Yazar, iktisatçı ve tarihçi Şevket Süreyya Aydemir, 1897'de Edirne'de Balkanlardan göç eden topraksız bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, varlıklı iken yoksul düşmüş bir bahçıvan; annesi ise aydın bir kişi olan Şaziye Hanım'dır. Okuma ve yazmayı annesinden öğrendi. Sonra Askeri Rüştiye'ye devam etti. Liseyi Edirne Lisesinde bitirdi.
Şevket Süreyya Aydemir, küçük yaşlardan itibaren siyasetle ilgilenmeye başladı. Henüz on bir yaşındayken İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. Bu yıllarda Turancılık görüşlerini benimsedi. Ağabeyinin Sarıkamış'ta hayatını kaybetmesi onun I. Dünya Savaşı'na gönüllü olarak katılmasına neden oldu. Kafkasya Cephesi'nde savaştı ve yaralandı. Geri çekilme emrinin verilmesiyle Edirne'ye döndü. Burada öğretmenlik eğitimini tamamladı.
Şevket Süreyya Aydemir, Edirne'nin Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden sonra bir ara yerel direniş hareketlerine katıldı. Azerbaycan'ın talebi üzerine oraya öğretmen olarak gitti. Ermenilere karşı oluşturulan kurulun başına geçti ve bir halk kahramanı haline geldi. Bu esnada Komünizm'e merak salıp Komünist fikirleri benimsedi. Batum'a gidip Komünist Partisi'ne girdi. Buradan Moskova'ya gidip Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'ne kaydoldu. 1923'te Türkiye'ye döndü.
Şevket Süreyya Aydemir, Türkiye'ye döndüğünde Aydınlık Dergisi'nde komünist fikirleri yaymaya çalışan yazılar kaleme aldı. 1924'te "Lenin ve Leninizm" kitabını yayımladı. 1925'te TKP'nin üyesi oldu. Türkiye İşçi ve Çiftçi Fırkası'nın dağıttığı broşürler nedeniyle hem dergi kapatıldı hem de İstiklal Mahkemeleri tarafından yargılanarak on yıl hapse mahkûm edildi. 1927'de çıkan af yasasından faydalanarak beraat etti. Bundan sonra Komünizm düşüncesinden Kemalizm düşüncesine yöneldi.
Şevket Süreyya Aydemir, 1928'de bürokrat olarak Ankara'da çalışmaya başladı. 1951 yılına kadar eğitimci ve iktisatçı olarak çeşitli devlet görevlerinde yer aldı. Ankara Belediyesi İktisat Müdürlüğü, Ankara Ticaret Mektebi Kurucu Müdürlüğü, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Üyeliği gibi görevlerde bulundu.
1932'de Atatürk'ün isteğiyle Yakup Kadri'yle birlikte Kadro Dergisi'ni çıkardı. Derginin kapatılmasından sonra 1936 yılına kadar Ankara Ticaret Mektebi'nde müdür oldu. Sonra Ankara Belediyesi İktisat Müdürlüğü yaptı. İktisat Bakanlığı'nda çalıştı. 1951'de emekli edildikten sonra kendisini tamamen yazın çalışmalarına verdi.
Şevket Süreyya Aydemir,
1976'da Ankara'da vefat etti.
- Yapıtlarında, kahramanlarının ayrıntılı hayat
hikâyelerini anlattı.
- Sırasıyla Turancılık, Komünizm ve Kemalizm
fikirlerini benimsedi.
- Biyografi ve incelemelerinde I. Meşrutiyetten
günümüze dek toplumumuzun geçirdiği değişimleri ve yaşanan olayları
anlattı.
- Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda biyografi
yazarı olarak ün yaptı.
- Makalelerini düzenli olarak bir gazetede
yayımladı.
- "Suyu Arayan Adam" kitabında kendi
hayat hikâyesini anlatır. Eser, otobiyografik roman özelliği taşır.
- "İhtilallerin Mantığı" eserinde
ülkemizdeki devrim ve ihtilalleri inceler.
- Anadolu köylüsünün kalkınmasını bir aydın
öncülüğünde gerçekleşmesini "Toprak Uyanırsa" romanında kaleme
alır.
- "Tek Adam" eserinde Atatürk'ü;
"İkinci Adam" eserinde İsmet İnönü'yü anlattı.
- Cumhuriyet gazetesinde düzenli olarak makaleleri
yayımlandı.
Tek Adam (Atatürk'ün Hayatı)
İkinci Adam (İnönü'nün Hayatı)
Menderes'in Dramı
Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa
Roman
Toprak Uyanırsa
Otobiyografi
Suyu Arayan Adam
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme