NEFES
Bektaşi şairlerin söylemiş oldukları lirik şiirlere nefes denir. Nefes
türünde en çok vahdet-i vücut düşüncesi işlenir. Alevi-Bektaşi ilkeleri ve
tarikat kuralları da nefes türünde işlenen diğer önemli konular arasında yer alır. Nefeslerde gerek
peygamberimiz gerekse Hz Ali için övgüler yer alır.
Nefes Türünün Özellikleri
- Hece ölçüsünün 8'li ve 11'li kalıbıyla yazılır. Az da olsa aruz ölçüsü ile yazılmış nefeslere de rastlanır.
- Nefesler, sade bir Türkçe ile yazılır.
- Nefesler, genellikle kalenderane ve alaycı bir üslupla kaleme alınır. Nükteli söyleyiş, nefes türünün önemli bir özelliği olarak öne çıkar.
- Nefeslerde dörtlük nazım biçimi kullanılır. Dörtlük sayısı genellikle 3 ile 8 arasında değişir.
- Nefes türü biçim açısından koşma türüne; şekil ve muhteva açısından da ilahi türüne benzer.
- Pir Sultan Abdal ve Kaygusuz Abdal nefes türünün ustası olarak kabul edilir.
Nefes Türü ile İlgili Örnekler
Örnek 1
EŞREFOĞLU AL HABERİ
Eşrefoğlu al haberi
Cim ararsan dal bizdedir
Hasan
Dede
Örnek 2
DEMEDİM Mİ?
Güzel âşık cevrimizi,
Çekemezsin demedim mi?
Bu bir rıza lokmasıdır,
Yiyemezsin demedim mi?
Çekemezsin demedim mi?
Bu bir rıza lokmasıdır,
Yiyemezsin demedim mi?
Yemeyenler kalır naçar,
Gözlerinden kanlar saçar.
Bu bir demdir, gelir geçer,
Duyamazsın demedim mi?
Gözlerinden kanlar saçar.
Bu bir demdir, gelir geçer,
Duyamazsın demedim mi?
Bak şu aşıkın haline,
Ne gelse söyler diline.
Can ü başı Hakk yoluna,
Koyamazsın demedim mi?
Ne gelse söyler diline.
Can ü başı Hakk yoluna,
Koyamazsın demedim mi?
Aşıklar harabat olur,
Hakk yanında hürmet bulur.
Muhabbet baldan tatlı olur,
Doyamazsın demedim mi?
Hakk yanında hürmet bulur.
Muhabbet baldan tatlı olur,
Doyamazsın demedim mi?
Girelim Ali serine,
Çıkalım meydan yerine.
Küfrümüz iman yerine,
Sayamazsın demedim mi?
Çıkalım meydan yerine.
Küfrümüz iman yerine,
Sayamazsın demedim mi?
Dervişlik ulu dernektir,
Görene büyük örnektir.
Yensiz yakasız gömlektir,
Giyemezsin demedim mi?
Görene büyük örnektir.
Yensiz yakasız gömlektir,
Giyemezsin demedim mi?
Pir Sultan, Ali şahımız,
Hakk'a ulaşır ahımız.
On iki imam katarımız,
Uyamazsın demedim mi?
Hakk'a ulaşır ahımız.
On iki imam katarımız,
Uyamazsın demedim mi?
Pir Sultan Abdal
Ayrıca bakınız
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri
Nefes
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Temsilcileri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme