Deme

Alevi, Bektaşi şairlerinin söyledikleri Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı şiir türlerinden biridir. Deme türü söyleyişindeki melodik özellikler ile ön plana çıkan bir türdür.

Deme Türünün Özellikleri

  • Alevi ozanların dini konularda söyledikleri şiirlere denir.
  • Demeler, törenlerde söylenen şiirlerdir.
  • Demeler, tasavvufi görüşlere uygun olmak zorundadır.
  • Demeler, belirli bir makam ve saz eşliğinde söylenir.
  • Kafiye düzenleri koşmaya benzer.
  • Demeler, 8'li hece ölçüsüyle söylenmiş şiirlerdir. Genellikle hecenin 4+4 veya 5+3 duraklarıyla yazılır. 


Deme ile İlgili Örnekler      

Örnek 1

Güzel aşık cevrimizi
Çekemezsin demedim mi
Bu bir rıza lokmasıdır
Yiyemezsin demedim mi

Yemeyenler kalır naçar
Gözlerinden kanlar saçar
Bu bir demdir gelir geçer
Duyamazsın demedim mi

Bu dervişlik bir dilektir
Bilene büyük devlettir
Yensiz yakasız gömlektir
Giyemezsin demedim mi

Çıkalım meydan yerine
Erelim Ali sırrına
Can ü başı Hak yoluna
Koyamazsın demedim mi

Aşıklar kara baht(ı) olur
Hakk'ın katında kutl'olur
Muhabbet baldan tatl'olur
Yiyemezsin demedim mi

Pir Sultan Abdal Şahımız
Hakk'a ulaşır rahımız

On İk'imam katarımız
Uyamazsın demedim mi     

Pir Sultan Abdal


Örnek 2

Gel benim san tanburam
Sen ne için inilersin?
İçim oyuk, derdim büyük
Ben anınçün inilerim

Koluma taktılar perde
Uğrattılar bin bir derde
Kim konar kim göçer burda
Ben anınçün inilerim

Gel benim sarı tanburam
Dizler üstüne yatıram
Yine kırıldı hatıram
Ben anınçün inilerim

San tanburadır adım
Göklere ağar feryadım
Pir Sultan’ımdır üstadım
Ben anınçün inilerim        

Pir Sultan Abdal


Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder