Bir fiilinin kişi ve kip eki almasına
denir. Fiil kök veya gövdesine kip ve kişi ekleri getirilerek çekimli fiiller oluşturulur. Fiil kök veya gövdesi+kip eki+şahıs eki=çekimli fiil
Örnek
"Yazdım"
"Yazdım" fiili "yaz-dı-m" şeklinde kök ve eklere
ayrılır. "Yaz-" sözcüğün kökeni "-dı" kip
eki (görülen geçmiş zaman eki) ve "-m" birinci tekil şahıs
ekidir. Bu da çekimli fiile örnektir.
"Gelirsin"
"Gelirsin" fiili "gel-ir-sin" şeklinde kök ve eklere
ayrılır. "Gel-" kelimenin kökeni, "-(i)r"
geniş zaman eki (kip eki) ve "-sin" ikinci tekil şahıs ekidir. Bu da
çekimli fiil olur.
Not: Çekimli fiillerde üç kişi
anlamı vardır.
I. kişi-sözü söyleyendir: ben, biz
II. kişi-sözü
dinleyendir: sen, siz
III. kişi-hakkında söz
edilendir: o, onlar
Örnek
Bıraktığınız notları inceledim. (Sözü söyleyen,
eylemi yapan aynı kişidir.
Çok güzel, işlerini
bitirmişsin! (Eylemi yapan sözü dinleyendir.)
Otobüsü Betül
kullanıyormuş. (Eylemi yapan, hakkında söz edilendir.)
Ayrıca bakınız
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder