Devlet
adamı ve yazarlık kimliğiyle ön plana çıkan Ebubekir Hazım Tepeyran, 1864'te
Niğde'de doğdu. Yazar Oktay Akbal'ın dedesidir. Tepeyran, ortaöğrenimini Niğde'de
tamamladı. Aldığı özel derslerle Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi.
Daha sonra Konya'ya giden Ebubekir Hazım Tepeyran, burada ilk şiirlerini yazmaya başlayıp bunları
Vilayet Gazetesi'nde yayımladı. Altı yıl boyunca kaldığı Kastamonu'da yazarlık
ve öğretmenlik görevlerini yürüttü. Tepeyran, Türkiye'nin birçok yerinde
valilik yaptı. Mebusluk ve İçişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu.
Sonraki
dönemlerde Ebubekir Hazım Tepeyran, Kuvay-ı Milliye hareketini koruduğu
gerekçesiyle idama mahkûm edilir. Cezası kürek mahkûmiyetine çevrilir. Son
Osmanlı sadrazamı Tevfik Paşa'nın kurduğu hükümette Sivas ve Trabzon
valiliklerinde bulunur.
Ebubekir
Hazım Tepeyran, 1947'de İstanbul'da vefat etti. Erenköy'de bulunan aile
mezarlığına defnedildi.
Edebi Kişiliği
- "Küçük Paşa" isimli romanıyla tanınır. Eser,
gerçekçi bir köy romanıdır. Eserde, orta Anadolu'da bir köyde geçen bir
köylü kadının hayat hikâyesi anlatılır. Eserde Anadolu köyü nesnel ve
gerçek çizgilerle tasvir edilir.
- Nabizade Nazım'ın "Karabibik" eserinden sonra köy
romancılığımızın ikinci yapıtı sayılır.
- Arapça, Farsça ve Fransızcaya hâkim bir sanatçı
olan Tepeyran, Türkçe, Fransızca öykü ve şiir kitapları yayınladı.
- Hikâyelerinde Servetifünun hikâyeciliğinin etkisi
vardır.
- Ebubekir Hazım Tepeyran anı türünde de
eserler kaleme alır.
- Yarım asır süren devlet adamlığı zamanındaki gözlemlerinin bir kısmını "Eski Şeyler" adı altında toplar.
Eserleri
Roman
Küçük Paşa: Ebubekir Hazım Tepeyran, eserde Anadolu'nun ücra bir köşesinden İstanbul'daki bir
konağa getirilen bir çocuğun başından geçenleri anlatır. Nabizade Nazım'ın "Karabibik" eserinden sonra köy konusunu ayrıntılarıyla ele alan önemli bir
eserdir. Eserde köy yaşamı üzerinden II. Abdülhamit Dönemi'ne ait sosyal
eleştirilerde de bulunur.
Hikâye
Eski Şeyler
Anı
Zalimane Bir İdam Hükmü
Savaş Anıları
Belgelerle Kurtuluş
Ayrıca
bakınız
Ebubekir Hazım Tepeyran (1864-1947)
Beş Hececiler
Milli Edebiyat Döneminin Bağımsız Sanatçıları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder