YUSUF ZİYA ORTAÇ (1895-1967)

1915'te
liseden mezun olan Yusuf Ziya Ortaç, İstanbul Üniversitesinin açtığı
yeterlilik sınavını kazanarak edebiyat öğretmeni oldu. Birçok okulda ders verdi. Yazın hayatına da devam eden Ortaç, "Şair" isminde bir şiir dergisi
çıkardı. Sonrasında "Şairin Duası", "Âşıklar Yolu" ve "Cenk Ufukları" isimlerindeki şiir kitaplarını yayımladı. Tiyatro alanında "Binnaz" ismindeki üç perdelik oyununu
sahneledi. Bunları, "Nâme" ve "Kördüğüm" ismindeki oyunları izledi.
Yusuf
Ziya Ortaç'a büyük ün kazandıran ve onunla özdeşleşen "Akbaba" adındaki mizah
dergisini Orhan Seyfi Orhon'la çıkarmaya başladı. Ortaç'ın ömrünün
sonuna kadar çıkardığı dergide kendisi de "Çimdik" ve "İzci" takma adlarıyla mizahi
yazılar ve şiirler yayımladı. "Meşale" de Yusuf Ziya Ortaç'ın çıkardığı diğer önemli bir dergi
olarak yazın hayatında yer aldı.
Yusuf
Ziya Ortaç, 1938'de "Bir Selvi Gölgesi", 1946'da "Kuş Cıvıltıları" ismindeki
kitaplarını yayımladı. "Kürkçü Dükkânı", "Şeker Osman", "Göç", "Üç Katlı Ev"
eserleri de büyük beğeni topladı.
Bir
yıl gibi kısa bir süre Fransız Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yapan Ortaç, sonrasında 1946-1954 yılları arasında Ordu milletvekili olarak TBMM'de bulundu. Sonrasında
yeniden "Akbaba" dergisinin başına geçen Yusuf Ziya Ortaç, 11 Mart 1967'de
İstanbul'da vefat etti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Edebi Kişiliği
- Ziya
Gökalp'i tanıdıktan sonra aruzu bırakıp heceyle ürünler verir.
- Eserlerinde
açık, yalın, sade bir dil kullanır.
- İstanbul
Türkçesini başarıyla kullanan yazarlar arasında yer alır.
- Yapıtlarında
çoğunlukla aşk ve kahramanlık konularını işler.
- Hece
ölçüsüyle şiirler yazar. Şiirlerinde Faruk Nafiz Çamlıbel'in etkisi görülür.
- Şiire
nazaran düzyazıda daha çok başarı gösterir.
- Sağlam bir
Türkçe, kıvrak ve akıcı bir üsluba sahip olan Yusuf Ziya Ortaç, edebi çevrelerde "Üslup
ustası" olarak tanınır.
- Beş
Hececiler içinde "hiciv" türündeki eserleriyle ön plana çıkar. Türk edebiyatının önemli mizah yazarları arasında yer alır.
- Türk
dergicilik hayatında önemli bir yer edinen ve Türk edebiyatının en uzun soluklu dergisi olan
"Akbaba" dergisini ömrünün sonuna kadar çıkardı. Bu dergide yazdığı
yazılarla büyük bir hayran kitlesi kazanan Ortaç, özellikle akıcı bir
dille yazdığı fıkralarında siyasal anlamda mizah türünün özgün örneklerini
verdi.
- "Binnaz"
adlı tiyatro yapıtı da Yusuf Ziya Ortaç'ın hece vezni ile yazdığı önemli bir eseridir. Eser, ilk
manzum piyes olarak kabul edilir. Ortaç, bu oyununda Lale Devri'ni ele aldı.
- Şiir ve
gülmece oyunlarının yanında öykü ve roman türünde de eserler kaleme aldı.
Eserleri
Şiir
Akından Akına
Yanardağı
Âşıklar Yolu
Kuş Cıvıltıları
Şairin Duası
Oyun
Binnaz
Name
Nikâhta Keramet
Şüphe
Kördüğüm
Roman
Göç
Üç Katlı Ev
Fıkra
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa
Beşik
Anı
Bizim Yokuş
Portreler
Gezi
Göz Ucuyla Avrupa
Ayrıca
bakınız
Beş Hececiler
Yusuf Ziya
Ortaç (1895-1967)
Milli Edebiyat Döneminin Bağımsız Sanatçıları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme