Koşula Bağlılık

Bir eylemin ya da durumun gerçekleşmesinin, başka bir yargı veya durumun gerçekleşmesine bağlandığı cümlelerde koşula bağlılık söz konusudur. Bu cümlelerde durumun gerçekleşmesi her zaman koşulun gerçekleşmesine bağlıdır.
 
Koşula bağlılık genellikle "-se, -sa" şart kipi, "ise" ek fiili ve bazı zarf-fiil ekleri ile gerçekleşir. Eylem veya durumun gerçekleşmesi koşulun önceden gerçekleşmesine bağlıdır. Koşulun ne olduğu da genellikle "hangi şartla" sorusuyla bulunur. 

Koşula bağlılık ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler

Örnek 1
Sınavına iyi çalışırsan başarılı olursun.

Cümlede "başarılı olma"; "iyi çalışma" koşuluna bağlanmıştır. Öncelikle iyi bir çalışma olmalı ki peşinden başarı gelsin. Cümlede koşula bağlılık söz konusudur.

Örnek 2
Seninle evlenirim ancak anneme ve babama bakacaksın.

Koşula bağlılık söz konusudur. "Evlenmenin gerçekleşmesi" anne babaya bakma koşuluna bağlanmıştır. Önce anne, babaya bakma sözü verilecek sonra evlenme gerçekleşecek.

Örnek 3
Haftaya geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin.

Cümlede "kitabı alabilmesi"; geri vermek için söz vermesi koşuluna bağlanmıştır. Koşul öncelikle gerçekleşmelidir. Cümledeki düşünceler arasında koşula bağlılık esastır.

Örnek 4
Yazar eserlerinde toplumun nabzını yansıtırsa kalıcı olur.

Cümlede "yazarın eserinde kalıcılığı yakalaması"; "toplumun nabzını yansıtma" şartına bağlanmıştır. Cümleden şu anlam da çıkar: "Toplumun nabzını yansıtamazsan eserin kalıcı olmaz." Yani ifadeler arasında koşula bağlılık esastır.

Örnek 5
Müzik dinleyebilirsin ama sesini fazla açmayacaksın.

Koşula bağlılık cümlesi olan bu cümlede iki unsur vardır: "Müzik dinlemek"; "ses". Cümlede "müzik dinlemek" için bir şart koşulmuş, o da "sesini fazla açmama" koşuludur.

Örnek 6
Sınavda başarılı olursan sana bisiklet alırım.

"Bisiklet alma" "sınavda başarılı olma" koşuluna bağlanmıştır. Sınavda başarısız olursan bisikleti almam, anlamı da çıkar. Yani eylemlerin gerçekleşmesi bir koşula bağlanmıştır.

Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder