SEYDİ ALİ REİS (16. YÜZYIL)
İyi bir eğitim görmüş, matematik,
astronomi, coğrafya ve denizcilik bilgileri öğrenmiş Osmanlı donanma
komutanlarından olan Seydi Ali Reis, İstanbul Galata'da doğdu. Sinoplu bir
aileye mensup olup Barbaros Hayrettin Paşa'nın yanında
yetişmiştir. Akdeniz'de yapılan bütün deniz savaşlarında Barbaros Hayrettin
Paşa'nın yanında katılmış, böylece Batı Akdeniz bölgesini çok iyi bir şekilde
öğrenmiştir.
Seydi Ali Reis, Preveze Deniz Savaşı'nda
Osmanlı donanmasının sol kanadına komutanlık yapmış 1554'te Maskat açıklarında
Hint yolunu Türk gemilerine kapatmak isteyen kalabalık ve güçlü Portekiz
donanmasını dağıtmıştır.
Kaptan-ı Derya unvanına da sahip olan Seydi
Ali Reis, 1562'de İstanbul'da hayata veda etmiştir.
Edebi Kişiliği
- Seydi Ali Reis hem şair hem de yazar olarak ön
plana çıkmıştır.
- Epik-lirik bir havada yazdığı Türkçe şiirlerinde
"Seydi" takma adını kullanmıştır.
- Edebiyatımızda gezi türünde önemli bir eser
olan "Miratü'l Memalik" ona büyük ün kazandırmıştır. Basra donanmasının
başında iken yurda dönüş esnasında kaleme aldığı eser, "Memleketlerin
Aynası" anlamına gelir. Seydi Ali Reis eserde, Portekiz donanması ile Hint denizinde
çarpışırken fırtınadan yolunu kaybetmesi ve kara yoluyla İstanbul'a gelişi
esnasında başından geçen olayları anlatır.
- Eserlerinde sade bir dil kullanmıştır.
- Bazı eserlerinde Çağatay Türkçesini kullanmıştır.
Eserleri
Mir'atü'l Memalik: "Ülkelerin Aynası" anlamına gelen
eser seyahatname türünde yazılmış tarih ve coğrafya açısından son derece
değerli bir yapıttır. Eserde Portekiz donanmasıyla Hint Denizi'nde çarpışırken
fırtına yüzünden gemilerini kaybetme hadisesini, Hindistan'dan Bağdat'a dönerken görülen
şehirleri, yolda karşılaşılan ilginç olayları, ziyaret edilen türbeleri anlatmıştır.
Şiirlerinden örneklerin de yer aldığı eser 1557'de İstanbul'da tamamlanmıştır.
Ayrıca bakınız
Seydi Ali Reis
(16. yüzyıl)
Keçeçizade İzzet Mola (1785-1829)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder