Oyun yazarı olarak öne çıkan Orhan Asena, 7 Ocak 1922'de Diyarbakır'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Diyarbakır'da tamamladı. 1945'te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi. Eğil, Niksar ve Ulukışla'da doktor olarak görev yaptı. 1955'te tıp öğrenimini ilerleterek çocuk hastalıkları uzmanı oldu. Sonrasında Çocuk Esirgeme Kurumu'nda ve SSK'da çalıştı.
Orhan Asena, daha sonra Almanya'ya giderek orada sekiz yıl doktorluk yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra Ankara'ya yerleşti. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'nde çalıştı.
Orhan Asena, yazın hayatına daha çocuk yaşlarda iken şiir ve öykü yazarak başladı. İlk şiirleri "İstanbul" ve "Yaratılış" dergilerinde yayımlandı. İlk tiyatro çalışmalarını henüz lisede öğrenciyken yaptı. Zamanla oyun yazarlığına ağırlık vermeye başladı. İlk oyunu olan "Tanrılar ve İnsanlar-Gılgamış" Ankara Devlet Tiyatrosu'nda 1954-1955 yıllarında sahnelendi. Bu oyunu 1959'da da kitap olarak yayımlandı. Yapıt, İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Rusça ve İtalyancaya çevrildi.
Türk tiyatrosunun Shakespeare'i olarak anılan Orhan Asena, kırktan fazla oyun kaleme aldı ve oyunları hemen hemen Türkiye'deki bütün sahnelerde oynandı. Birçok oyunu kitap olarak yayımlandı. Orhan Asena ayrıca, "Atçalı Kel Mehmet" oyunuyla 1970 TRT Başarı Ödülü'nü aldı. Başarılı oyun yazarlığıyla İsmet Küntay Tiyatro Ödülü, Avni Dilligil Tiyatro Ödülü, Türkiye İş Bankası Büyük Tiyatro Ödülü'nü aldı. Yine 1988'de Kültür Bakanlığı tarafından verilen Devlet Sanatçısı unvanına layık görüldü.
Orhan Asena, 15
Şubat 2001'de Ankara'da hayata veda etti. Cenazesi, Cebeci Asri Mezarlığı'na
defnedildi.
- Yazın hayatına şiir ve öykü türleriyle başlayan
sanatçı oyun yazarı olarak ün yapar.
- Eserlerinde toplumsal ve psikolojik alanları
kapsayan konuları kaleme alır; tarihi olaylara değinir. Trajik olayların
işlendiği "Hürrem Sultan" oyunu bunun başarılı bir örneğini
oluşturur.
- Suç, korku, dostluk, bireysel açmazlar,
yalnızlık, zaaflar, kişisel bunalımlar oyunlarında üstünde durduğu ana
kavramlar olur.
- Başkaldırı temasının da egemen olduğu eserlerinde
kişilerin iç çelişkilerini sergiler.
- Bireyleri net tonlarla yani ak ya da kara olarak
değil gri olarak sunar.
- Gılgamış efsanesinden esinlenerek yazdığı
"Tanrılar ve İnsanlar" eseri büyük yankı yapar.
- Bazı tiyatro eleştirmenlerince "Türk
tiyatrosunun Shakespeare'i" olarak nitelendirilir.
- Orhan Asena'nın "Tanrılar ve
İnsanlar-Gılgamış" oyunu, Nevit Kodallı'nın müziğiyle opera haline
getirilir.
- Toplumu değiştirme projesinin hâkim olduğu
"Tohum ve Toprak" oyununda idealist bir devlet adamı olan
Alemdar Mustafa Paşa'yı konu edinir.
- "Simavnalı Şeyh Bedreddin" oyununda
düşünceleri uğruna kendi hayatından olan ünlü tasavvufçu Şeyh Bedreddin'in
trajedisini işler.
- "Atçalı Kel Mehmet" oyununda Aydın
İhtilali'ne önderlik eden Atçalı Kel Mehmet'in şahsında insanların ezilişi
ve başkaldırışını konu edinir.
- "Şili'de Av" oyununda Şili Devlet
Başkanı Salvador Allende'nin ölümüyle sonuçlanan darbe esnasında
dışarıdaki insan avından kaçan yedi gencin hesaplaşma, tartışma ve
çatışmalarını konu edinir.
- "Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe"
eserinde Kanuni Sultan Süleyman'ın oğulları arasındaki taht kavgasını
işler.
- "Ölü Kentin Nabzı" oyununda Şili'de
1977 yılında Pinochet'in baskı rejimine karşı direniş hareketini konu
edinir.
- "Hürrem Sultan"da Kanuni Sultan
Süleyman dönemindeki iktidar mücadelelerini ele alır.
- "Fadik Kız" oyununda Anadolu insanının
sömürülüşünü hikâye eder.
Oyun
Tanrılar ve
İnsanlar-Gılgamış
Hürrem Sultan
Tohum ve Toprak
Simavnalı Şeyh
Bedrettin
Şili'de Av
Atçalı Kel
Mehmet
Ölü Kentin
Nabzı
Ölümü Yaşamak
Fadik Kızı
Gecenin Sonu
Toroslardan Öteye
Karagöz Emekli Oldu
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme