Tarık Buğra

TARIK BUĞRA (1918-1995)

tarik bugraYazar ve gazeteci kimlikleriyle öne çıkan Tarık Buğra, 2 Eylül 1918'de Konya'da dünyaya geldi. Çocukluğu Akşehir'de geçti. İlk ve orta öğrenimini de Akşehir'de tamamladı. Liseyi yatılı olarak İstanbul Lisesinde okudu. Burada Hakkı Süha Gezgin ve Pertev Naili Boratav'ın öğrencisi oldu. "Tarık Nazım" takma ismiyle hikâye ve şiirler kaleme aldı. Okulun yatılı kısmı kapanınca Konya Lisesine geçti. Buradan 1936'da mezun oldu. Yükseköğrenimine İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde başladı. İki yıl sonra bu bölümden Hukuk Fakültesine geçti. Maddi sıkıntılardan öğrenimini tamamlayamadan ayrıldı.

Tarık Buğra, 1947'de Edebiyat Fakültesine kaydoldu. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünün son sınıfında iken okuldan ayrıldı. Bu okulda Mehmet Kaplan ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın öğrencisi oldu. 1948'de "Oğlumuz" ismindeki hikâyesini yayımladı. Bu hikâye ile Cumhuriyet gazetesinin açtığı yarışmada ikinci oldu. 1949-1952 yılları arasında "Nasreddin Hoca" gazetesini çıkardı. Daha sonra "Yarın Diye Bir Şey Yoktur"u yayımladı. 1952-1956 yılları arasında "Milliyet", "Vatan", "Yeni İstanbul" gibi gazetelerde edebiyatla ilgili eleştiriler ve denemeler yazdı. Üçüncü öykü kitabı olan "İki Uyku Arasında"yı yayımladı.

Tarık Buğra, gazetecilik yaşamına 1956-1957 yıllarında "Vatan" ve "Yenigün" gazetelerinde yayın müdürlüğü yaparak devam etti. "Tercüman" gazetesinde hem yazarlık hem de müdürlük yaptı. Ayrıca "Kurtuluş Savaşı"nı konu edinen "Küçük Ağa" romanını hazırlayıp 1963'te tefrika etti. 1964'te ise kitap olarak yayımladı. Aynı yıl "Küçük Ağa"yı; 1970'te de "İbiş'in Rüyası" romanını yayımladı. Sonra "Firavun İmamı", "Dönemeçte", "Gençliğim Eyvah", "Yağmur Beklerken" adlı romanlarını yayımladı.

"Ayakta Durmak İstiyorum", "Üç Oyun" isimleriyle kitaplaştırdığı piyeslerin çoğu sahnelendi. Romanları TV dizisi haline getirilen Tarık Buğra, 1991'de devlet sanatçısı unvanını kazandı. 26 Şubat 1994'te İstanbul'da hayata veda eden sanatçının cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

Edebi Kişiliği

  • Bireyin iç dünyasını yansıtan sanatçılardandır.
  • Öykü ve roman yazarıdır.
  • Eserlerinde varlık ve olayların iç yüzünü araştırır. Kişilerin iç dünyalarına inmeyi adeta ilke edinir.
  • İnsandan yola çıkarak topluma yönelir.
  • Toplumsal gerçekçiliğinin karşısına bireysel sanatsal gerçekçilikle çıkar.
  • Nasreddin Hoca isimli gazeteyi çıkararak gazetecilik hayatına başlar.
  • "Milliyet", "Tan", "Yeni Gün", "Vatan", "Tercüman", "Yeni İstanbul", "Türkiye" gazetelerinde yazıları çıkar.
  • "Sanat için sanat" anlayışıyla eserlerini oluşturur.
  • Türk toplumu için önemli olayları romanlaştırır. Romanlarında genellikle Türk tarihini işler.
  • Eserlerinde güzel, açık, anlaşılır, etkileyici ve sürükleyici bir Türkçe kullanır. "Eser demek dil demektir." düşüncesini savunduğundan eserlerinde şive taklitçiliğinden kaçınır.
  • Eserlerindeki sözcük hazinesinin zenginliği ile dikkat çeker.
  • Hikâyelerini "Oğlumuz" adlı kitapta toplar. Sonraki zamanlarında hikâyeden romana geçiş yapar.
  • Oyunlarında ve romanlarında "ideal" insan tipini çizer. Şiirsel üslubu ön plana çıkarır.
  • Hüzün, yalnızlık, kişilerin içine düştükleri çıkmaz durumları eserlerinde işler.
  • Türk toplumu açısından önem arz eden olayları romanlaştırır. Yani Türk toplumunun belirli dönemlerini anlatır. Türk tarihi eserlerinde önemli yer tutar.
  • Gezi yazısı, tiyatro türlerinde de eserler verir.
  • "Osmancık" adlı eserinde Osman Gazi'nin tarih sahnesine çıkışı ve Osmanlı devletinin kuruluşunu anlatır. Bu eseriyle Milli Kültür Vakfı Edebiyat Armağanı'nı kazanır.
  • "Küçük Ağa" Tarık Buğra'ya büyük ün kazandıran roman türündeki eseridir. Eserde Kurtuluş Savaşı'na bir kasabadan bakarak Mehmet Raşit Efendi ve Kuvayı Milliye'yi anlatır. Tarık Buğra'nın en tanınmış eseridir.
  • "İbiş'in Rüyası"nda Tarık Buğra 1970'li yıllarda İstanbul'da bir ortaoyuncunun çileli sanat anlayışını ve fırtınalı geçen aşkını anlatır. Eser, "Hisar Yayınları" tarafından 1970'te   yayımlanır. Eser, ayrıca "TRT Roman Ödülleri Yarışması"nda Başarı Ödülü kazanır.
  • "Yağmuru Beklerken" romanında Tarık Buğra, Cumhuriyet Dönemi'nin farklı kesitlerini romanlarına konu yaptı. Bu eseriyle 1989 Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü'nü aldı.
  • "Bu Çağın Adı" Tarık Buğra'nın makalelerinin bir kısmını içeren eseridir.
  • "Dönemeçte" romanında Türkiye'de çok partili döneme geçiş yıllarını anlatır. Roman, TV'de dizi filmi yapılır.
  • "Firavun İmamı" eserinde Sakarya Savaşı öncesi ve sonrasını ele alır. Eserde Tarık Buğra çıkarcı, üçkâğıtçı, vurguncu ve satılmışları yerip yiğitliği yüceltir.
  • "Politika Dışı" Tarık Buğra'nın siyaset dışı yazılarından oluşan eseridir.

Eserleri

Öykü

Oğlumuz
Yarın Diye Bir Şey Yoktur
İyi Uyku Arasında
Hikâyeler

Roman
Küçük Ağa
Siyah Kehribar
Küçük Ağa Ankara'da
İbiş'in Rüyası
Firavun İmamı
Dönemeçte
Yalnızlar
Gençliğim Eyvah
Osmancık
Dünyanın En Pis Sokağı
Yağmuru Beklerken

Oyun
Akümülatörlü Radyo
Ayakta Durmak İstiyorum


Ayrıca bakınız


1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir

2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir

3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)

4. Birinci Yeni (Garipçiler)

5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler

6. Maviciler

7. Hisarcılar

8. İkinci Yeni Şiiri

9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir

10. 1980 Sonrası Türk Şiiri

11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Tarık Buğra (1918-1995)

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler

Ayrıca bakınız


Gönderen zaman:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)