Edebiyat Okulu: Düzeltme İşareti ile İlgili Yazım Kuralları

1. Yazılışları aynı ancak anlamları ve söylenişleri farklı kelimeleri ayırt etmek için bu işaret kullanılır. Okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine konur.

Örnek

adem (yokluk), âdem (insan)

adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık)

alem (bayrak), âlem (dünya, evren)

aşık (eklem kemiği), âşık (vurgun, tutkun)

hala (babanın kız kardeşi), hâlâ (henüz)

hal (sebze, meyve satılan yer), hâl (durum, vaziyet)

rahim (esirgeme), râhim (koruyan, acıyan)

şura (şu yer), şûra (danışma kurulu)

2. Arapça ve Farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince "g, k" ünsüzlerinden sonra gelen "a ve u" ünlüleri üzerine konur.

Örnek

dergâh, gâvur, karargâh, tezgâh, yadigâr, Nigâr; dükkân, hikâye, kâfir, kâğıt, Hakkâri, Kâzım; gülgûn, merzengûş; mahkûm, mezkûr, sükûn, sükût vb.

3. Kişi ve yer adlarında ince "-l" ünsüzünden sonra gelen "-a ve -u" ünlüleri de düzeltme işareti ile yazılır.

Örnek

Halûk, Lâle, Nalân; Balâ, Elâzığ, İslâhiye, Lâdik, Lâpseki, Selânik vb.

4. Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için kullanılır.

Örnek

(Türk) askeri ve askerî (okul)

(İslam) dini ve dinî (bilgiler)

(fizik) ilmi ve ilmî (tartışmalar)

(Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar) vb.

5. Nispet eki alan kelimelere Türkçe ekler getirildiğinde düzeltme işareti olduğu gibi kalır.