Roman yazarı ve şair kimlikleriyle öne çıkan Hasan İzettin Dinamo, 1909'da Trabzon'un Akçaabat ilçesinin Ahanda köyünde doğdu. Ailesiyle önce İstanbul'a sonra Samsun'a yerleşti. Babası I. Dünya Savaşı'nda şehit oldu. Öksüz kalan Hasan İzettin Dinamo, Darüleytam'a (Öksüzler Yurdu) yerleştirildi. Burada büyüdü.
Hasan İzettin Dinamo, Sivas Öğretmen Okulunda öğrenimine devam etti. Malatya ve Adıyaman'da iki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-iş Bölümüne girdi. Buradaki öğrenimini tamamlayamadan ayrıldı. Üniversitenin son sınıfında yasa dışı eylemlere katılmakla suçlandı. Dört yıl tutuklu kaldı. Hapiste iken sayısız şiirler, romanlar, destanlar yazdı. Cezaevinden çıktıktan sonra askere gitti. Askerlik görevini ifa ederken "Yeni Edebiyat" dergisinde yayımlanan şiirleri nedeniyle suçlandı ve bir yıl hapse mahkûm oldu.
Hasan İzettin Dinamo, 1950 yılından sonra takma adlarla fotoğrafçılık yapıp çocuk ve görgü kitapları çıkardı. 6-7 Eylül olaylarında bir kez daha tutuklandı. Altı ay cezaevinde kaldı. Suçu olmadığı anlaşılınca serbest bırakıldı. Geçimini çeviri yaparak ve özel dersler vererek sağlamaya çalıştı.
Yazın hayatına
şiirle başlayan Hasan İzettin Dinamo, henüz 14 yaşındayken ilk şiirini yazdı.
Bunu "İzler" dergisinde yayımladı. Devamında Servet-i Fünun ve
Sivas'ta yayımlanan "Adım" dergisi şiirlerini yayımladı. İlk şiiri
kitabı 1937'de "Deniz Feneri" ismiyle basıldı. Ayrıca "Yeni
Yol", "İnsan", "Sokak", "Hamle", "Yeni
Ses", "Yeni İnsanlık" ve "Yeni Edebiyat"ta şiirleri
yayımlandı. 1960'tan sonra "May" ve "Papirüs" dergilerinde
de şiirleri yayımlanan Hasan İzettin Dinamo, 20 Haziran 1989'da İstanbul'da
öldü.
- Serbest nazım ve toplumcu gerçekçi şiir
anlayışıyla eser veren sanatçılardandır.
- İlk gençlik yıllarında bireysel temalı şiirler
kaleme alır. Nazım Hikmet ile tanışması onu toplumcu bir çizgiye kaydırır.
- Şiirlerinde zengin bir çağrışım düzeniyle
birlikte doğayı ve yaşamın çeşitli kesitlerini vermeyi amaçladı. Hapishane
yıllarında yaşam zorluğunun oluşturduğu doğa, renk, çiçek ve ağaç özlemi
karşımıza bir Dinamo şiiri çıkardı.
- Bazı şiirlerinde toplumsal gerçeği kavratmayı
esas aldı. Açlık, yoksulluk, savaş ve faşizme direnmeye çalıştı.
- Acıların ve direncin şairi olarak tanındı.
Acılara rağmen iyimserliğini hiç yitirmedi.
- İlk başta hece ölçüsüyle şiirler yazdı. Aruza
geçiş yapıp tekrar hece ölçüsüne döndü sonra da serbest ölçüye yöneldi.
- İlk yazdığı şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel,
Rıza Tevfik Bölükbaşı, Rıfat Ilgaz'ın sonraki şiirlerinde Nazım Hikmet'in
etkisi görülür.
- Romanlarında genellikle savaş yıllarını işler.
- "Özgürlük Türküsü"nde kırgın ama
gelecekten umudu kesmemiş insanın hayatın zorlukları karşısında doğayla
bütünleştikçe kazandığı güven duygusunu işler. Savaş yılları, yaşayan insanın
duyarlılıkları burada ağır basar.
- Yedi ciltlik "Kutsal Barış" ile
"Savaş ve Acılar" gibi önemli romanlara imza atar.
- "Kutsal İsyan" ve "Kutsal
Barış" romanlarıyla Kurtuluş Savaşı ve sonrasını belgeler.
- "Kutsal Barış" romanı ile 1977'de Orhan
Kemal Roman Armağanı'nı kazanır.
Eserleri
Karacaahmet
Senfonosi
Deniz Feneri
Sürgün Şiirleri
Gecekondumdan
Şiirler
Özgürlük
Türküsü
Kutsal İsyan
Ateş Yılları
Savaş ve Acılar
Koyun Baba
Kutsal Barış
Ayrıca
bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme