ŞEYYAT HAMZA
13. veya 14. yüzyılda yaşamış divan şairi olan Şeyyat Hamza'nın hayatı ile ilgili elimizde
yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Anadolu Türk sahasının ilk şairlerindendir. Tezkirelerde
ismi geçmeyen Şeyyat Hamza'dan ilk bahseden kişi Fuad Köprülü'dür. Şairin doğup
büyüdüğü ve yaşadığı yer hakkında da kaynaklarda yeterince bilgi
bulunmamaktadır. Şeyyat Hamza'nın Akşehir ve Sivrihisar'da yaşadığı bilgisi de
tam olarak teyit edilememiştir.
Edebi
Kişiliği
- Dinî tasavvufî kimliğiyle tanınır.
- İslam kültürünü kavramış gezgin bir mutasavvıf olan Şeyyat Hamza, şiirlerinde dinî-tasavvufî konulara yönelmiş, şiirlerinin yarıya yakınında ölüm temasını işlemiştir. Bunda bir veba salgınında çocuklarını kaybetmesi etkili olmuştur.
- Şiirlerinde dünyanın gelip geçici olduğu, insanların dindar bir kimlikle yaşamaları gerektiğini özellikle vurgulamıştır.
- Hece ve aruzla şiirler söylemiştir. Hece ölçüsü ile yazdığı şiirlerinde daha başarılıdır.
- Şeyyat Hamza'dan günümüze on üç gazel, bir kaside, bir mesnevi kalmıştır.
- Arapça ve Farsçaya kuvvetle hâkim biridir.
- Şiirlerinde dörtlük nazım birimi ile mesnevi, kaside, gazel nazım biçimlerini kullanmıştır.
- Hece ile yazdığı şiirlerinde dili pürüzsüz ve doğaldır.
- Dindar kimliği ile ön plana çıkan şairin din dışında yazılmış iki gazeli de bulunmaktadır.
Eserleri
Yusuf u Züleyha: Anadolu
sahasında Türk edebiyatının bilinen ilk Yusuf u Züleyha mesnevisidir. Kur'an-ı
Kerim'de geçen Yusuf kıssasına dayanan eser, 1529 beyitten oluşmaktadır. Şeyyat
Hamza, bu eserinde Kur'an tefsirlerinden yararlanmış konuyu kendi duygu ve
düşünce dünyasında geliştirerek anlatmıştır. Şair, eserini sanat kaygısından uzak sade bir
dille kaleme almıştır. Eser ayrıca Eski Anadolu Türkçesinin kuruluş
özelliklerini yansıtır. Yusuf u Züleyha aruz vezninin "fâ'ilâtün fâ'ilâtün
fâ'ilün" kalıbıyla yazılmıştır.
Ayrıca bakınız
Şeyyat Hamza (14.
yüzyıl)
Keçeçizade İzzet Mola (1785-1829)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder