Nesne alamayan
fiillerdir. Geçişsiz fiillerde "ne, neyi, kimi"
sorularının cevabı yüklemde bulunmaz. Bu tip yüklemler durumlarını korudukları
sürece nesne alamaz.
Örnek
Akşam çok geç saatte
uyudu.
Arkadaşına anlamsız
anlamsız baktı.
Yukarıdaki
cümlelerde "uyudu" fiiline "kimi
uyudu, neyi uyudu" sorularını sorduğumuzda cevap alamıyoruz. Bu
fiillere dışarıdan kesinlikle nesne getirilemez. "onu uyudu, onu baktı" yakıştırması saçma olduğundan bu fiiller
geçişsizdir. Aynı uygulamayı aşağıdaki örnekler üzerinde de gösterebiliriz.
Konuyu daha iyi anlamanız için lütfen aşağıdaki cümlelerde yüklem görevinde
olan fiilleri fiillerde çatı konusunun nesne-yüklem ilişkisine göre
inceleyiniz.
Geçişsiz Çatılı Fiiller ile
İlgili Örnek Cümleler
Annesinin arkasından uzun uzun ağladı.
Herkesin gözü önünde baştan sona yandı.
Çok küçük yaşta öldü.
Geç saatlerde o müzmin kasabaya vardı.
Uçun kuşlar uçun doğdum yere.
Ağır ağır çıkacaksın bu
merdivenlerden.
Bir zaman bakacaksın semaya
ağlayarak.
Gülü seven dikenine katlanır.
Korkma! sönmez bu şafaklarda yüzen al
sancak.
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge.
Burda geçti benim güzel günlerim.
Sevenlerine bir mektupla veda etti.
Ayrıca bakınız
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder