Edebiyat tarihçisi olarak ön plana çıkan Nihat Sami Banarlı, 1907'de İstanbul Fatih'te dünyaya geldi. Soyadını anne ve babasının mezarının bulunduğu Tekirdağ'ın Banarlı köyünden aldı. İlköğrenimini İstanbul Fatih Sultan Vakıf Mektebinde; orta öğrenimini ise İstanbul Gelenbevi ve Mercan İdadisinde okudu. Ayrıca Vefa Lisesi ve İstiklal Lisesini de bitirdi. İstanbul Yüksek öğretmen okulundan 1927'de; İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinden de 1929'da mezun oldu.
Nihat Sami Banarlı, öğrenim hayatından sonra öğretmen olarak devlet memurluğu görevine başladı. 1929-1934 yılları arasında Edirne Lisesi ve Öğretmen Okulunda edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra İstanbul Kabataş, Galatasaray, Boğaziçi, Şişli Terakki ve Işık Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1947-1969 yılları arasında Eğitim Enstitüsü ile Yüksek Öğretmen Okulunda edebiyat öğretmenliği, Yüksek İslam Enstitüsünde ise İslami Türk Edebiyatı Tarihi öğretmenliklerinde bulundu. 1969'da kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Öğretmenliği sırasında ayrıca birçok yerde çalıştı. 1948'den itibaren sürekli olarak Hürriyet gazetesinin "Edebi Sohbetler" sütununda yazılar kaleme aldı. Nihat Sami Banarlı, 1953'te kurulan "İstanbul Fetih Cemiyeti"ne girdi. Buraya bağlı durumundaki İstanbul Enstitüsüne müdür oldu. 1958'de Yahya Kemal Enstitüsü yayın işlerini yürüttü. 1971'de "Akademi" dergisi müdürü oldu. Daha sonra MEB 1000 Temel Eser ve Çağdaş Türk yazarları komisyonuna üye ve başkan seçildi.
Nihat Sami Banarlı, yazın yaşamına ortaokul sıralarında başladı. Hece ve aruzla şiirler kaleme aldı. Tiyatro ve hikâye denemeleri yazdı. "Altı Ok", "Orhun", "Ötüken" ve "Atsız" dergilerinde şiir ve makaleleri yayımlandı. "Edebi Bilgiler", "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi" ve "Metinlerle Türk Edebiyatı I-III" çalışmalarıyla büyük ün sahibi oldu. 1366 sayfalık "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi" eserinde Türk edebiyatının tarihi seyrini tüm ayrıntılarıyla ilmi metotlarla kaleme aldı. "Yedigün", "Hürriyet", "Ülkü", "Meydan", "Kubbealtı Akademi Mecmuası", "Yahya Kemal Mecmuası", "Akşam" ve "Yeni Sabah" gibi dergi ve gazetelerde edebi sohbetler yayımladı. Nihat Sami Banarlı, Yahya Kemal'in ölümü nedeniyle kurulan Yahya Kemal Enstitüsü yöneticisi oldu. Bu çalışmalarla Türk kültür tarihine çok büyük hizmetlerde bulundu.
Nihat Sami Banarlı, 13
Ağustos 1974'te İstanbul'da vefat etti. Cenazesi, Rumelihisarı'nda bulunan
Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.
- Edebiyat tarihçiliği yönüyle ön plana çıkan Nihat
Sami Banarlı Cumhuriyet Dönemi yazarlarındandır.
- Edebiyat tarihçiliğinin yanında roman, şiir,
tiyatro, hikâye, makale, deneme ve fıkra türleriyle de yakından ilgilenip
önemli eserler ortaya koyar.
- Yahya Kemal Beyatlı'yı sevdiren tanıtan kişilerin
başında gelir.
- Türkçenin en büyük savunucularından olan Nihat
Sami Banarlı, "Türkçenin Sırları" denemesinde Türkçe hakkındaki
görüşlerini ayrıntılı bir şekilde belirttikten sonra Türkçenin incelik,
ahenk ve güzelliklerini anlatır.
- Birçok gazete ve dergide yazdığı dil yazılarını
"Türkçenin Sırları" eserinde toplar. Eser, dilimizi en
çok sevdiren kitapların başında gelir.
- Nihat Sami Banarlı'ya asıl ününü kazandıran
"Resimli Türk Edebiyat Tarihi" eseridir. Bu eserde Türk tarihi
dönemlere ayrılarak oluşturulmuştur. Banarlı; bu eseriyle edebiyatımızı
sözlü dönemden başlayarak günümüze doğru edebiyatımızın tarihsel gelişimini
değerlendirmeye çalışır.
- "Kitaplar ve Portreler" eserinde Türk
edebiyatının önemli şahsiyetlerini ve onların eserlerini gün yüzüne
çıkarır.
- "İstanbul'a Dair" kitabında İstanbul'a
olan aşkını açığa vurur.
- Nihat Sami Banarlı, "Tarih ve Tasavvuf
Sohbetleri", "Bir Dağdan Bir Bağa", "Kültür
Köprüsü", "Yaşama Üslubu" isimli kitaplarıyla da bilinir.
Deneme
Yahya Kemal Yaşarken
Türkçenin Sırları
Edebiyat Tarihi
Resimli Türk Edebiyatı Tarihi
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme