En az iki sözcüğün bir araya gelerek
oluşturduğu yeni kavramlara birleşik isim denir. Birleşik isimler çeşitli
şekillerde oluşabilir:
1. İsim Tamlaması Şeklinde Oluşan Birleşik İsimler: Bu isimler genellikle belirtisiz isim
tamlaması şeklinde oluşurlar.
Örnek
Hanımeli toplamak için kırlara açıldılar.
(hanım+eli=
belirtisiz isim tamlaması)
Suçiçeği geçiren çocuk ikide bir
fenalaşıyordu. (su+çiçeği= belirtisiz isim tamlaması)
Gökkuşağı farklı görünüyordu oradan. (gök+kuşağı= belirtisiz isim tamlaması)
2. Sıfat Tamlaması Şeklinde Oluşan Birleşik İsimler
Örnek
Akdeniz akşamları
bir başka oluyor. (Ak+deniz= sıfat tamlaması)
Buralar sivrisinek bataklığı olmaktan kurtarılacak. (sivri+sinek= sıfat
tamlaması)
İlkbahar, mevsimlerin
tartışılmaz en güzelidir. (ilk+bahar= sıfat tamlaması)
Kimi açıkgöz öğrenciler kopya çekmeye yeltenmişler. (açık+göz= sıfat
tamlaması)
Karatavuk avlamak
üzere sabah erkenden yola çıktılar. (kara+tavuk= sıfat tamlaması)
Karagöz yıllara
meydan okurcasına ayakta kalmayı başarır. (kara+göz= sıfat tamlaması)
3. Birleşik Sıfat Şeklinde Oluşan Birleşik İsimler
Örnek
Birçok insan bu
ayrıntılara dikkat etmez.
Birtakım kişiler
ülkemizi karıştırmaya çalışıyor.
Etraf başıboş köpeklerden geçilmiyordu.
Birkaç arkadaş
gezmek için bir araya geldi.
4. Bir İsimle Bir Fiilin Kaynaşması Sonucu Oluşan Birleşik İsimler
Örnek
Çağımızda birçok şeyi bilgisayar bize öğretiyor.
İki ülke arasında ateşkes ilan edilecek.
Mirasyedi birisi
olarak bilinmek istemiyordu.
Burada ayakbastı parası
alınıyormuş.
5. İki Fiilin Kaynaşması Sonucu Oluşan Birleşik İsimler
Örnek
Ayın sonunda evine bir çekyat almak istiyordu.
Kimse dedikodu yapmakla mutlu olmaz.
Bu yıl gelgit olayları
daha az oluyor.
Çarşıya bir tutkal almak
için çıkmıştı.
Burası yapboz tahtasına dönüştü neredeyse.
6. İsim Soylu Sözcüklerle Fiilimsilerin Bir Araya Gelmesiyle Oluşan
Birleşik İsimler
Örnek
Yanardağ yine
lav püskürmeye başlamıştı.
Akaryakıt almak için
benzinliğe uğradı.
Kan akışı için atardamar hayati önem taşır.
O artık bakarkör biri olmuştu.
Günebakan sevdiği topraklarda yetişir.
7. Yansıma Sözcüklerin Bir Araya Gelmesiyle Oluşan Birleşik İsimler
Örnek
Şakşak sesi
hiçbir sese benzemiyordu.
Çıtçıt yansıma
bir sözcüktür.
Gırgır sözcüğünün
anlamını öğrenmeye çalışıyordu.
Ayrıca bakınız
Sözcük Türleri Konu Anlatımı
İsim (Ad) Konu Anlatımı
Birleşik İsim
Zamir (Adıl) Konu Anlatımı
Sıfat (Ön Ad) Konu Anlatımı
Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı
Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları
Edat Bağlaç Ünlem Konu Anlatımı
Sözcük Türleri Konu Testleri
İsimler Konu Testleri
Zamirler Konu Testleri
Sıfatlar Konu Testleri
Zarflar Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 1
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder