HASAN İZETTİN DİNAMO (1909-1989)
Roman yazarı ve şair
kimlikleriyle öne çıkan Hasan İzettin Dinamo, 1909'da Trabzon'un Akçaabat
ilçesinin Ahanda köyünde doğdu. Ailesiyle önce İstanbul'a sonra
Samsun'a yerleşti. Babası I. Dünya Savaşı'nda şehit oldu. Öksüz kalan Hasan
İzettin Dinamo, Darüleytam'a (Öksüzler Yurdu) yerleştirildi. Burada büyüdü.
Hasan İzettin Dinamo, Sivas
Öğretmen Okulunda öğrenimine devam etti. Malatya ve Adıyaman'da iki yıl öğretmenlik
yaptıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-iş Bölümüne girdi. Buradaki
öğrenimini tamamlayamadan ayrıldı. Üniversitenin son sınıfında yasa dışı
eylemlere katılmakla suçlandı. Dört yıl tutuklu kaldı. Hapiste iken sayısız
şiirler, romanlar, destanlar yazdı. Cezaevinden çıktıktan sonra askere gitti.
Askerlik görevini ifa ederken "Yeni Edebiyat" dergisinde yayımlanan şiirleri nedeniyle
suçlandı ve bir yıl hapse mahkûm oldu.
Hasan İzettin Dinamo, 1950
yılından sonra takma adlarla fotoğrafçılık yapıp çocuk ve görgü kitapları
çıkardı. 6-7 Eylül olaylarında bir kez daha tutuklandı. Altı ay cezaevinde
kaldı. Suçu olmadığı anlaşılınca serbest bırakıldı. Geçimini çeviri yaparak ve
özel dersler vererek sağlamaya çalıştı.
Yazın
hayatına şiirle başlayan Hasan İzettin Dinamo, henüz 14 yaşındayken ilk şiirini yazdı. Bunu "İzler" dergisinde yayımladı. Devamında Servet-i Fünun ve Sivas'ta yayımlanan
"Adım" dergisi şiirlerini yayımladı. İlk şiiri kitabı 1937'de "Deniz Feneri"
ismiyle basıldı. Ayrıca "Yeni Yol", "İnsan", "Sokak", "Hamle", "Yeni Ses",
"Yeni İnsanlık" ve "Yeni Edebiyat"ta şiirleri yayımlandı. 1960'tan sonra "May"
ve "Papirüs" dergilerinde de şiirleri yayımlanan Hasan İzettin Dinamo, 20
Haziran 1989'da İstanbul'da öldü.
Edebi Kişiliği
- Serbest nazım ve toplumcu gerçekçi şiir
anlayışıyla eser veren sanatçılardandır.
- İlk gençlik yıllarında bireysel temalı şiirler
kaleme alır. Nazım Hikmet ile tanışması onu toplumcu bir çizgiye kaydırır.
- Şiirlerinde zengin bir çağrışım düzeniyle
birlikte doğayı ve yaşamın çeşitli kesitlerini vermeyi amaçladı. Hapishane
yıllarında yaşam zorluğunun oluşturduğu doğa, renk, çiçek ve ağaç
özlemi karşımıza bir Dinamo şiiri çıkardı.
- Bazı şiirlerinde toplumsal gerçeği kavratmayı
esas aldı. Açlık, yoksulluk, savaş ve faşizme direnmeye çalıştı.
- Acıların ve direncin şairi olarak tanındı. Acılara rağmen iyimserliğini hiç yitirmedi.
- İlk başta hece ölçüsüyle şiirler yazdı. Aruza
geçiş yapıp tekrar hece ölçüsüne döndü sonra da serbest ölçüye yöneldi.
- İlk yazdığı şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel, Rıza
Tevfik Bölükbaşı, Rıfat Ilgaz'ın sonraki şiirlerinde Nazım Hikmet'in
etkisi görülür.
- Romanlarında genellikle savaş yıllarını
işler.
- "Özgürlük Türküsü"nde kırgın ama gelecekten umudu
kesmemiş insanın hayatın zorlukları karşısında doğayla bütünleştikçe
kazandığı güven duygusunu işler. Savaş yılları, yaşayan insanın
duyarlılıkları burada ağır basar.
- Yedi ciltlik "Kutsal Barış" ile "Savaş ve Acılar"
gibi önemli romanlara imza atar.
- "Kutsal İsyan" ve "Kutsal Barış" romanlarıyla Kurtuluş Savaşı ve sonrasını belgeler.
- "Kutsal Barış" romanı ile 1977'de Orhan Kemal Roman
Armağanı'nı kazanır.
Eserleri
Şiir
Karacaahmet Senfonosi
Deniz Feneri
Sürgün Şiirleri
Gecekondumdan Şiirler
Özgürlük Türküsü
Roman
Kutsal İsyan
Ateş Yılları
Savaş ve Acılar
Koyun Baba
Kutsal Barış
Kutsal Barış
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
Hasan İzettin Dinamo (1909-1989)
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder