Arkadaşlarına gitmeden size gelmelerini bekleme.
Cümlesine dikkatle bakıldığı zaman "gelmelerini"
sözcüğünün iyelik ekini alarak isim tamlamasının "tamlanan"ını
oluşturduğunu görürüz. O zaman bunun bir de "tamlayan" unsurunun
olması gerekir. "Onların" sözcüğü cümleye uygun tamlayan olabilir.
Cümledeki anlatım bozukluğu şu şekilde giderilebilir:
Arkadaşlarına gitmeden onların size gelmelerini bekleme.
Yazıyı dikkatlice inceleyip alt tarafını paraf ediniz.
Cümlede geçen "yazıyı" sözcüğü ortak kullanılmıştır.
Cümlede geçen "tarafını" sözcüğü iyelik eki alıp "tamlanan"
unsurunu oluşturmuştur. Cümleye baktığımızda bunun tamlayan unsurunun
"yazının" sözcüğü olması gerektiğini anlıyoruz. Öyleyse bu cümlenin
anlatım bozukluğundan arındırılmış hali şu şekildedir.
Yazıyı dikkatlice inceleyip yazının alt tarafını paraf ediniz.
Sözünü ettiğiniz binayı ne gördüm ne de yerini bilirim.
Cümlede geçen "yerini" sözcüğü iyelik eki aldığından
"tamlanan" durumundadır. Bunun bir de "tamlayan" unsurunun
olması gerekir. Cümledeki anlatım bozukluğu şu şekilde giderilebilir:
Sözünü ettiğiniz binayı ne gördüm ne de binanın yerini bilirim.
Size derdimi söylersem dermanını arar mısınız?
Yukarıdaki cümlede "tamlayan" eksikliği söz konusudur.
"Dermanını"; "tamlanan" unsurudur. Biz bunu, almış olduğu
iyelik ekinden anlıyoruz. "Derdimi" sözcüğü tamlayan görevini
üstlenmiş fakat tamlayan eklerinden birini almamıştır. Cümledeki anlatım
bozukluğu şu şekilde giderilebilir:
Size derdimi söylersem derdimin dermanını arar mısınız?
Mustafa'yı berbere götürdüler, saçlarını kestirdiler.
"Saçlarını" sözcüğü iyelik eki alarak tamlanan olmuştur.
"Tamlanan"ın olduğu her yerde mutlaka "tamlayan" da vardır.
"Mustafa'yı" sözcüğü de tamlayanı oluşturmuştur. Tamlayan eklerini
almadığı için anlatımda bozukluk oluşmuştur. Cümle şöyle düzeltilebilir:
Mustafa'yı
berbere götürdüler, Mustafa'nın saçlarını kestirdiler.
Ayrıca bakınız
Anlam Bakımından Anlatım Bozuklukları-Bağdaşıklık
Duruluk İlkesine Aykırılık (Gereksiz Sözcük Kullanmak)
Sözcükleri Birbiriyle Karıştırma-Yanlış Anlamda Kullanma
Yerinde Kullanılmayan Sözcük veya Öğeler (Sözün Yanlış Yerde Kullanılması)
Zamir Eksikliğinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları (Anlam Belirsizliği)
Anlamca Çelişen Sözcüklerin Bir Arada Kullanılması
Yapısı Yanlış Sözcük Kullanmak
Yardımcı Eylemleri Gereksiz Kullanmak
Yapı Bakımından Anlatım Bozuklukları-Bağlaşıklık
Özne Yüklem Uygunluğuna Aykırı Yanlışlıklar
Öğe Eksikliğinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları
Ek Yanlışları (Tamlayan Eki Eksikliği)
Yardımcı Eylem, Eylemsi Eksikliği vb. Yanlışlıklar
Anlatım Bozuklukları Konu Testleri
Anlatım Bozuklukları Konu Anlatımı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder