Hatayi (Şah İsmail)

hatayiHatayi, Türk soyundan olup 1487'de İran Erdebil'de dünyaya gelir. 16. yüzyılda yaşamış Safevi hükümdarı Şah İsmail'dir. Hatayi, Şah İsmail'in şiirdeki mahlasıdır. Hatayi, (Şah İsmail) Şiilik mezhebinin kurucusu olarak da bilinir.

Şair kimliğiyle ön plana çıkan Hatayi, döneminde mevcut şiir türlerinin tümüyle eserler kaleme almıştır. Halk dili ve milli nazım şekilleriyle söylemiş olduğu şiirleri özellikle Alevi Türkmenlerce çok rağbet görmüş yüzyıllarca okunmuştur. 

Hem aruz hem de heceyle şiirler yazmış özellikle heceyle yazdığı şiirler Anadolu'daki tasavvuf edebiyatını büyük ölçüde etkilemiştir. Bu şiirlerinde Yunus Emre'nin etkisi görülür. Eserlerinde Nesimi'nin de yer yer etkilerine rastlanır. Eserlerinin dili Azeri Türkçesidir. Hatayi'nin Azeri şivesiyle yazdığı "nefes" ve "deme"leri Anadolu'da oldukça rağbet görür. Şiirlerinde propaganda üslubu ön plana çıkar.

Hatayi'nin hece ve aruzla yazdığı eseri olan Divan'ı oldukça önemlidir. Aruzla ve Farsça ile yazılmış şiirleri bulunan Hatayi, (Şah İsmail) 1524'te İran'ın Tebriz şehrinde vefat etmiştir.


Hatayi'nin (Şah İsmail) Eserleri

Hatayî Divanı: Şah İsmail'in en önemli eseridir. Hatayi bu eserde, Şiilik hakkındaki görüşlerini oldukça özlü ve etkileyici bir şekilde dile getirir. Farklı nazım şekillerinin yer aldığı divanında propaganda dili ağır basmaktadır. 

Dehname: Hatayi'nin mesnevi tarzında kaleme aldığı eseridir. Eser, aruz vezniyle kaleme alınmıştır.

Nasihatname: Hatayi'nin dini görüşlerini yansıtır. Eser, nasihat ağırlıklı olup mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır.

Ayrıca bakınız

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder