OĞUZ ATAY (1934-1977)
Roman, oyun ve öykü yazarı
olarak ön plana çıkan Oğuz Atay, 12 Ekim 1934'te Kastamonu İnebolu'da dünyaya
geldi. 1951'de Ankara Maarif Kolejini, 1957'de de İTÜ İnşaat Fakültesini
bitirdi.
Oğuz Atay, üniversite
öğreniminden sonra İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesinin İnşaat Bölümünde
öğretim üyesi oldu. 1975'te doçent unvanını aldı. Öykü ve yazıları "Yeni Dergi" ve "Soyut"ta
yayımlandı. Ayrıca çeşitli gazete ve dergilerde makale ve söyleşileri
yayımlandı. "Topografya" isminde bir de mesleki kitap yazdı. Oğuz Atay,
kendisine ün kazandıran romanı olan "Tutunamayanlar"ı 1971-1972'de
yayımladı. Bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü'nü kazandı. "Tehlikeli Oyunlar"
adlı ikinci önemli romanını da 1973'te yayımladı.
Oğuz Atay, roman türünün
yanında öykü türünde de önemli yapıtlara imza attı. Hikâyelerini "Korkuyu
Beklerken" adı altında bir araya getirdi. Prof. Dr. Mustafa İnan'ın hayatını
konu alan "Bir Bilim Adamının Romanı" eserini 1975'te yayımladı. 1973'te yayımlanan
"Oyunlarla Yaşayanlar" ismindeki oyunu devlet tiyatrosunca sahnelendi. Beyninde
çıkan tümör nedeniyle büyük bir proje olarak gördüğü "Türkiye'nin Ruhu"nu
yazamayan Oğuz Atay, 13 Aralık 1977'de İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi,
Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı'na defnedildi.
Oğuz Atay, öldükten sonra
sanatı anlaşılan sanatçılar arasında yer alır. Ölümünden sonra eserleri büyük
ilgi gördü ve defalarca kez basıldı. Yine önemli yapıtları arasında yer alan
"Günlük" 1987'de; "Eylembilim" de 1998'de yayımlanır. "Korkuyu Beklerken" eseri
2008'de; "Tehlikeli Oyunlar" romanı 2009'da "Bir Bilim Adamının Romanı" eseri
de 2012'de tiyatroya uyarlanarak sahneye alınır.
Edebi Kişiliği
- Modernizmi esas alan sanatçılardan olan Oğuz
Atay, postmodernizmin de edebiyatımızdaki öncülerindendir.
- Türk edebiyatında modern Batı romanı ve
hikâyeleri tarzında en güzel eser veren yazarlar arasında yer alır.
- Eserlerinde toplum kurallarıyla çatışan
aydınların iç dünyalarını ustalıkla kaleme alır.
- Modern insanın bunalımı, yalnızlığı, toplumun
aksayan yönleri, burjuvazi görüşe ferdin başkaldırışı eserlerinde işlenen
konular olarak öne çıkar.
- Yapıtlarında ele aldığı konuları ironi bir tarzla işler. Yapıtları ayrıca eleştiri ve mizah içerir.
- Postmodern bir anlayışla yazdığı "Tutunamayanlar"
eseri ona büyük ün kazandırır. Bu romanda küçük burjuva düzenini ve Türk
aydınının acıklı güldürüsünü işler. "Tutunamayanlar" aynı zamanda Türk
edebiyatında ilk modernist roman örneğidir. Oğuz Atay bu romanla 1970'te TRT roman ödülünü
kazanır. Bu romanda, modern şehir hayatı içinde topluma yabancılaşmış
yalnız insanları, burjuva düzenine ayak uyduramayanları kaleme alır.
- "Tehlikeli Oyunlar", Tutunamayanlar'ın devamı
niteliğindedir. Eserin başkahramanı olan "Hikmet" bir oyun yazarıdır. Hikmet, Gerçek ben'ine ulaşmak için kendisiyle hesaplaşır.
- Üniversitede hocası olan Mustafa İnan'ın hayatını
"Bir Bilim Adamının Romanı" eserinde anlatır. Eser, biyografik roman
özelliği taşır. Fakir bir ailenin çocuğu olan Mustafa İnan'ın
uluslararası tanınan bir bilim adamı olmasına ve bütün zorluklara
rağmen erdem ve ahlakından hiçbir şey kaybetmemesine dikkatleri çeker. Eser, aynı zamanda bilimsel konuların romana taşındığı bir ilki oluşturur.
- "Günlük" eserinde dünyadaki mevcut toplumla
entelektüelleri ele alır.
- "Korkuyu Beklerken" öykü tarzında kaleme aldığı
eseridir. Eserde psikolojik çözümlemelere ağırlık verir.
Eserleri
Roman
Tutunamayanlar
Tehlikeli Oyunlar
Eylembilim
Bir Bilim Adamının Romanı
Öykü
Korkuyu Beklerken
Oyun
Oyunlarla Yaşayanlar
Oyunlarla Yaşayanlar
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Oğuz Atay (1934-1977)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder