NİHAT SAMİ BANARLI (1907-1974)
Edebiyat
tarihçisi olarak ön plana çıkan Nihat Sami Banarlı, 1907'de İstanbul Fatih'te
dünyaya geldi. Soyadını anne ve babasının mezarının bulunduğu Tekirdağ'ın Banarlı
köyünden aldı. İlköğrenimini İstanbul Fatih Sultan Vakıf Mektebinde; orta
öğrenimini ise İstanbul Gelenbevi ve Mercan İdadisinde okudu. Ayrıca Vefa
Lisesi ve İstiklal Lisesini de bitirdi. İstanbul
Yüksek öğretmen okulundan 1927'de; İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesinden de 1929'da mezun oldu.
Nihat Sami
Banarlı, öğrenim hayatından sonra öğretmen olarak devlet memurluğu görevine
başladı. 1929-1934 yılları arasında Edirne Lisesi ve Öğretmen Okulunda edebiyat
öğretmenliği yaptı. Daha sonra İstanbul Kabataş, Galatasaray, Boğaziçi, Şişli
Terakki, ve Işık Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1947-1969 yılları arasında
Eğitim Enstitüsü ile Yüksek Öğretmen Okulunda edebiyat öğretmenliği, Yüksek
İslam Enstitüsünde ise İslami Türk Edebiyatı Tarihi öğretmenliklerinde
bulundu. 1969'da kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Öğretmenliği
sırasında ayrıca birçok yerde çalıştı. 1948'den itibaren sürekli olarak
Hürriyet gazetesinin "Edebi Sohbetler" sütununda yazılar kaleme aldı. Nihat
Sami Banarlı, 1953'te kurulan "İstanbul Fetih Cemiyeti"ne girdi. Buraya bağlı
durumundaki İstanbul Enstitüsüne müdür oldu. 1958'de Yahya Kemal Enstitüsü
yayın işlerini yürüttü. 1971'de "Akademi" dergisi müdürü oldu. Daha sonra MEB 1000
Temel Eser ve Çağdaş Türk yazarları komisyonuna üye ve başkan seçildi.
Nihat Sami
Banarlı, yazın yaşamına ortaokul sıralarında başladı. Hece ve aruzla
şiirler kaleme aldı. Tiyatro ve hikâye denemeleri yazdı. "Altı Ok", "Orhun",
"Ötüken" ve "Atsız" dergilerinde şiir ve makaleleri yayımlandı. "Edebi Bilgiler", "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi" ve
"Metinlerle Türk Edebiyatı I-III" çalışmalarıyla büyük ün sahibi oldu. 1366
sayfalık "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi" eserinde Türk edebiyatının tarihi
seyrini tüm ayrıntılarıyla ilmi metotlarla kaleme
aldı. "Yedigün", "Hürriyet", "Ülkü", "Meydan", "Kubbealtı Akademi Mecmuası", "Yahya Kemal
Mecmuası", "Akşam" ve "Yeni Sabah" gibi dergi ve gazetelerde edebi sohbetler
yayımladı. Nihat Sami Banarlı, Yahya Kemal'in ölümü nedeniyle kurulan Yahya
Kemal Enstitüsü yöneticisi oldu. Bu çalışmalarla Türk kültür
tarihine çok büyük hizmetlerde bulundu.
Nihat Sami
Banarlı, 13 Ağustos 1974'te İstanbul'da vefat etti. Cenazesi, Rumelihisarı'nda
bulunan Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi
Kişiliği
- Edebiyat tarihçiliği yönüyle ön plana çıkan Nihat Sami Banarlı Cumhuriyet Dönemi yazarlarındandır.
- Edebiyat tarihçiliğinin yanında roman, şiir,
tiyatro, hikâye, makale, deneme ve fıkra türleriyle de yakından ilgilenip önemli eserler ortaya koydu.
- Yahya Kemal Beyatlı'yı
sevdiren, tanıtan kişilerin başında gelir.
- Türkçenin en büyük savunucularından olan Nihat
Sami Banarlı, "Türkçenin Sırları" denemesinde Türkçe hakkındaki
görüşlerini ayrıntılı bir şekilde belirttikten sonra Türkçenin incelik,
ahenk ve güzelliklerini anlatır. Birçok gazete ve dergide yazdığı dil
yazılarını bu eserde toplar. Eser, dilimizi en çok sevdiren kitapların başında
gelir.
- Nihat Sami Banarlı'ya asıl ününü kazandıran "Resimli Türk Edebiyat
Tarihi" eseridir. Bu eserde Türk tarihi dönemlere ayrılarak
oluşturulmuştur. Banarlı; bu eseriyle edebiyatımızı sözlü dönemden
başlayarak günümüze doğru edebiyatımızın tarihsel gelişimini değerlendirmeye çalışır.
- "Kitaplar ve Portreler" eserinde Türk
edebiyatının önemli şahsiyetlerini ve onların eserlerini gün yüzüne çıkarır.
- "İstanbul'a Dair" kitabında İstanbul'a olan aşkını açığa
vurur.
- Nihat Sami Banarlı'nın "Tarih ve Tasavvuf
Sohbetleri", "Bir Dağdan Bir Bağa", "Kültür Köprüsü", "Yaşama Üslubu"
isimli kitapları da bulunmaktadır.
Eserleri
Deneme
Yahya Kemal Yaşarken
Türkçenin Sırları
Edebiyat Tarihi
Resimli Türk Edebiyatı Tarihi
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Nihat Sami Banarlı (1907-1974)
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder