TURGUT UYAR (1927-1985)
Şair kimliğiyle ön plana
çıkan ve hayatı şiir gibi olan Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927'de Ankara'da altı
çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasının mesleği icabı ilköğrenimini çeşitli kentlerde okumak zorunda kaldı. Ortaokulu Konya'da
askeri bir okulda okudu. 1946'da Bursa Işıklar Lisesini, 1947'de Askeri
Memurlar Okulunu bitirdi.
Turgut Uyar, bir süre
orduda subay olarak görev yaptıktan sonra 1958'te ordudan ayrıldı. Kars'ın Posof
ilçesinde dört yıl memur olarak çalıştı. Daha sonra Samsun'un Terme ilçesinde
görev yaptı. Buradan Ankara'ya giden şair, dört yıl çalıştıktan sonra askeri
memurluk görevinden istifa etti. 1958'den sonra Türkiye Selüloz
ve Kâğıt Fabrikaları Ankara Bürosu ile Sanayi Bakanlığı'nda çalışıp 1958'de
emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra İstanbul'a yerleşti.
Turgut Uyar'ın
sanat fitilini ateşleyen müzik olur. Müziğe duyarlı ve çeşitli
enstrümanlar çalan bir aileye mensuptur. Şiire yönelmede kuşkusuz bunun büyük etkisi
olur. İlk şiiri olan "Yad" şiirini 1947’de "Yedigün" dergisinde yayımlar. Şiirlerinde
değişik aşamalar vardır. Önceleri hayatını; sonra insanın iç gerçeğini anlatır. Ayrıca Uyar, Ankara'da
tanıştığı öykücü Tomris Uyar ile evlenir.
Aşırı alkol
tüketiminden siroz hastalığına yakalanan Turgut Uyar son demlerini büyük sıkıntılarla
geçirdi. 22 Ağustos 1985'te de İstanbul'da yaşamını yitirdi.
Edebi Kişiliği
- İkinci Yeni hareketinin önemli şairlerindendir.
- İlk şiirlerinde kendi hayatını ve çevresini ele
alır. Bu şiirleri, halk deyişleriyle yüklü, ölçülü ve uyaklı şiirlerdir.
1950'li yıllardan itibaren de toplumla, törelerle çatışan fertlerin
yenilgisini esas alan acıklı şiirler yazar.
- Her şiirin kaynağının bir hikâye olduğu
düşüncesindedir.
- Eserlerinde sıkıntı ve yalnızlık temalarına
ağırlık verir.
- Divan, halk ve Batı şiir geleneğinden faydalanma
yoluna gider. Özellikle naat, münacaat, rubai, kaside gibi türleri yeni
dilin imkânlarıyla kaleme alır.
- Şiirlerindeki dizeler oldukça uzun olup şiirle
düzyazı arasındaki farkı ortadan kaldırır. Şiirleri de oldukça uzun şiirlerdir.
- Simgeci söyleyiş, şaşırtıcı tamlamalar,
soyutluluk, kapalı anlatım ve yoğun hayal gücü şiirlerinde temel
özellik olarak öne çıkar.
- Şiir kitaplarının yanında Tanzimat Dönemi
Edebiyatı'ndan Cumhuriyet Dönemi'ne kadar olan şairlere yer verdiği "Bir
Şiirden" isminde bir inceleme eseri vardır.
- "Dünyanın En Güzel Arabistanı" ismini taşıyan
şiir kitabında bireyin sorunlarını, açmazlarını sınırsız bir şekilde işler.
- Şiirlerinde çeşitli biçimleri dener. "Arz-ı
Hal" ve "Türkiyem" kitabında hece ölçüsünü kullanır ve toplumsal konuları
işler. "Arz-ı Hal" şiirinde ayrıca geleneksel şiir unsurları yer alır.
- "Toplandılar" ve "Kayayı Delen İncir" eserlerinde
de sınıfsal mücadelelere değinir.
- Eşi Tomris Uyar ile aktardığı "Evrenin
Yapısı" isminde bir çeviri kitabı da vardır.
- Şiirlerinde Nazım Hikmet, Cahit Külebi, Ahmet
Haşim, Orhan Veli başta olmak üzere birçok şairin etkisi görülür.
Eserleri
Şiir
Türkiyem
Arz-ı Hal
Dünyanın En Güzel Arabistanı
Tütünler Islak
Divan
Her Pazartesi
Toplandılar
Kayayı Delen İncir
Büyük Saat
Dün Yok mu
Sonsuz ve Öbürü
Sonsuz ve Öbürü
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
Turgut Uyar (1927-1985)
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder