Divan Edebiyatı Test 6

1. 16. yüzyıl Divan Edebiyatı'nın Azeri sahasının ve aynı zamanda bütün Divan Edebiyatı'nın en büyük şairi kabul edilir. Asıl adı Mehmet'tir. Irak'ta Kerbela'da doğduğu tahmin edilen sanatçı, bütün ömrünü Hille-Kerbela-Necef-Bağdat arasında geçirmiştir. Hayatı çok büyük sıkıntılar içerisinde geçmiş, yoksulluk, talihsizlik ve ilgisizlikten bir türlü kurtulamamış olup bu durum onu derinden etkilemiş ve onun sanatının ilham kaynağını oluşturmuştur.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ali Şir Nevai            

B) Baki             

C) Fuzuli               

D) Bağdatlı Ruhi             

E) Nef'i


2.
 Gazelin ilk beytine doğma anlamına gelen "matla"; (I) son beytine kesme anlamına gelen "nesib", (II) en güzel beytine "beytü'l gazel" (III) ya da "şah beyit", bütün beyitlerinde aynı konu işlenmişse "yek-ahenk", (IV) bütün beyitler aynı söyleyiş özelliğine sahipse "yekavaz" (V) gazel denir.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I       B) II      C) III      D) IV      E) V


3. "Divan Edebiyatı" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Dil, konu ve biçim özellikleri açısından Arap ve Fars edebiyatının etkisi altında gelişen bir edebiyattır.

B) Eserlerinin tamamı yazılı olan bir edebiyattır.

C) Anlatılış biçiminden ziyade anlatılan şey önemlidir.

D) Medrese kültürü altında şekillendiği için saray ve çevresi denilen yüksek zümreye hitap etmiştir.

E) Soyut bir edebiyattır. İnsan, gerçekte olduğundan farklı ele alındığı için geniş halk kitlesinden kopuktur.


4.
 Pendname, (I) Güvahi (II) tarafından nasihatname (III) türünde kaleme alınan bir eserdir. Gazel (IV) tarzında kaleme alınmış olan eser 2133 beyitten oluşmuştur. Kenzü'l Bedayi, (V) Güvahi'nin Yavuz Sultan Selim adına, Türkçe atasözlerini derlediği eseridir.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A) I        B) II       C) III       D) IV       E) V

 

5. Divan Edebiyatı sanatçılarından olan "Nef'i" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Divan Edebiyatı'nın en ünlü hiciv şairi olan Nef'i, en yüksek mevkide olanları bile hicvetmekten geri durmamıştır.

B) Güzel söz söylemeyi amaçladığından dili, ağdalı, süslü, sanatlı dolayısıyla ağırdır.

C) Mesnevi türünde önemli eserler ortaya koymuştur.

D) En çok mübalağa ve tezat sanatına başvurmuştur.

E) İran edebiyatını iyi bildiğinden şiirde abartmalara, söz oyunlarına ve betimlemelere büyük önem vermiştir.

 

6. Bentlerle kurulan oldukça uzun olan Divan Edebiyatı nazım biçimine terkibibent denir. (I) Terkibentlerde felsefi düşünceler, yaşamdan ve talihten şikâyet, toplumsal eleştiriler, dini ve tasavvufi konular işlenir. (II) Bentler, hane bölümünden ve vasıta beytinden oluşur. (III) Terkibibentlerin son bölümüne hane bölümü denir. (IV) Türk edebiyatında en tanınmış terkibibent şairi 16. yüzyılda yaşamış olan divan şairi Bağdatlı Ruhi'dir. (V)

"Terkibibent" nazım şekliyle ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir?

A) I        B) II       C) III       D) IV       E) V

 

7. Rubailerde, ilk iki dizede fikre hazırlık yapılır. Asıl söylenilmek istenen üçüncü ve dördüncü dizelerde yer alır. (I) Özellikle ikinci dize düşüncenin en güçlü şekilde vurgulandığı yerdir. (II) Kafiyeleniş şekli maniye benzer ve "aaxa" şeklinde kafiyelenir. (III) Dört mısrası birbiriyle kafiyeli rubailere "ruba'-i musarra" ya da "terane" adı verilir. (IV) Rubailer, divan şairlerinin divanlarının sonunda "rubaiyyat" başlığı altında ve kafiyelerinin son harflerine göre sıralanmıştır. (V)

"Rubai" türüyle ilgili yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I       B) II      C) III       D) IV       E) V


8. Dönemin padişahlarına hep yakın olmuş Kanuni Sultan Süleyman başta olmak üzere II. Selim ve III. Murat'tan büyük ilgi görmüştür. Kanuni, onun için: "Saltanatımın en büyük zevki onu tanımaktır." der. Ömrü boyunca birçok devlet kademesinde görev alır. Medine ve İstanbul kadılık görevleri ile Anadolu ve Rumeli eyaletlerindeki kazaskerlik görevleri en önemli görevleri olarak ön plana çıkar. Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine duyduğu üzüntüyü "Kanuni Mersiyesi" ile dile getirir. Ömrü boyunca hep şeyhülislam olmaya çalışır fakat şeyhülislam olmadan ölür. Kimi kaynaklara göre bu düşüncesinin gerçekleşmemiş olması onu din dışı konularda yazmaya iter.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Baki                       

B) Nef'i              

C) Taşlıcalı Yahya               

D) Nabi              

E) Zati


9. Aşağıdaki eserlerden hangisi 
"Nabi"ye ait değildir?

A) Hadis-i Erbain Tercümesi

B) Hayriye

C) Surname

D) Fezail-i Mekke

E) Tuhfetü'l Harameyn


10. 17. yüzyıl Divan Edebiyatı'nın nesir alanındaki en önemli temsilcilerinden biridir. "İnşa" adı verilen nesir yazılarındaki başarısıyla bilinir. Nesir (düzyazı) türünde kaleme aldığı eserlerinde söz ve anlam sanatlarını yoğun bir şekilde kullanır. Mecaz, teşbih, istiare, tevriye sanatlarını sıklıkla kullanması nesrinin anlaşılmasını güçleştirir. Arapça ve Farsça kelimelerle tamlamaları çokça kullanır. Ona asıl ününü kazandıran "Habname" isimli eseridir. Bu eserinde dönemin padişahı I. Ahmet ile Büyük İskender'i karşı karşıya gördüğünü dile getirir. Eserde dönemin sosyal aksaklıklarına dikkat çeker.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nergisi                

B) Veysi                

C) Naima                

D) Neşati             

E) Kâtip Çelebi   

 

11. Hamdullah Hamdi, (I) 15. yüzyılda (II) yaşamış "Kıyafetname" (III) türünün edebiyatımızdaki ilk manzum örneğini yazmıştır. Kıyafetname diğer namıyla "İlm-i Kıyafet" (IV) denilen şey insanın ruhsal özelliklerinden (V) yola çıkarak karakterini çıkarmaya çalışmadır.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I       B) II      C) III      D) IV      E) V


12. Aşağıdaki eserlerden hangisi "mesnevi" türünde kaleme alınmamıştır?

A) Garipname (Âşık Paşa )

B) Vesiletün Necat (Süleyman Çelebi)

C) Harname (Şeyhi)

D) Gülşen-i Şuara (Ahdi)

E) Hüsn ü Aşk (Şeyh Galip)


13. Din uğrunda yapılan savaşların anlatıldığı hem manzum hem de düzyazı şeklinde yazılan yazılara denir. Bu türde orduların yaptıkları savaşlar, kahramanlıklar ve zaferler anlatılır. 15. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmıştır. 16. yüzyıldan itibaren ise savaşların zaferle neticelenmesinden dolayı bu türün yazımı oldukça önemli bir gelişme kaydetmiştir. Belirli bir devre ışık tuttuğundan ve içeriğindeki ayrıntıdan dolayı tarih için büyük önem taşıyan bir türdür. Arap edebiyatında "magazi" olarak adlandırılır.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şehrengiz         

B) Sefaretname          

C) Gazavatname        

D) Seyahatname          

E) Hilye


14. "Şeyh Galip" ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi  yanlıştır?       

A) Çok zengin bir kelime hazinesine sahiptir. Şiirleri kapalı hayallerle örülüdür.

B) Yazdığı ilk şiirlerinde "Esad"; sonrakilerde "Galip" mahlasını kullanmıştır.

C) Yabancı sözcükleri, uzun tamlamaları çok fazla kullanmış bu da eserlerinin dilini ağırlaştırmıştır. Özellikle Farsça kelime ve tamlamalara çok fazla başvurmuştur.

D) Ahenkten çok manaya önem verdiği için derin ve ince anlamlı kelimeleri bulup kullanmaya özen göstermiştir.

E) Şiirlerinde musikiyi önemsememiş bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.

 

15. Şairlik ve hekimlik kimliğiyle öne çıkan sanatçı, 14. yüzyılda Anadolu'da yetişmiş en büyük divan şairi kabul edilir. Kendi döneminde en fazla eser veren şair olarak bilinir. Dini konuları işlediği şiirlerinde tasavvufa derin yer vermiş, gazel, mesnevi ve kaside türünde oldukça başarılı olmuş, İran şiirinin öz ve şekil özelliklerini Türkçe olarak kaleme aldığı şiirlerinde uygulamaya çalışmıştır. Geniş bir kültüre sahip olan sanatçı, şark mitolojisi hakkında da derin bilgiye sahip olmasıyla bilinir. "Divan" sahibi olan ilk Anadolu şairidir. Eserlerinde ağırlıklı olarak din dışı konuları işlemiştir. En önemli ve kendisine büyük ün kazandıran eseri "İskerdername"dir. "Cemşid-i Hurşit" diğer önemli bir eseridir.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmedi             

B) Taşlıcalı Yahya            

C) Âşık Paşa                 

D) Nef'i              

E) Baki

16. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?

A) Nesib (Teşbib)            

B) Girizgâh             

C) Tegazzül            

D) Tevhit             

E) Methiye


17.
 Divan Edebiyatı'ndaki (I) nesre "inşa", (II) yazarlarına "münşi" (III) bunların toplandıkları kitaplara "münşeat" (IV) adı verilir. Divan Edebiyatı'nda nesir üslup ve dil açısından iki (V) farklı bölüme ayrılır.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I       B) II      C) III      D) IV      E) V

 

18. Genç yaşta seyahat etme, yeryüzündeki toplulukların örf, adet ve gelenekleriyle tanışma, farklı medeniyet ve mimari yapıtlar görme hevesine kapılır. Bir rüya üzerine meşhur gezilerine başlar. Bir gece rüyasında Ahi Çelebi Camisi'nde oldukça kalabalık olan bir cemaat içerisinde Peygamberimizi (SAV) görür. Duasında "Şefaat ya Resulallah" diyecekken kapıldığı heyecan neticesinde "Seyahat ya Resulallah" der. Peygamberimiz de (SAV) ona şefaatini müjdeler ve seyahat etmeyi ihsan eder. Böylece ömrünün sonlarına dek sürecek çeşitli tehlike ve sorunlara rağmen bir türlü vazgeçmeyeceği uzun seyahati başlar.

Yukarıda sözü edilen Divan Edebiyatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kâtip Çelebi          

B) Enderunlu Fazıl           

C) Naima           

D) Nabi       

E) Evliya Çelebi   
      

19. Aşağıdaki Divan Edebiyatı nazım biçimlerinden hangisi "bent nazım birimi" ile oluşmamıştır?

A) Murabba              

B) Tuyuğ                

C) Şarkı              

D) Tardiye              

E) Terkibibent


20. Peygamberimizin (SAV) hayatını anlatmak amacıyla yazılan eserlerin ortak adıdır. (I) Siyer türünde peygamberimizin dünyaya gelişi, peygamberliği, Miraç ve hicret olayları, yaptığı savaşlar ve gösterdiği mucizelerle ölümü anlatılır. (II) Mesnevi şeklinde de yazılabilen siyer, Divan Edebiyatı'nda sadece din büyüklerinin hayat hikâyesi anlamında kullanılır. (III) Türk edebiyatında siyer türünün ilk örneği Erzurumlu Mustafa Darir'in "Siretü'n Nebi" adlı eseridir. (IV) Veysi'nin "Siyer-i Veysi" eseri en ünlü siyer örneği kabul edilir. (V)

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde "siyer" türüyle ilgili bir bilgi yanlışlığı söz konusudur?

A) I       B) II      C) III      D) IV      E) V

 

CEVAP ANAHTARI: 1-C 2-B 3-C 4-D 5-C 6-D 7-B 8-A 9-D 10-B 11-E 12-D 13-C 14-E 15-A 16-D 17-E 18-E 19-B 20-C

Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder