis Hikâye"yi yayımlar. Cumhuriyet gazetesine girdikten sonra bu gazetede Yaşar Kemal adıyla yayımlanan röportajlarıyla ünlenir. 1950'de komünizm propagandası yapmaktan tutuklanır. 1951'de beraat edip İstanbul'a yerleşir. Cumhuriyet gazetesinde fıkra-ropörtaj yazarlığı yapmaya başlar. 1952'de ilk öykü kitabı olan "Sarı Sıcak"ta yer alan "Bebek" öyküsünü Cumhuriyet gazetesinde tefrika eder. 1947'de başladığı "İnce Memed" romanını da 1954'te bitirir.
Yaşar Kemal, 1962 yılında siyasete girmeye karar verir. Aynı yıl Türkiye İşçi Partisi'nin Yönetim Kurulu üyeliğine seçilir. Burada sekiz yıl kalır. Henüz 17 yaşındayken sosyalist politikanın içinde yer alır ve ömrü boyunca bu düşüncesini devam ettirir. 1963'te gazeteciliği bırakıp kitap yazmaya yönelir. 1973'te Türkiye Yazarlar Sendikası'nın kuruluşunda yer alıp 1974'te de genel başkanlığını yapar. En verimli dönemi kuşkusuz 1955-1984 yılları arası olur. Bu dönemde roman, hikâye, makale ve röportajlardan oluşan 33 kitap kaleme alır. "Ortadirek", "Yer Demir Gök Bakır", "Ölmez Otu", "Demirciler Çarşısı Cinayeti", "Yusufçuk Yusuf", "Hüyükteki Nar Ağacı" eserlerini bu dönemde kaleme alır.
Yaşar Kemal, 28 Şubat 2015'te organ yetmezliği nedeniyle kaldırıldığı İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'nde hayata veda etti. Cenazesi, 2 Mart 2015'te Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi Kişiliği
- Toplumsal gerçekçilik akımının önde gelen
kişilerinden olan Yaşar Kemal, Türk edebiyatının dünyaca tanınmış
romancılarının başında yer alır.
- Halk ve tabiat unsurları eserlerinde en önemli
öğeleri oluşturur.
- Toroslar, Çukurova, Çukurova halkının
ezilmişliğini, sömürülüşünü, acılarını, ağalık ve toprak sorunlarını, kan
davalarını eserlerinde kendine has çarpıcı bir üslupla anlatır.
- Köy ve köylü gerçeğini abartısız ve destansı bir
dille eserlerinde işler.
- Sanayileşme ile Çukurova'nın uçsuz bucaksız
verimli topraklarının makineleşmeye açılmasını ve rant savaşlarını kaleme
alır.
- Kahramanlarının iç dünyalarına yani ruhsal
betimlemeye çok fazla önem verir.
- Doğa ile insan, hayal ile gerçek eserlerinde
birlikte yer alır. Yani insanı doğayla hareket halinde anlatır.
- Anadolu folkloru, halk hikâyeleri, halk
masalları, ağıt ve efsanelerinden faydalanır. Gençlik yıllarında
Çukurova'yı ve çevre illeri karış karış gezmiş olması ve çok fazla kişiyle
tanışması ona bu anlamda büyük avantaj sağlar.
- Eserlerinde sanatlı ve şiirsel bir dil kullanır.
- Betimlemedeki başarısı, olağanüstü düş gücü,
modern romanla epik anlatım biçimlerini başarıyla bağdaştırması anlatımda
yerel sözcüklere başvurması deyim ve atasözleri onu özgün kılar.
- Modern romanla epik anlatım biçimini ustaca
kaynaştırır.
- Eserlerindeki kahramanları yöresel dilleriyle
konuşturarak onları ön plana çıkarır.
- Romanları birçok dile çevrilir. Bazıları sinemaya
uyarlanır ve oyunlaştırılır.
- Türk edebiyatında modern anlamda röportaj'ın
kurucusu sayılır.
- "Teneke", Yaşar Kemal'in 1967'de
yayımlanan romanıdır. Romanda Çukurova'da bir kaymakamın yaşamını ve
mücadelesini anlatır. Eser, tiyatroya çevrilip beyaz perdeye aktarılır ve
birçok ödüle layık görülür. Sohbet havasının hakim olduğu eserde oldukça
samimi bir üslup kullanılır.
- "Yılanı Öldürseler", Yaşar Kemal'in çok
kısa ve özlü bir şekilde gerçekçi bir dille yaşadığı dönemin kan
davalarını, törelerini ve toplumun ahlak yapısından bahsettiği romanıdır.
Eser, bir çocuğun, yaşadığı çevre ve akrabaları tarafından öldürülmeye
zorlamanın hikâyesidir.
- "İnce Memed", Yaşar Kemal'in baş anıt
romanı sayılır. Eserde, Cumhuriyetin ilk yıllarında Çukurova köylüsünün
ağalığa karşı mücadelesi anlatılır. Anadolu halkının cahil bırakılmışlığı,
geri kalmışlığı, köy hayatının sefaleti, ağaların mutlak hâkimiyeti eserde
ön plana çıkarılır. Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilen bu eser, yazarın
ilk romanıdır. 1956'da Varlık roman armağanı ile ödüllendirilen eser,
dünyanın kırktan fazla diline çevrilir.
- "Orta Direk", Yaşar Kemal'in Dağın Öte
Yüzü serisi içerisinde yer alan romanıdır. Eserde Çukurova'da var olan
pamuk toplama mücadelesi anlatılır. Yerel dilin kullanıldığı eserde bölge
halkının dili, dini ve batıl inanışları da anlatılır.
- "Yağmurcuk Kuşu", Yaşar Kemal'in kendi
geçmişinden yola çıkarak yazdığı "Kimsecik" üçlemesinin ilk
kitabıdır. Kitapta I. Dünya Savaşı sırasında Van'dan Adana'ya göçmek
zorunda kalan bir ailenin serüveni anlatılır. Eserde esasında korku,
sevgi, kıskançlık duygularının kişiler üzerindeki etkisi anlatılır.
- "Ölmez Otu", Yaşar Kemal'in Dağın Öte
Yüzü serisinde yer alan kitabıdır. Acı ve güçlü bir roman olan "Ölmez
Otu", kan, şiddet ve cinayetin yer aldığı aynı zamanda köylünün
yüceltildiği bir roman olarak ön plana çıkar.
- "Çakırcalı Efe", Osmanlının son
dönemlerinde haksızlıklara karşı dağa çıkmış bir eşkıyanın hayatını konu
alır. Yaşar Kemal, Çakırcalı'yı öldüren müfrezenin kumandanı Albay Rüştü
Kobaş'ın verdiği bilgiler ışığında eşkıyanın hayat hikâyesini tanıkların
yorumlarına başvurarak anlatır.
- "Yer Demir Gök Bakır", Yaşar Kemal'in
Dağın Öte Yüzü serisinde yer alan romanlarındandır. Eserde, Anadolu'da bir
köyde kendi halinde yaşamakta olan Taşbaş'ın köylüler arasında yayılan
söylencelerle nasıl ermiş bir insan olunacağı konu edinilir. Eserde halkın
eğitimsizliği, yoksulluğu ve hurafelerin peşinden sürüklenişi anlatılır.
- "Demirciler Çarşısı Cinayeti" Yaşar
Kemal'in Akçasazın Ağaları serisinin ilk romanıdır. Romanda güneyde iki
ağanın birbiriyle olan amansız mücadelesinde giderek çökmeye başlayan
Çukurova ağalık sistemi içinde yer alan kan davaları ve nüfuz mücadeleleri
anlatılır.
- "Bebek" Yaşar Kemal'in dünyada
yayımlanan ilk öyküsüdür. Öykü, önce Fransızcaya sonra İngilizce,
İtalyanca, Rusça, Romanca ve diğer dillere çevrilir.
- Yaşar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık
görülen ve yüzlerce ödül alan biridir. "Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi
Gün" röportajıyla Gazeteciler Cemiyeti Özel Başarı Armağanı'nı; ilk
romanı "İnce Memed" ile 1955'te Varlık Roman Armağanı'nı,
"Demirciler Çarşısı Cinayeti" eseriyle 1974 yılında Madaralı
Roman Ödülü'nü alır. Ayrıca "Yer Demir Gök Bakır" romanı 1977'de
Fransa'da yılın en iyi yabancı romanı seçilir. 2008'de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük
Ödülü'nü, 2011'de Fransa da Legion D'Honneur Ödülü'nü, 2013'te Norveç'te
verilen Bjorkson Ödülü'nü alır. Yaşar Kemal ayrıca PEN Yazarlar Derneği
üyesidir.
Peri
Bacaları
Bu
Diyar Baştan Başa
Teneke
Yılanı
Öldürseler
İnce
Memed
Orta
Direk
Yağmurcuk
Kuşu
Ölmez
Otu
Çakırcalı
Efe
Yer Demir Gök Bakır
Demirciler Çarşısı Cinayeti
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme