Edebiyat Okulu: Kıt’a

KIT'A

Divan Edebiyatı'nın beyitlerle oluşan nazım şeklidir. Sözlük anlamı "parça-bölük, cüz"dür. Kıt'a nazım şeklinde değişik konular işlenebilir. Bir nükte, yergi, toplumsal ve felsefi düşünceler, hikmet, dünya görüşü gibi özel konular işlenir.

Kıt'a Nazım Şeklinin Özellikleri

İki beyitten oluşur.
Beyitler arasında konu birliği vardır. Beyitler arasındaki anlam birliği ile beyitler birbirini tamamlayıcı niteliktedir.
Kıt'a nazım şeklinde ikinci ve dördüncü dizeler kendi aralarında kafiyeli iken birinci ve üçüncü dizeler serbesttir. (xaxa)
Şairler kıt'a nazım biçiminde mahlas kullanmamışlardır. Çok az da olsa mahlas kullanılan kıt'alar da vardır.
Birinci beyti musarra' olan başka bir ifadeyle birinci, ikinci ve dördüncü dizeleri birbiriyle uyaklı olan kıt'alara "nazım" denir.
Beyit sayısı ikiden fazla olan kıt'alara "kıt'a-i kebire" denir. Matla' beyti olmayan gazel biçimidir. Gazelden sadece konu açısından ayrılır. Kıt'a-i kebire'de şairler mahlasını herhangi bir beyitte kullanabilirler. Tarihler, daha çok bu kıt'a biçimiyle yazılır.
Kıt'alar, divanlarda "mukataât" başlığı altında toplanmışlardır.