Şair ve yazar Oktay Rıfat Horozcu, 10 Haziran 1914'te Trabzon'da dünyaya geldi. Sanatçı ve yazarların fazla olduğu bir ailede yetişti. Ortaöğrenimini Ankara Erkek Lisesinde yaptı. Bu okulda Ahmet Hamdi Tanpınar'ın öğrencisi olur. Garip Akımı'nı birlikte kuracakları Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday ile de burada tanışır. Üç arkadaş okul bünyesinde çıkan "Sesimiz" adlı dergiyi çıkararak şiirlerini yayımlarlar. 1932-1936 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yükseköğrenim görür.
Oktay Rıfat Horozcu, 1937'de Siyasal Bilgilerle ilgili öğrenim görmek amacıyla devlet tarafından Paris'e gönderilir. Paris'te Fransız şiirini kendine yakın bulur ve bu şiirden etkilenir. II. Dünya Savaşı nedeniyle oradaki öğrenimini tamamlayamadan üç yıl sonra Türkiye'ye döner. Döndükten sonra önce Maliye Bakanlığı'nda sonra da Matbuat Umum Müdürlüğü'nde çalışır. Sonra Ankara'da serbest avukatlık yapar.
Ankara Erkek Lisesinde öğrenciyken ilk şiirlerini yazan şair, şiirde biçim ve kural anlayışını tam olarak yansıtan şiirlerini 1934-1944 yılları arasında "Varlık" dergisinde yayımlar. Oktay Rıfat Horozcu, 1941'de Orhan Veli Kanık ve Melih Cevdet Anday ile "Garip" şiir kitabını yayımlar. Şiir kitabı etrafında büyük tartışmalar olur. Şiirlerini "Yaşayıp Ölmek", "Aşağı Yukarı" şiir kitaplarında yanı sıra "Aile", "Yaprak" ve "Yeditepe" gibi dergilerde yayımlamayı sürdürür. 1955'te "Perçemli Sokak" şiir kitabını çıkardı. Bu kitapla "İkinci Yeni" şiir anlayışına yöneldi. 1958'de "Aşk Merdiveni" ismindeki şiir kitabını yayımladı. 1960'lı yıllarda daha çok sosyal sorunlar, emekçilerin hakları ve sistem karmaşalarıyla ilgili düşüncelerini kaleme aldı. 1966'da çıkan "Elleri Var Özgürlüğün" ismindeki şiir kitabında bu düşüncelerinin oldukça etkisi görüldü.
Oktay Rıfat Horozcu, 1969'da "Şiirler" ismindeki kitabını yayımladıktan sonra tiyatro ve roman çalışmalarına ağırlık verdi. Daha sonra "Oyun İçinde Oyun", "Zabıt Fatma'nın Kuzusu", "Atlar ve Filler", "Kadınlar Arasında", "Çil Horozları" oyunlarını peş peşe yazdı ve sahneledi. İlk romanı olan "Bir Kadının Penceresinden" romanını 1976'da yayımladı. "Yağmur Sıkıntısı" oyunu Oktay Rıfat Horozcu'nun sağlığındaki son eseri oldu.
Avukatlık
mesleğini hiç bırakmayan Oktay Rıfat Horozcu, 1961'den itibaren bu mesleğini
Devlet Demir Yolları'nda sürdürdü. 1973 yılında emekli olana dek burada
çalışan Horozcu, 18 Nisan 1988'de İstanbul'da hayata veda etti. Cenazesi,
Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi
Kişiliği
- "Garip" hareketinin ve serbest şiirin
öncü kişilerindendir. 48 yıl boyunca şiir yazdı.
- "Yaşayıp Ölmek", "Aşk ve Avarelik
Üzerine Şiirler", "Güzelleme" gibi ilk şiir kitaplarında
Garip anlayışına bağlı kalır. Orhan Veli'nin ölümünden sonra İkinci Yeni
fikrine yaklaşıp toplumcu gerçekçi anlayışa yönelir.
- "Garip" hareketine bağlı olduğu dönemde
şehirlerde yaşayan sıradan insanların günlük yaşamlarını konu edindi.
Bunları şaşırtıcı, alaycı bir söyleyişle dile getirdi.
- Son döneminde, toplumcu gerçekçi anlayışa yönelir
ve toplumsal gerçekçi anlayışta şiirler kaleme alır.
- Yaşama sevinci şiirlerinin en önemli temasını
oluşturur. Lirizm, sürekli olarak şiirlerinde yer alır.
- İlk şiirlerinde hece veznini kullanan Anday, daha
sonra serbest vezne yönelir.
- Şiirleri sürekli bir değişimi yansıtır.
- Geniş bir sözcük dağarcığına sahip olan Horozcu,
Türkçenin ses zenginliğinden ustaca faydalanır. Alaya, yergiye, yöresel
ağız ve argolarla şiirlerini süsler.
- 1960'lı yıllarda emekçi kesimin hakları, sistem
ve sosyal problemlerle ilgili fikirlerini kaleme alır.
- İlkin "Sanat toplum içindir."
anlayışına bağlı kalan sanatçı sonrasında "Sanat sanat içindir."
anlayışına yönelir.
- Parça güzelliğinden bütün güzelliğine geçiş
yapar.
- Mecazlarla dolu şiir dilinin yanında halk
deyişlerinden, günlük konuşma dilinden faydalanmaya çalışır.
- Görselliğe önem veren şair sözcüklerle adeta
tablo çizer.
- Son dönemlerinde gerçeküstücülük akımına
meyleder.
- Oyun, çeviri ve roman türlerinde eserler verir.
Toplumun farklı kesimlerini sembolize eden oyun ve roman kahramanları
ortaya çıkarır.
- "Perçemli Sokak" adlı kitabıyla Türk
şiirinde "İkinci Yen"i anlayışına yönelir. Bu dönemde kaleme
aldığı şiirleri soyut ve kapalı şiirlerini oluşturur. Bu şiirlerinde
sürrealist yaklaşımla imgeli söyleyişi esas alır.
- 1954'te "Karga ve Tilki" şiir kitabıyla
"Yeditepe Şiir Armağanı"nı; 1969'da "Şiirler"
kitabıyla "Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü"nü; 1980'de
"Danaburnu" kitabıyla "Madaralı Roman Ödülü"nü;
1984'te "Dilsiz ve Çıplak" kitabıyla da "Behçet Necatigil
Şiir Ödülü"nü kazandı.
Garip
Güzelleme
Yaşayıp
Ölmek
Aşk
ve Avarelik Üzerine Şiirler
Aşağı
Yukarı
Karga
ile Tilki
Bir
Cigara İçimi
Çobanıl
Şiirler
Perçemli
Sokak
Âşık
Merdiveni
Elleri
Var Özgürlüğün
Danaburnu
Bir
Kadının Penceresinden
Bay
Lear
Çil
Horoz
Kadınlar
Arasında
Oyun
İçinde Oyun
Birtakım İnsanlar
Atlar ve Filler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme