MEHMET FUAT KÖPRÜLÜ (1890-1966)

Mehmet
Fuat Köprülü, ilkin Ayasofya Rüştiyesi ve Mercan İdadisini bitirdi. Sonra İstanbul Hukuk
Fakültesine devam etti. 1909'da fakülteyi bırakarak edebiyat, felsefe ve tarih
alanlarında özel olarak çalışmaya başladı. İstanbul'da çeşitli okullarda
öğretmenlik yaptı.
Mehmet
Fuat Köprülü, Türk edebiyatı üzerinde yaptığı çalışmalar ile tanındı. 1909'da Fecr-i Ati Topluluğu'na katıldı. 1910'da
Ziya Gökalp'ın etkisiyle Milli Edebiyat akımını benimsedi. Türk tarihinin ilk
dönemlerine kadar inceleme çalışmaları yaptı. 1913'te Türk edebiyatının
inceleme yöntemlerini "Türk Edebiyatı Tarihinde Usul" yazısında dile getirdi.
Mehmet
Fuat Köprülü, ilk büyük eseri olan "Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar"
kitabını yayımlamasıyla tanındı. Edebiyat Fakültesi dekanı olduktan
sonra "Türkiye Tarihi" ve "Türkiyat Mecmuası" eserlerini çıkardı. 1932-1934
yılları arasında "Divan Edebiyatı Antolojisi"ni çıkardı. 1933'te ordinaryüs
profesör olarak büyük ün sahibi oldu. Mehmet Fuat Köprülü, ayrıca İstanbul Üniversitesi'nde birkaç kez de dekanlık
yaptı.
Mehmet
Fuat Köprülü, 1924'te Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarlığı'na atandı. 1924'te yine
İstanbul Üniversitesindeki görevine geri döndü. Türk Enstitüsü'nü kurdu. Türk
Tarih Encümeni Başkanlığına da seçilen Köprülü sonrasında siyasete
atıldı.
Mehmet Fuat Köprülü, 1934
yılında seçimleri kazanarak Kars'tan milletvekili oldu. Türk siyasal yaşamında çok
partili sisteme geçişle birlikte CHP'den ayrılıp Demokrat Parti'ye geçti. Bu
partinin kurucuları arasında yer aldı. 1950'de kurulan I. Adnan Menderes
hükümetinde Dışişleri Bakanı oldu. 1956'da da devlet bakanı görevine atandı. Daha sonra siyasetten ayrılıp Türk Edebiyatı ile ilgili çalışmalar yaptı. Ayrıca Türk Halk
Edebiyatı araştırmalarına yöneldi.
28 Haziran 1966'da İstanbul'da vefat eden Mehmet Fuat Köprülü, Çemberlitaş'ta
bulunan Köprülü Mescidi'ne bitişik aile kabristanında babasının yanına
defnedildi.
Edebi Kişiliği
- İlk zamanlarında Fecriati topluluğunda yer alan
sanatçı sonraları Milli Edebiyat akımına katıldı. Milli Edebiyat'a
katılmasıyla sanatsal içerikli yapıtlardan ziyade bilimsel
eserler üzerine çalışmalar yaptı.
- Ziya Gökalp'ın çıkardığı Yeni Mecmua'da hece
ölçüsünü kullanarak ulusal temaları işleyen şiirler kaleme aldı.
- "Türkiye Enstitüsü"nü kuran Köprülü, Türk
kültürü, Türk dili ve uygarlığı bilimi alanlarında önemli çalışmalarda
bulundu.
- Çok genç yaşlarda profesör olan yazar, tarih ve
edebiyat alanında Batılı görüşe sahip ilk bilginimiz sayılır.
- Mehmet Fuat Köprülü, Türkçü bir tarih ve bilim
görüşünden yola çıkmıştır. Türk tarihinin ilk dönemlerine kadar inmiş ilk
Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını incelemiştir.
- Asıl önemli yanı bilim adamı kimliği olan Mehmet
Fuat Köprülü, Divan ve Halk şairleri üzerinde incelemeler yapmış; Hoca
Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Erzurumlu Emrah, Gevheri gibi yazın alanındaki
önemli şahsiyetleri edebiyatımıza tanıtmıştır.
- Türk edebiyat tarihi ile ilgili önemli
araştırmalarda bulunan Köprülü, Türk edebiyatı tarihini bir metot
dâhilinde tanıtır. Türk edebiyatını bilimsel yöntemlerle inceleyen ilk
bilim adamıdır. Edebiyatı, "tarih-eser-şahıs" üçgeninde modern ve bilimsel
yöntemlerle işlemiştir.
- Mehmet Fuat Köprülü, Türklerin kendi kültür ve
medeniyetini yabancılardan öğrenmesine karşı çıkmış çalışmalarını da bu
ilke doğrultusunda devam ettirmiştir.
- Ankara ve İstanbul Üniversitesi'nde profesörlük
unvanıyla görev yapmıştır.
- Eserlerini, Milli Edebiyat dil anlayışına uygun
olarak sade bir Türkçe ve akıcı bir üslupla yazar.
- Edebiyat tarihi başta olmak üzere makale ve
inceleme türlerinde edebiyatımıza binlerce eser kazandırır. "Türk
Edebiyatında İlk Mutasavvıflar", "Türk Edebiyat Tarihi", "Divan Edebiyatı
Antolojisi", "Türk Saz Şairleri" en önemli eserleri olarak ön
plana çıkar.
Eserleri
Türk Edebiyat Tarihi
Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar
Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları
Türk Saz Şairleri
Divan Edebiyatı Antolojisi
Demokrasi Yolunda
Edebiyat Araştırmaları
Erzurumlu Emrah
Azeri Edebiyatına Ait İncelemeler
Fuzuli Hayatı ve Eserleri
Türkiye Tarihi
Ayrıca
bakınız
Mehmet Fuat Köprülü (1890-1966)
Beş Hececiler
Milli Edebiyat Döneminin Bağımsız Sanatçıları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme