Herhangi
iki varlık veya olgu arasında çeşitli açılardan kıyas yapmaktır. Kişiler,
eserler, nesneler vb. her şey karşılaştırma konusu yapılabilir. Karşılaştırmada
benzerlik, üstünlük, farklılık gibi durumları ölçmek esastır.
Karşılaştırma Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Karşılaştırmanın
olduğu cümlelere, karşılaştırma cümleleri denir. Karşılaştırma cümlelerinde
"daha, en, kadar, ise, göre, -den" gibi karşılaştırma ifade eden
sözler ve ekler kullanılır. Cümlenin içinde "en" sözcüğünün yer
alması cümlenin karşılaştırma cümlesi olduğunu gösterir.
Karşılaştırma Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Mustafa, takımın en başarılı futbolcusuydu.
Yukarıdaki cümlede karşılaştırılan unsurlar; "Mustafa ve Mustafa'nın top koşturduğu takım"dır. Karşılaştırma ifade eden sözcük olan "en" sözcüğünden bunun bir karşılaştırma cümlesi olduğu anlaşılır. Mustafa, "başarı-başarısızlık" açısından takımla karşılaştırılmıştır.
Yukarıdaki cümlede karşılaştırılan unsurlar; "Mustafa ve Mustafa'nın top koşturduğu takım"dır. Karşılaştırma ifade eden sözcük olan "en" sözcüğünden bunun bir karşılaştırma cümlesi olduğu anlaşılır. Mustafa, "başarı-başarısızlık" açısından takımla karşılaştırılmıştır.
Örnek 2
Ahmet kadar titiz birisine rastlamadım.
Karşılaştırma cümlelerinde üç unsur önemlidir. Birincisi karşılaştırılan
varlıklar, ikincisi karşılaştırmada yer alan edat veya ek, üçüncüsü de
karşılaştırılan özelliktir. Bu cümlede Ahmet, diğer kişilerle titizlik
açısından bir karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. "Kadar" edatı da
ipucu oluşturmuştur.
Örnek 3
Romanlarında
sade, hikâyelerinde ise süslü bir dil kullanılmıştır.
Bir sanatçının romanları ile hikâyeleri karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma
cümlelerinde her şekilde bir edat veya ek geçer. Burada da "ise"
sözcüğü yer alır. Unsurlar "dil" açısından karşılaştırılmıştır.
Örnek 4
Bursa İstanbul'a göre eski siluetini daha iyi korumuş.
Bursa ili ile İstanbul ili "siluetini koruma" açısından
değerlendirilmiştir. Bursa'nın tarihi dokusunu daha çok muhafaza ettiğini
söylüyor. Karşılaştırma cümleleri için söylediğimiz üç unsur da burada söz
konusudur.
Karşılaştırılan varlıklar: İstanbul ve Bursa
Karşılaştırılan durum veya nitelik: siluetini koruma
Karşılaştırmayı sağlayan sözcük: göre edatı
Karşılaştırılan durum veya nitelik: siluetini koruma
Karşılaştırmayı sağlayan sözcük: göre edatı
Örnek 5
Hiçbir roman bu roman kadar etkilememişti beni.
En son okuduğu romanı diğer bütün okuduğu romanlarla karşılaştırmıştır.
"Roman, romanlar", burada karşılaştırılan varlık veya nesnelerdir.
Karşılaştırmada bağımsız değişken ana kriter olarak da "etkileme"
kavramı esas alınmıştır. Karşılaştırma cümlelerindeki ölçmeyi sağlayan sözcük
ise bu cümledeki "kadar" edatıdır.
Örnek 6
En güzel günler geçen günlerdir.
Karşılaştırılan unsurlar günler, karşılaştırılan özellik "güzellik" olgusu, karşılaştırma cümlesi olduğunu gösteren ipucu sözcük ise "en" miktar zarfıdır.
Örnek 7
Güllerin en güzelini senin için kopardım ey sevgili!
Karşılaştırılan nesne: gül
Karşılaştırılan özellik: güzellik
Karşılaştırma cümlesinde ölçmeyi sağlayan sözcük: en
Örnek 8
Muhammed Furkan bu yıl
sınıfın en çalışkan öğrencisi olmuş.
Muhammed Furkan'ın başarısı sınıfın başarısı ile karşılaştırılmaktadır. Muhammed Furkan ve sınıftaki diğer öğrenciler karşılaştırılan kişilerdir. Karşılaştırma "çalışkanlık" kavramı çerçevesinde yapılmıştır. Cümlede ipucu sağlayan sözcük ise "en" miktar zarfıdır.
Örnek 9
Dinlenmek de çalışmak kadar önemlidir.
Bu cümlede "dinlenmek" ve "çalışmak" karşılaştırılan iki unsurdur. Karşılaştırılan bu unsurlar "önemli olma" olgusu etrafında karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma cümleleri içerisinde geçen karşılaştırmanın ölçme derecesini gösteren "kadar" edatı da ipucudur.
Aşağıdaki cümleleri, karşılaştırma cümlelerinde geçen üç unsuru da dikkate alarak inceleyiniz. Eksik unsuru tamamlamaya çalışınız.
Çözümlü Örnekler
Örnek 1
Divan
şiirinde aşk, şarap, kadın ve soyut kavramlar; Memleketçi şiir anlayışında
Anadolu köylüsü ve coğrafyası en çok işlenen konuları oluşturur.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik:
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek: ise
Örnek 2
Servetifünuncular, Tanzimatçılara oranla eserlerinde daha ağır bir dil kullanmışlardır.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik: Eserlerde kullanılan dil
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek:
Örnek 3
Divan şiirinde sanatlı ve ağdalı; halk şiirinde ise sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler: Divan şiiri ve halk şiiri
Karşılaştırılan durum veya özellik:
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek:
Örnek 4
Hiçbir şair Fuzuli kadar aşkı ölümsüzleştirmemiştir.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik:
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek: kadar
Örnek 5
Betül annesini babasından daha çok sever.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik: sevme, sevilme
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek:
Örnek 6
Yazarın, yapıtını yazmaya başlamadan önceki düşünceleri, yazdığı zamanki düşüncesinden farklıdır.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik:
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek: "-den" eki (düşüncesinden)
Örnek 7
Esra geçen seneye göre derslerine daha çok çalışıyor.
Karşılaştırılan varlık, kişi veya nesneler:
Karşılaştırılan durum veya özellik: çalışma olgusu
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek:
Karşılaştırma cümleleri için ipucu sağlayan sözcük veya ek:
Ayrıca bakınız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme