Edebiyat Okulu: Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekler

Sıfat tamlamalarında nitelik bildiren (niteleme sıfatları) sıfatlardan sonra gelen ismin düşmesi ve sıfatın bu görevi üstlenmesine adlaşmış sıfat denir. Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır.

Örnek 1

Genç insanlar daha çabuk anlar.

Gençler daha çabuk anlar.

Cümlede geçen "genç insanlar" bir sıfat tamlamasıdır. "Genç" sözcüğü sıfat görevinde olup herhangi bir ek almamıştır. Bu sözcüğe "-ler" ekinin getirilmesiyle sözcük sıfat olmaktan çıkıp adlaşmış sıfat olmuştur.

Örnek 2

Çalışkan öğrencileri herkes sever.

Çalışkanları herkes sever.

Cümlede geçen "çalışkan öğrenciler" bir sıfat tamlamasıdır. "Çalışkan" sözcüğü sıfat görevinde olup herhangi bir çekim eki almamıştır. Sözcüğe "-ları" ekinin getirilmesiyle sözcük sıfat olmaktan çıkmış adlaşmış sıfat olmuştur.

Uyarı: Adlaşmış sıfattan sonra bir isim geldiği zaman anlam karışıklığı oluşursa bu adlaşmış sıfattan sonra virgül (,) işareti konur.

Yaralı, doktora durmadan bağırıyordu. (yaralı kişi)

İhtiyar, adama bir şeyler söylüyordu. (ihtiyar adam)

Kurnaz, adamı kandırmaya çalışıyordu. (kurnaz adam)

Uyarı: Sıfat-fiil ekleri alan sözcükler de adlaşmış sıfat olabilir. Adlaşmış sıfat olup olmadığını anlamak için cümlenin açılımını sağlamaya çalışmalıyız.

Örnek

Gelen gideni aratır.

Gelen kişi giden kişiyi aratır.

Her yüzüne güleni dost sanma.
Her yüzüne gülen kişiyi dost sanma.

Ağlayanın malı gülene hayır etmez.
Ağlayan kişinin malı gülen kişiye hayır etmez.

Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu?
Hiç bilen kişilerle bilmeyen kişiler bir olur mu?

Çok bilen çok yanılır.
Çok bilen kişiler çok yanılır.

Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekler

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder