GÜNGÖR DİLMEN KALYONCU
(1930-2012)
Oyun yazarı ve dramaturg
olarak ön plana çıkan Güngör Dilmen Kalyoncu, 27 Mayıs 1930'da Tekirdağ'da
dünyaya geldi. İstanbul İngiliz Ortaokulunda ilk ve ortaokulu, Çapa Lisesinde
de ortaöğrenimi tamamladı. Yükseköğrenimini de İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Klasik Filoloji Bölümünde okudu. Buradan da 1960'ta mezun oldu.
Gülgör Dilmen Kalyoncu,
yazın hayatına "Yücel" dergisinde ilk şiirini yayımlayarak başlar. "Midas'ın
Kulakları" oyunu 1959'da Sinema-tiyatro Dergisi'nin açtığı yarışmada birincilik
ödülünü alınca tanınmaya başlar. "Midas'ın Kulakları", Gençlik
Tiyatrosu ve Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenir.
Güngör Dilmen Kalyoncu,
üniversite eğitimini tamamladıktan sonra 1961'de burslu olarak ABD'ye gitti.
Yale Tiyatro Okulunda sahne ışığı, dekor ve rejisörlük gibi dallarla
ilgilendi. Burada kaleme aldığı "Canlı Maymun Lokantası" oyunu Halkevleri
Genel Merkezi'nin Şinasi Efendi Tiyatro Ödülü'ne layık görüldü. Sonrasında Güngör Dilmen Kalyoncu, İsrail ve
Yunanistan'da da bir süre tiyatroyla ilgili davetlere katıldı.
Türkiye'ye dönen Güngör
Dilmen Kalyoncu, 1964-1966 yılları arasında İstanbul Belediyesi Şehir
Tiyatrosu'nun ışıklandırma bölümünde görev yaptı. 1966 yılında İstanbul
radyosunda dramaturgluğa başladı. 1967'de "Kurban" oyununu yazdı. Burada
Anadolu kadınının dramına dikkat çekti. Yine Midas Üçlemesinin ikinci oyunu
olan "Midas'ın Altınları" 1969'da devlet tiyatrosu sahnelerinde gösterime
girdi.
Güngör Dilmen Kalyoncu,
1970'te "Anzavur" adlı eseri ile katıldığı Yunus Nadi Senaryo Yarışmasında
birincilik ödülünü aldı. Midas üçlemesinin üçüncü oyunu olan "Midas'ın
Kördüğümü" oyunu 1975'te devlet tiyatrosunca sahnelendi. 1971'de İngiltere'de Durham Üniversitesinde ders verdi.
1976-1980 yılları arasında
İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda dramaturgluk ve Araştırma-İnceleme
Bölüm Başkanlığı görevini yürüttü. Ayrıca sırasıyla Anadolu, Boğaziçi ve
İstanbul Üniversitesinde hocalık yaptı. 1984'te Yıldız Kenter'in önerisiyle
kaleme aldığı "Ben Anadolu" adlı tek kişilik oyunu İngilizce, Almanca ve
İtalyancaya çevrildi. Eser, önemli bir oyun olarak ön plana çıktı.
Güngör Dilmen Kalyoncu, 82
yıllık ömrüne onlarca ödül kazanan birisi olarak hatırlanır. Türkiye İş
Bankası Tiyatro Ödülü, TDK Oyun Ödülü, İlhan İskender Ödülü, Halkevleri Genel
Merkezi Şinasi Efendi Ödülü, Ulvi Uraz Tiyatro Ödülü, İsmet Kuntay Ödülü
bunların başlıcaları olarak bilinir.
Güngör Dilmen Kalyoncu, 8 Temmuz 2012'de İzmir'de
vefat etti. Cenazesi Doğançay Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi Kişiliği
- Öğrencilik yıllarından tiyatro yazarlığına
yönelen ve yurt dışında tiyatro eğitimi gören günümüzün önemli oyun
yazarlarındandır.
- Konularını daha çok tarih ve
mitolojiden alan Güngör Dilmen Kalyoncu, oyunlarındaki teknikle dikkatleri çekmeyi başarır.
- Oyunlarında çağın eleştirisini yapar.
- Absürt tiyatronun Türk edebiyatındaki
öncü kişileri arasında yer alır.
- Edebiyatımızın en önemli absürt tiyatro örneği
sayılan "Canlı Maymun Lokantası"nda Batı'nın gelişmişlik-gelişmemişlik
kavramları ile Doğu'nun madde ve duygu kavramlarını karşı karşıya getirip
değerlendirir.
- Oyunlarının konularını tarih ve mitolojiden alır.
- Oyunlarında sağlam tiyatro tekniği, şiirsel dil
ve evrensellik dikkat çeker.
- "Midas'ın Kulakları", "Midas'ın Altınları",
"Midas'ın Kördüğümü" oyunlarıyla bir "Midas Üçlemesi" oluşturur. Midas
üçlemesinde mitolojiden yararlanır.
- "Midas'ın Kulakları" oyunu ile katıldığı yarışmada birincilik unvanını alır.
- Güngör Dilmen Kalyoncu'nun ayrıca
"İttihat ve Terakki" isminde bir sinema filmi ve "Bağdat Hatun" isminde bir
de senaryo çalışması da vardır.
Eserleri
Oyun
Ben Anadolu
Deli Dumrul
Galile'nin Günahları
Hâkimiyeti Milliye Aş Evi
Midas'ın Altınları
Midas'ın Kulakları
Midas'ın Kör Düğümü
Canlı Maymun Lokantası
Troya İçinde Vurdular Beni
Troya İçinde Vurdular Beni
Ayrıca bakınız
1. Öz (Saf) Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir
2. Serbest Nazım ve Toplumcu Gerçekçi Şiir
3. Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir (Memleketçiler)
4. Birinci Yeni (Garipçiler)
5. Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şairler
6. Maviciler
7. Hisarcılar
8. İkinci Yeni Şiiri
9. 1960 Sonrası (İkinci Yeni Sonrası) Toplumcu Şiir
10. 1980 Sonrası Türk Şiiri
11. Cumhuriyet Döneminde Halk Şiiri
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Anlatmaya Bağlı Metinler (Hikâye-Roman)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Güngör Dilmen Kalyoncu (1930-2012)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Öğretici Metinler
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder