1. Kendisinden sonra örnek verilen cümlelerin sonlarına konur.
Örnek
Derslerin
çoğundan sınıfını geçti: matematik,
tarih, coğrafya…
Hint-Avrupa dil ailesinde aşağıdaki diller yer
alır: Farsça, Hintçe, İngilizce…
Zamirler
adların yerini tutan sözcüklerdir:
ben, sen, o…
Okulda kimler yoktu ki: Ayşe,
Mustafa, İbrahim…
Yeni harfler
alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi
görmüşümdür: Atatürk ve İnönü.
2. Kendisinden sonra yapılacak açıklamalardan önce konur.
Örnek
Çağdaşları ona şu lakabı takmıştı: Vatan
şairi.
Hayatın en önemli kuralı şudur: Çok
çalışıp başarılı olmaktır.
3. Karşılıklı konuşmalarda, konuşma çizgisinden önce konur.
Örnek
Mustafa Efendi:
—Neden yazdıklarını önemsiz buluyorsun?
İsmail:
—Yazdıklarınızı okuyunca bu kanıya vardım.
4.
Matematikte bölme işareti yerine konur.
Örnek
50: 5=10
40: 20=20
88: 44=2
5.
Kavramlar tanımlanırken ilgili kavramdan hemen sonra konur.
Örnek
Şiir: Duygu ve
düşüncelerin güzel ve etkili bir biçimde kullanıldığı ve estetik kavramının
esas alındığı yazılara denir.
Gezi Yazısı: Bir kimsenin gezip gördüğü yerleri, bu yerlerle ilgili edindiği bilgi ve izlenimleri anlattığı yazı türüdür.
Roman: Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayları zamana ve
kişiye bağlı olarak anlatan türdür.
Epizot: Trajedinin
öğelerini oluşturan diyalog bölümlerinden her birine denir.
Tuluat: Yazılı metne
dayanmayan, hazırlıksız olarak sahnede akla gelen sözlerle oynanan oyundur.
6. Genel ağ adreslerinde kullanılır.
Örnek
http://www.edebiyatokulu.org
https://www.google.com.tr
http:// www.memurlar.net
7. Başkasından aktarılan yazı ya da sözlerde tırnak işaretinden önce konur.
Örnek
Tolstoy: "En güçlü iki savaşçı, sabır ve zamandır." der.
Voltaire: "Her insan, yapmadığı tüm iyiliklerden
suçudur." diyor.
Necip Fazıl Kısakürek: "Tomurcuk derdinde olmayan ağaç,
odundur." der.
Lokman Hekim: "Hekimler ahmaklığa deva bulamazlar."
demiş.
İki Nokta (:) İşareti ile İlgili Önemli Uyarılar
1. Zamanı
belirtmek için saat ve dakika arasına konulan iki nokta (:) işaretinin
kullanımı terk edilmiştir. Türkçede, saat ve dakika arasında nokta (.) işareti
konur.
Örnek
Sabah 15:00 sularında köye varmışlar. (yanlış)
Sabah 15.00 sularında köye varmışlar. (doğru)
2. İki noktadan sonra sıralanan örnekler özel
isim değilse küçük harfle; cümle ise her zaman büyük harfle başlar.
Örnek
Çarşıdan birçok meyve almıştı: elma, üzüm, muz, çilek…
(Cümledeki örneklerin ilk sözcüğü özel isim olmadığı için iki
noktadan sonra küçük harfle başlanmıştır.)
Toplantıya kimler gelmemişti ki: Mustafa, Furkan, Betül, Tuba…
(Yukarıdaki cümlede iki nokta işaretinden sonra gelen örneklerden ilki özel
isim olduğu için sözcük büyük harfle başlamıştır.)
Babasının yanına
koşarak ona şunu söyledi: Seni
her zamankinden daha çok seveceğim.
(İki nokta işaretinden sonra gelen kısım bir cümle olduğundan büyük harfle
başlamıştır.)
İki Nokta İşareti (:) ile İlgili Alıştırmalar
Aşağıda yer alan
iki nokta işaretinin konuş gerekçelerini araştırınız.
Ders
araç ve gereçlerin çoğunu evde unutmuştu: kitap, silgi,
defter…
En
büyük amacı şuydu: Ülkesine hizmet edecek bir mevkiye gelmekti.
40:2'yi
bir türlü sınıftaki öğrencilere kavratamadı.
Tuluat: Yazılı metne dayanmayan, hazırlıksız olarak
sahnede akla gelen sözlerle oynanan oyun.
http:// www. Kamudanhaber.com.tr
Said Nursi: "Güzel gören, güzel düşünür; güzel
düşünen, hayatından lezzet alır." der.
Yararlanılan Kaynaklar
Türk Dil Kurumu, Noktalama İşaretleri Açıklamalar (tdk.gov.tr)
Ayrıca bakınız
Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder