Yazar ve gazeteci Ataol Behramoğlu, 13 Nisan 1942'de İstanbul Çatalca'da doğdu. Nihat Behram olarak da bilinir. Öğrenimine Kars'ta başladı. Sonra ilk, orta ve lise öğrenimini babasının ziraat müdürü olduğu Çankırı'da 1960'da tamamladı. Ataol Behramoğlu, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü 1966 yılında bitirdi. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne girerek ilk örgütlenme çalışmalarına katıldı. "Dönüşüm" dergisinin kuruluş çalışmalarına katılıp 1970'te İsmet Özel ile "Halkın Dostları" dergisini çıkardı. "Militan" dergisini de Nihat Behram ile çıkarır.
Yazın hayatına şiirle başlayan Ataol Behramoğlu, ilk şiirlerini "Ataol Gürus", ismiyle "Yeni Çankırı", "Yeşil Ilgaz", "Çağrı" gibi yerel gazete ve dergilerde yayımladı. Yükseköğrenimi sırasında "Yapraklar", "Dost", "Ataç" ve "Evrim" gibi dergilerde çıkan şiirleriyle dikkat çekti. 1965-1971 yılları arasında "Papirüs", "Şiir Sanatı", "Yeni Gerçek", "Yeni Dergi" ve "Halkın Dostları"nda çıkan şiirleriyle gerçek kimliğine kavuştu. 1960-1970 yılları arasındaki şiirlerinde toplumcu edebiyat anlayışının örnekleri ön plana çıktı. Kitap haline getirilen ilk çevirisi olan "İvanov" 1967'de basıldı. Lermantov'dan ilk şiir çevirilerini de bu dönemde yaptı.
1970'te siyasi nedenlerle yurt dışına çıktı. İki yıl boyunca Londra ve Paris'te yaşadı. Paris'te olduğu süreçte Louis Aragon ve Pablo Neruda ile tanıştı. Burada öğretmenlik yaptı. SSCB'nin davetlisi olarak 1972'de Moskova'ya gidip orada iki yıl kaldı. 1974'te çıkan af yasasından faydalanıp Türkiye'ye döndü. Muhsin Ertuğrul yönetimindeki İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda dramaturg olarak çalışmaya başladı. Ayrıca "Kuşatmada" ve "Mustafa Suphi Destanı" adlı şiir kitaplarını yayımladı.
Ataol Behramoğlu, 1979'da Türkiye Yazarlar Sendikası genel sekreteri oldu. 1980 darbesi sonrasında dramaturgluk görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Dünya şairlerinden Rusça, İngilizce, Fransızca olarak yaptığı çevirileri "Kardeş Türküler" adlı kitapta topladı.
1982'de Barış Derneği kurucusu ve yöneticisi olmaktan on ay tutuklu kaldı. 1983'te tekrar sekiz yıl hapse mahkûm edildi. 1984'te gizli bir şekilde Fransa'ya gitti. Orada Sorbonne Üniversitesinde Rus edebiyatı ve karşılaştırmalı edebiyat konularında lisansüstü çalışmalar yaptı. Almanya'da "Kızıma Mektuplar", "Türkiye, Üzgün Yurdum, Güzel Yurdum" adlı şiir kitapları ile "Mustafa Suphi Destanı"nın yeni bir basımı yayımlandı. Ayrıca antoloji çalışmalarına ağırlık verdi. "Yaşayan Bir Şiir" denemesiyle "Eski Nisan" ve "Bebeklerin Ulusu Yok" şiir kitaplarını bu dönemde yayımladı.
Ataol Behramoğlu, 1989'da hakkında açılan davalardan beraat etmesi sonucu Türkiye'ye döndü. Bir süre Pendik Belediyesi kültür danışmanlığında çalıştı. Sonra Simavi Yayınları'nda editörlük yaptı. Yurt dışı ile ilgili gezi yazılarını "Başka Gökler Altında" kitabında topladı. 1995'te Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı seçildi. 2002'de Türkiye PEN Yazarlar Derneği "Dünya Şiir Günü Büyük Ödülü"nü aldı. Aynı yıl Rusya Federasyonu tarafından kendisine Puşkin Nişanı verildi.
Ataol
Behramoğlu, İstanbul Üniversitesi ve Beykent Üniversitesi'nde Rus Dili ve
Edebiyatı üzerinde çalıştı.
Edebi
Kişiliği
- 1960 Sonrası toplumcu şiirin önde gelen
şairlerindendir.
- Rusçayı mükemmel derecede bilir. Rus dili ve
edebiyatı alanında profesör unvanına sahiptir.
- İlk dönem yani gençlik döneminde yazdığı
şiirlerinde Garipçiler, İkinci Yeni akımı ve Atilla İlhan'ın etkisinde
kalır. Sonraları toplumcu şiir anlayışını benimser. İşçi sınıfı, siyasi
mücadele veren insanların duygu dünyaları, sosyal sorunları anlatır.
- Şiirlerinde günlük konuşma dilini kullanır ve
yalın anlatımı esas alır.
- Hayattan soyutlanmış pasif sanat anlayışının
karşısında pozisyon alır.
- 1965-1971 yılları arasındaki şiirlerinde
toplumcu, etkin bir edebiyat anlayışının örnekleri yer alır.
- Şair kimliğinin yanı sıra çevirmen kimliğiyle de
öne çıkar. Puşkin, Gorki, Çehov gibi ünlü kişilerin eserlerini Türkçeye
çevirir.
- "Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey
Var" şiiriyle geniş topluluklarca sevilir.
- Kardeşi Nihat Behram ile "Militan"
dergisini, İsmet Özel ile de "Halkın Dostları" dergisini
çıkarır.
- Şiirleri, İngilizce, Yunanca, Sırpça, Macarca,
Bulgarca gibi birçok dilde yayımlanır.
- Ataol Behramoğlu, ayrıca Asya-Afrika Yazarlar
Birliği'nin Uluslararası Lotus Edebiyat Büyük Ödülü'nün de sahibidir.
Şiir
Bir
Ermeni General
Bir
Gün Mutlaka
Yolculuk
Özlem ve Kavga Şiirleri
Ne
Yağmur Ne Şiirler
Eski
Nisan
Kuşatmada
Bebeklerin
Ulusu Yok
Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var
Gezi
Başka
Gökler Altında
Yurdu Teninde Duymak
Deneme
Yaşayan
Bir Şiir
Mekanik
Gözyaşları
Kardeş Türküleri
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme