Zâtî

ZÂTÎ (1471-1546)

zati16. yüzyıl Divan şairlerinden olan Zati, 1471'de Balıkesir'de doğdu. İyi bir eğitim görmediği, sağır olduğu için devlet memurluğuna alınmadığı, mesleğinin de ayakkabıcılık olduğu bilinmektedir.
Zati, hayatının sonlarında Bayezid Cami avlusunda küçük bir dükkân açarak muskacılık, remilcilik yapar. Bu küçük dükkân zamanla genç şairlerin toplandığı ve yetiştiği bir yer olur. Bu yıllarını ihtiyaç içinde geçirir. Para karşılığında gazeller de kaleme alan Zati, 1546'da hayata veda eder.

Edebi Kişiliği

  • Divan şairleri üzerinde önemli bir etki oluşturmuş olan Zati, Yahya Bey, Baki gibi önemli şahsiyetlere hocalık yapar.
  • Devrinde üstat olarak bilinen bir şairdir.
  • Divan Edebiyatı'nın en çok şiir yazan şairidir.
  • Üç divan kadar kaside ve gazel kaleme alır.
  • 16. yüzyılda gazel ve kaside türlerinde eser veren şairlerin başında gelir.
  • Zati, adeta şair yetenekli doğmuş, sohbeti hoş, nüktedan ve hazır cevaplı olmasıyla ön plana çıkar.
  • Şiirlerinde daha önce söylenmemiş, yazılmamış bazı hayaller yer alır.
  • İyi bir eğitim görmemesine karşın yazdığı şiirler onun sanat yeteneğini ortaya koyar.
  • Şiirleri daha çok âşıkane tarzda olup "rindlik" şiirlerinde önemli bir unsur olarak yer alır.
  • Zati, birçok genç şairin yetişmesine vesile olur.

Eserleri

Divan: Gazellerinin bir araya getirilmesi sonucunda yayımlanmıştır.
Şem ü Pervane: Semboller şeklinde yazılan bir mesnevidir.

Zati'nin Şiirlerinden Örnekler

Örnek 1

Noldun inlersin felek her-câyi cânânun mı var
Seyr ider her menzili bir mâh-ı tâbânun mı var

Benzüni ey bû-stân fasl-ı hazan mı itdi zerd
Yohsa başa taşra bir serv-i hırâmânun mı var

Ağlayup feryâd idersin her nefes ey andelîp
Hâr ile hem-sâye olmış verd-i handanun mı var

Yoluna cânum revân itsem gerek cânâ didüm
Yüzüme bin hışm ile bakdı didi cânun mı var

Zülf-i dil-ber gibi ey zâti perîşânsın yine
Cevri bî-had yohso bir yâr-î perîşânun mı var

Zati

Örnek 2

Âh çok çok sevdüğüm sanma ki az az ağlaram
Nâle eyler dururam derd ile durmaz ağlaram

Vireli yile karârumı hevâ-yi zülf-i yâr
Ebr-veş ne yirdeyem ne gökde durmaz ağlaram

Dil miyân-ı cûy-i gamda sen kenâra çekmedün
Anun için her dem ey serv-i ser-efrâz ağlaram

Nâya dem-sâz ideli nâlem o ruh-efzâ benüm
İrdüğünce sem'üme âvâze-i sâz ağlaram

İsfahan'ı ve Irak'ı Zâti'yâ seyr eyleyüb
Bu makaama gelmeğe itdükçe şeh nâz ağlaram

Zati
Ayrıca bakınız

Zâtî (1471-1546)
Keçeçizade İzzet Mola (1785-1829)
Gönderen zaman:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)