Nefes

NEFES

Bektaşi şairlerin söylemiş oldukları lirik şiirlere nefes denir. Nefes türünde en çok vahdet-i vücut düşüncesi işlenir. Alevi-Bektaşi ilkeleri ve tarikat kuralları da nefes türünde işlenen diğer önemli konular arasında yer alır. Nefeslerde gerek peygamberimiz gerekse Hz Ali için övgüler yer alır.

Nefes Türünün Özellikleri

  • Hece ölçüsünün 8'li ve 11'li kalıbıyla yazılır. Az da olsa aruz ölçüsü ile yazılmış nefeslere de rastlanır.
  • Nefesler, sade bir Türkçe ile yazılır.
  • Nefesler, genellikle kalenderane ve alaycı bir üslupla kaleme alınır. Nükteli söyleyiş, nefes türünün önemli bir özelliği olarak öne çıkar.
  • Nefeslerde dörtlük nazım biçimi kullanılır. Dörtlük sayısı genellikle 3 ile 8 arasında değişir.
  • Nefes türü biçim açısından koşma türüne; şekil ve muhteva açısından da ilahi türüne benzer.
  • Pir Sultan Abdal ve Kaygusuz Abdal nefes türünün ustası olarak kabul edilir.

Nefes Türü ile İlgili Örnekler

Örnek 1

EŞREFOĞLU AL HABERİ

Eşrefoğlu al haberi
Bahçe biziz bağ bizdedir
Biz de mevlanın kuluyuz
Yetmiş iki dil bizdedir
 
Erlik midir eri yormak
Irak yoldan haber sormak
Cennetteki ol dört ırmak
Coşkun akan sel bizdedir
 
Âdem vardır cismi semiz
Abdes alır olmaz temiz
Halkı dahleylemek nemiz
Bilcümle vebal bizdedir
 
Biz erenler gerçeğiyiz
Has bahçenin çiçeğiyiz
Hacı Bektaş köçeğiyiz
Edep erkân yol bizdedir
 
Kuldur Hasan Dede'm kuldur
Manayı söyleyen dildir
Elif hakka doğru yoldur
Cim ararsan dal bizdedir

Hasan Dede

Örnek 2

DEMEDİM Mİ?

Güzel âşık cevrimizi,
Çekemezsin demedim mi?
Bu bir rıza lokmasıdır,
Yiyemezsin demedim mi?

Yemeyenler kalır naçar,
Gözlerinden kanlar saçar.
Bu bir demdir, gelir geçer,
Duyamazsın demedim mi?

Bak şu aşıkın haline,
Ne gelse söyler diline.
Can ü başı Hakk yoluna,
Koyamazsın demedim mi?

Aşıklar harabat olur,
Hakk yanında hürmet bulur.
Muhabbet baldan tatlı olur,
Doyamazsın demedim mi?

Girelim Ali serine,
Çıkalım meydan yerine.
Küfrümüz iman yerine,
Sayamazsın demedim mi?

Dervişlik ulu dernektir,
Görene büyük örnektir.
Yensiz yakasız gömlektir,
Giyemezsin demedim mi?

Pir Sultan, Ali şahımız,
Hakk'a ulaşır ahımız.
On iki imam katarımız,
Uyamazsın demedim mi?

Pir Sultan Abdal


 Ayrıca bakınız


Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri

Nefes

Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Temsilcileri 

Gönderen zaman:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönderme

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)