KEMAL BİLBAŞAR (1910-1983)
Yazar kimliğiyle öne çıkan Kemal Bilbaşar, 1910 yılında Çanakkale'de
doğdu. 1929'da Edirne Öğretmen Okulunu, 1935'te de Gazi Eğitim enstitüsü Tarih
Bölümünü okudu. 1937 ile 1961 yılları arasında İzmir Kabataş Ortaokulunda
tarih öğretmenliği yaptı. 1961'de emekli olup bir süre siyasetle ilgilenmeye
başladı. 1966 yılından sonra da İstanbul'a yerleşip kendini tümüyle yazınsal
sanatlara verdi.
Kemal Bilbaşar, yazın hayatına öykü türü ile başladı. İlk öyküsünü
1939'da İlhan İleri ve Cahit Tanyol ile birlikte "Aramak" dergisinde yayımladı.
Aynı yıl içerisinde ilk kitabı olan "Anadolu'dan Hikâyeler" eseri basıldı. 1943
yılında Türk yazınında yabancılaşma olgusunun ilk örneği sayılan "Denizin
Çağrısı" adlı ilk romanını yazdı. Kemal Bilbaşar, 1967 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü aldığı "Cemo" romanıyla tanındı. Bu eseri MEB Tavsiyeli 100 temel eser arasında yer aldı. 1960'tan sonra roman yazmaya ağırlık verdi. Romanları, "Demokrat",
"İzmir", "Tan", "Yeni Asır" gazetelerinde ve "Aramak", "Ülkü", "Fikirler",
"Yorum", "Yelken", "Yazko" gibi dergilerde yayımlandı.
II. Dünya Savaşı sonrasında Anadolu köylüsünün geri kalmışlığını
eserlerinde işledi. Bir ara tiyatroyla da ilgilendi. Radyo
oyunları, senaryo ve ders kitapları da yazan Kemal
Bilbaşar, 21 Ocak 1983'te İstanbul'da öldü.
Edebi Kişiliği
- Toplumcu-gerçekçi anlayışla eser veren
yazarlardandır.
- Türkçe öğretmenliği yaptı.
- Türk edebiyatında destanları andıran romanları ve
Anadolu kasabalarının ruhunu yansıtan hikâyeleri ile tanınır.
- Anadolu insanının gelenek, inanç, töre ve adetlerini, çağa ayak uyduramayan maddi sıkıntılar içerisinde bulunan köylülerin sorunlarını, mutsuz ve dertlileri roman ve hikâyelerinde işledi.
- II. Dünya Savaşı'nın ardından çok partili sisteme
geçildiği yıllarda demokratik ortamın yarattığı çelişkiler üzerinde durdu.
Doğu Anadolu köylüsünün geri kalmışlığını dile getirdi. Doğu Anadolu'daki
feodal toplum yapısına eserleriyle ışık tuttu.
- 18. yüzyılda Osmanlılar ile birlikte Ruslara
karşı mücadele eden Çerkezlerin yaşam
şartlarını, geleneklerini bütün ayrıntılarıyla ele aldı.
- Eserlerindeki olaylar daha çok Batı Anadolu'da
(İzmir ve Bartın başta olmak üzere) geçmesine rağmen bütün Anadolu coğrafyasını eserlerinde
işledi.
- Refik Halit Karay ile başlayan memleket
hikâyeciliği geleneğini devam ettirdi.
- Eserlerinde gözlem önemli bir unsur olarak ön plana çıkar.
- Ezilmiş kişilerin yaşamlarını anlatırken sade bir
dil kullanan sanatçı özellikle geleneksel halk hikâyeciliği tekniğini
kullandığı romanlarında destansı bir söyleyişi tercih eder.
- Yoksul tabakayı, ezilmişleri anlatırken yer yer
yöresel konuşmalara başvurur.
- Yergici tutumuyla da bilinir.
- Masal, meddah ve destansı anlatım özelliklerini
eserlerinde birleştirmeye çalışır. Halk masalları ve deyişlere eserlerinde
yer verir. Folklordan da yararlanır.
- En önemli romanlarından olan "Cemo"da Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki ağalık düzenini ve kadın-erkek
ilişkisini konu edinir. Eser, yaşanmış bir aşk öyküsü bağlamında gelişir.
Bu eseriyle Türk Dil Kurumu'nun Roman Ödülü'nü kazanır.
- "Memo" eserinde Doğu Anadolu insanının dramını
yansıtır.
- "Şarkıcı Kız", "Beyaz Rusya", ve "Cemo" yazdığı
film senaryoları arasında yer alır.
Eserleri
Öykü
Pazarlık
Cevizli Bahçe
Irgatların Öfkesi
Roman
Cemo
Denizin Çağırışı
Ay Tutulduğu Gece
Memo
Başka Olur Ağaların Düğünü
Bedoş
Yonca Kız
Zühre Ninem
Kölelik Dönemeci
Kölelik Dönemeci
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Kemal Bilbaşar (1910-1983)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder