DURSUN AKÇAM (1930-2003)
Öykücü, romancı ve eğitimci kimlikleriyle öne çıkan Dursun Akçam, 1930'da Ardahan'ın Ölçek köyünde dünyaya geldi. İlköğrenimini köyde
açılan geçici Halk Dersanesinde bitirdi. Kars'ta yer
alan Cilavuz Köy Enstitüsü yaşamının dönüm noktası oldu. Bu enstitüde
edebiyatla tanıştı.
Dursun Akçam, 1945'te enstitüye girip 1950'de
mezun oldu. Gazi Eğitim Fakültesi Edebiyat Bölümüne girene kadar öğretmenlik
yaptı. Ardahan Ortaokulu Türkçe öğretmenliği başta olmak üzere farklı
yerlerde Türkçe ve edebiyat öğretmenliği görevlerinde bulundu. Askerliğini de Kuleli Asker
Lisesinde edebiyat öğretmeni olarak yaptı.
Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) kurucuları
arasında yer alan Dursun
Akçam, 12 Mart döneminde Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi
tarafından TÖS davasında tutuklandı. 8 yıl 10 ay ceza aldıysa da Yargıtay sürecinde beraat etti. Görevine iadesinden sonra Ankara Atatürk
Lisesine atandı ve ardından İncesu Ortaokuluna sürüldü.
Yazın hayatına ilk yazısı olan "Köy Notları" ile
başladı. Bunu, 1952'de "Varlık" dergisinde yayımladı. Dursun Akçam, 1976'da gazeteciliğe başladı. Yazın
hayatı boyunca "Varlık", "Yeni Ufuklar", "İmece", "Pazar Postası", "Son Havadis",
"Milliyet", "Akşam", "Türk Dili" başta olmak üzere birçok dergi ve gazetede
yazıları yayımlandı. Demokrat gazetesinin kurucu ve yöneticileri arasında yer
aldı.
Köşe yazıları ve öykülerinde devrimci bir rol
üstlendi. 12 Eylül askeri darbesiyle gazete kapatılınca yurt dışına kaçmak
zorunda kaldı. Almanya'ya sığınıp orada 11 yıl yaşamak zorunda kaldıktan sonra
Türkiye'ye dönüp Kuşadası'na yerleşti. Ömrünün kalan yıllarını burada geçirdi.
Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesi de
olan Dursun Akçam 2003'te akciğer kanserinden hayata gözlerini yumdu.
Edebi Kişiliği
- Cumhuriyet
Dönemi Türk Edebiyatı'nda toplumcu gerçekçi anlayışla eser veren
sanatçılar arasında yer alır.
- Köy enstitüsünden yetişme öğretmen kökenli bir yazardır.
- Daha çok kırsala ilişkin gözlemlerini mizahi ve
gerçekçi bir anlatımla öyküleştirir. Bu yazılarında güçlü espriler ön
plana çıkar.
- İyi bir gözlemci olarak bilinir.
- Yazılarında oldukça etkili ve yalın bir dil
kullanır.
- Köy gerçeklerini bilen, Anadolu'nun en ıssız köylerine dahi giden, Doğu'yu bilen biri olan Dursun Akçam, Doğu Anadolu'nun feodal yapısının bozukluğunu eserlerinde ön plana çıkarır. Kars ve çevresinin insanlarını ve onların sorunlarına bilhassa eğilir.
- Almanya'da yaşayan işçilerimizi en güzel şekilde
eserlerinde konu edinen kişi olarak bilinir.
- "Analarımız" röportajı
ile Milliyet gazetesinin Ali Naci Karacan Ödülü'nü;
"Haley" öyküsüyle 12. Antalya Festivali Sanat Ödülü'nü; "Kanlı
Derenin Kurtları" eseriyle de 1976 TDK Roman Ödülü'nü kazanır.
- Anı, röportaj ve gezi izlenimleri de kaleme alır.
Eserleri
Öykü
Ölü Ekmeği
Maral
Taş Çorbası
Kafkas Kızı
Haley
Köyden İndim Şehire
Roman
Ucu Ucuna Yaşam
Kafdağı'nın Ardı
Kanlı Derenin Kurtları
Röportaj
Kan Çiçekleri
Altta Kalanlar
Altta Kalanlar
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Dursun Akçam (1930-2003)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder