CEVDET KUDRET
SOLOK (1907-1992)
Yazar Cevdet Kudret Solok, 7 Şubat 1907'de İstanbul'da
doğdu. Henüz dokuz yaşındayken babasını Musul Savaşı'nda kaybetti. Annesinin
üstün gayretiyle okumaya başlayan yazar, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini
bitirdi.
Cevdet Kudret Solok, öğrenimini tamamladıktan sonra
Ankara, İstanbul, Bitlis ve Kayseri'de farklı okullarda öğretmenlik; Basın Yüksek Okulunda
öğretim görevliliği yaptı. Bitlis'e Türkçe öğretmeni olarak atanınca istifa
etti. İstanbul ve Ankara'da bir süre avukatlık yaptı. Türk Dil Kurumu'nda redaktör olan Cevdet Kudret Solok, Bilgi
Yayınevi'nde danışman olarak çalıştıktan sonra Ankara Üniversitesi, Siyasal
Bilgiler Fakültesi, Basın Yayın Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak ders verdi.
Yazın hayatına Servet-i Fünun dergisinde yayımladığı
bir şiirle başladı. Daha sonra "Yedi Meşaleciler" arasında yer aldı. Arkadaşlarıyla "Meşale"
dergisini çıkardı. Dergiyi sekiz ay çıkardıktan sonra dergi kapandı.
Cevdet Kudret Solok, bu dergide yayımladığı şiirlerini "Birinci Perde" adlı
kitabında topladı. Daha sonraki şiirlerini ise kitap haline getirip yayımlama imkânı
bulamadı. Oyun yazarlığı ile de ön plana çıkan Cevdet Kudret Solok "Tersine
Akan Nehir", "Rüya İçinde Rüya", "Kurtlar" ismindeki oyunlarını Darülbedayi'de
sahneledi. "Danyal" ve "Sara" oyunu "Varlık" dergisinde, "Yaşayan Ölüler"
ismindeki oyunu da "Ağaç" dergisinde yayımlandı.
Cevdet Kudret Solok, roman türünde de eserler kaleme
aldı. "Sınıf Arkadaşları", "Karıncayı Tanırsınız", "Havada Bulut Yok"
romanlarında iki dünya savaşı arasında geçen 30 yıllık toplumsal kesiti
anlattı. 1940'lı yıllarda kaleme aldığı öykülerini "Sokak" kitabında derledi. Ayrıca 1950 sonrası edebiyat tarihimizde iz bırakanlar ve bunların
yapıtları hakkında tanıtım kitapları ve lise edebiyat kitapları kaleme aldı.
Sonraki çalışmalarında inceleme, araştırma ve edebiyat tarihi türlerindeki çalışmalara ağırlık verdi. "Türk ve Batı Edebiyatı'ndan Seçme Parçalar", "Örneklerle
Edebiyat Bilgileri", "Karagöz", "Ortaoyunu" hep bu dönemde kaleme aldığı
çalışmalar olarak ön plana çıktı.
Cevdet Kudret Solok, 10 Temmuz 1992'de İstanbul'da
vefat etti.
Edebi Kişiliği
- Şair, yazar ve edebiyat tarihçisi olarak ön plana
çıkar.
- Edebiyat dünyasına şiir türü ile başlar,
sonraları öykü, roman ve oyun türünde eserler kaleme alır. Hece ölçüsüyle
kaleme aldığı bu ilk şiirlerinde bireysel konuları kendine özgü karamsar
ama orijinal bir tutumla işler. Daha sonra serbest şiire yönelir.
- Yedi Meşale grubunun en çalışkan yazarı olarak
bilinir.
- Roman, hikâye, inceleme alanında edebiyatımıza
eserler kazandırır. Roman türünde daha çok kendi hayatını anlatır.
- Okullara ders kitapları niteliğinde eserler
yazdı.
- Deneme türünde edebiyat, dil ve kültür konularını
kaleme aldı.
- Karagöz, roman ve hikâye incelemeleriyle Türk
edebiyat tarihiyle ilgili önemli çalışmalara imza attı.
- Birinci ve İkinci Dünya Savaşı arasındaki otuz
yıllık dönemi Süleyman'ın Dünyası (Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut Yok,
Karıncayı Tanırsınız) ismiyle üç cilt halinde roman haline getirdi.
- "Ortaoyunu" kitabıyla 1974'te Türk Dil Kurumu
Bilim Ödülü'nü; "Türk Edebiyatı'nda Hikâye ve Roman" kitabıyla Sedat
Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'nü aldı. Cevdet Kudret Solok, ayrıca 1989'da
Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü'ne layık görüldü.
Eserleri
Şiir
Birinci Perde
Roman
Sınıf
Arkadaşları
Havada Bulut
Yok
Karıncayı
Tanırsınız
Hikâye
Sokak
Oyun
Rüya İçinde
Rüya
Tersine Akan
Nehir
Yaşayan Ölüler
Danyal ve Sara
İnceleme-Derleme
Örneklerle
Edebiyat Bilgileri
Deneme
Dilleri Var
Bizim Dile Benzemez
Bir Bakıma
Kalemin Ucu
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
Cevdet Kudret Solok (1907-1992)
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder