Yazar, şair ve öğretmen kimlikleriyle bilinen Mahmut Makal, 1930'da Aksaray Gülağaç'ta bir çiftçi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlköğrenimine köyünde başladıktan sonra 1943'te başladığı Konya'daki İvriz Köy Enstitüsünden 1947'de mezun oldu. Köy Enstitüsündeki yaşamından sonra altı yıl boyunca köy öğretmenliği yaptı.
Mahmut Makal, yazın hayatına şiirle başladı. İlk olarak 1945'te "Türk'e Doğru" ve 1946'da "Köy Enstitüsü" dergilerinde şiirler kaleme aldı. "Varlık Dergisi"ndeki "Köy Notları" ile dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Mahmut Makal, 1950'li yıllardaki öğretmenlik gözlemlerini "Bizim Köy" ismindeki kitapta yayımladı. Büyük ses getiren bu kitabı köy edebiyat akımının başlangıcı olarak kabul edilir. Kitabında köyün ekonomik ve sosyal yapısını kötü gösterdiği gerekçesiyle tutuklanıp bir süre cezaevinde kalır. Öğretmenlikten sonra 1953'te Ankara Gazi Enstitüsüne girer ve sonrasında Fransa'ya giderek Avrupa Sosyoloji Merkezinde araştırmalar yapar.
Mahmut Makal, Antalya, Ankara ve Adana'da
ilköğretim müfettişliği görevlerinde bulunur. 1971'de İstanbul Sağır ve
Dilsizler Okulunda Türkçe öğretmeni olduğu esnada görevi bırakır. 1972'de
Venedik Üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri verir.
- Köy edebiyatı akımının öncü kişilerindendir.
Hatta Bu akımı başlatan kişi olarak bilinir.
- "Bizim Köy" romanıyla tanınır. Burada
köy gerçeklerini sade, açık, herkesin anlayabileceği bir şekilde anlatır.
Bu eseri, köy edebiyatını başlatan eser olarak kabul edilir. 1950 ve 1956
yıllarında UNESCO Dünya Kültürü Hizmet Ödülü'nü bu eseriyle alır.
- 1967'de UNESCO tarafından dünya gençliğine örnek
bir insan olarak seçildi.
- Eserlerinde bilhassa köy gerçeklerini anlatmaya
çalıştığında oldukça sade bir dil kullandı.
- Eserlerinden bazıları Fransızca, Macarca, Rusça,
İtalyanca, Bulgarca, Lehçe, Romence ve İbranice gibi birçok dile çevrildi.
- Köy gerçeklerini dile getirdiği eserleri
üniversitelerde tarım ve ekonomi uzmanları ile sosyologların çalışmalarına
konu oldu.
- Köy kökenli birçok öğretmenin meydana getirdiği
eserlerde Mahmut Makal'ın etkisi oldu. Talip Apaydın, Fakir Baykurt,
Mahmut Yağmur gibi kişilerin ilk dönem yazılarında bu etki çok net
görülür.
- "Bizim Köy" romanı, öğretmenlik yaptığı
Nurgöz köyü ile ilgili gözlemlerini içerir. "Varlık" dergisine
gönderdiği mektup ve notlarını sonradan burada toplar.
Bizim Köy
Köyümden
Köye Gidenler
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme