HAMDULLAH SUPHİ TANRIÖVER (1885-1966)

Hamdullah
Suphi Tanrıöver, oldukça kültürlü bir ortamda büyüdü. Nümune-yi Terakki
İlkokulu'nu bitirdikten sonra liseyi Galatasaray Lisesinde okudu. Okuldan mezun olduktan sonra öğretmenlik
mesleğini seçti. Farklı okullarda hitabet, Fransızca ve edebiyat dersleri
verdi.
1909'da
Fecr-i Ati Topluluğu'na; 1911'de de Milli Edebiyat akımına katıldı.
1912'de Türk Ocağı'na girip ocağın başkanı oldu. Farklı zamanlarda 34 yıl Türk
Ocağı başkanlığını yaptı. İsmi adeta bu kurum ile özdeşleşir.
Hitabeti
oldukça güçlü olan Hamdullah Suphi Tanrıöver, Milli Mücadele döneminde etkili
konuşmalar yaptı. İzmir'in ve İstanbul'un işgal edilmesi ve Cumhuriyet'in ilk
yıllarında TBMM'de yaptığı konuşmaları büyük bir heyecan oluşturdu. "Tanrıöver"
soyadı da Atatürk tarafından kendisine verildi.
Hamdullah Suphi Tanrıöver, son Osmanlı Meclis-i Mebusanın Antalya üyesi seçildi. Mecliste Misak-ı Milli lehine konuşmalar yaptı. Meclisin kapatılmasından sonra Ankara'ya gidip Milli Mücadele'ye katıldı. TBMM'de milletvekili seçildi. İki dönem İstanbul milletvekili olarak görev yapan Hamdullah Suphi Tanrıöver, iki kez de Milli Eğitim Bakanlığı görevini yürüttü.
Hamdullah Suphi Tanrıöver, son Osmanlı Meclis-i Mebusanın Antalya üyesi seçildi. Mecliste Misak-ı Milli lehine konuşmalar yaptı. Meclisin kapatılmasından sonra Ankara'ya gidip Milli Mücadele'ye katıldı. TBMM'de milletvekili seçildi. İki dönem İstanbul milletvekili olarak görev yapan Hamdullah Suphi Tanrıöver, iki kez de Milli Eğitim Bakanlığı görevini yürüttü.
Türk
Ocakları'nın kapanması üzerine 1931'de Bükreş Büyükelçiliği'ne atandı. Burada 13
yıl kaldı. 1944'te büyükelçilikten emekliye ayrıldı ve siyasete geri döndü. Üç
dönem daha farklı illerin temsilcisi olarak milletvekillilik yaptı.
Hitabetlerini "Dağyolu", makalelerini "Günebakan" kitaplarında
toplayan Hamdullah
Suphi Tanrıöver, 10 Haziran 1966'da İstanbul'da vefat etti. Cenazesi Edirnekapı
Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.
Edebi Kişiliği
- Fecriati Edebiyatı ile şiir yazmaya başlayan Hamdullah Suphi Tanrıöver, sonrasında Milli Edebiyat akımına katıldı.
- Siyasi kimliği, yazarlık ve şairlik kimliğinin önünde olan bir kişi olarak bilinir.
- Türkçülük ülküsünün en ateşli
savunucularındandır.
- Çok genç yaşta İstanbul Üniversitesinde edebiyat
tarihi profesörü olarak görev yaptı.
- Kurtuluş Savaşı sırasında halkta milli bilinç
uyandırmakta söylevleriyle ön plana çıkar. Konuşmaları coşku ve heyecan
unsurlarıyla doludur. Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında
TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmalarından "Milli Hatip" olarak tanındı.
- Milli Eğitim Bakanlığı koltuğunun ilk sahibidir.
- Mehmet Akif Ersoy'u İstiklal Marşı yarışmasına
katılmasını teşvik eden kişi olan Hamdullah Suphi Tanrıöver aynı zamanda
İstiklal Marşı'nı TBMM'de okuyan ilk kişi unvanına sahiptir.
- Şiirlerinde ve nutuklarında oldukça resmi bir
üslup takınmıştır.
- Konuşmalarının birkaçını "Dağ Yolu" kitabında;
yazıları da "Günebakan" kitabında derler.
- Şiir, mizah, öykü
türlerinde de eserler vermişse de Hamdullah Suphi Tanrıöver, hep bir hatip olarak tanınmıştır.
Eserleri
Hitabet (Söylev)
Dağ Yolu
Makale
Günebakan
Ayrıca
bakınız
Hamdullah
Suphi Tanrıöver (1885-1966)
Beş Hececiler
Milli Edebiyat Döneminin Bağımsız Sanatçıları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder