Edebiyat Okulu: Varsağı

VARSAĞI

Âşık Edebiyatı'nın fazla yaygın olmayan bir nazım şekli olan varsağı Güney Anadolu'da yaşayan Varsak Türkmenlerinin halk şairlerince söylenen şiirlerine denir. Varsağının kendine özgü özel bir ezgisi vardır. Semai ile büyük benzerlik gösteren varsağının semaiden en önemli farkı ezgisi ve ilk dörtlükte geçen "bre, hey, behey!" gibi seslenme sözcükleridir. Varsağılarda bu ünlemler kullanılarak erkekçe, yiğitçe bir söyleyiş şiire hakim kılınır.

Varsağı Türünün Özellikleri

Toroslar'daki Varsak boyunun kendine özgü bir ezgiyle söyledikleri şiirlerin adı olan bir nazım şeklidir.
Varsağılarda felekten ve yaşamdan şikâyet konuları işlenir.
Varsağıların mertçe, yiğitçe, babacan ve erkekçe bir söylenişi vardır.
Genellikle "hey, bre, bre hey, be, aman" gibi ünlemlere yer verilir. Bu ünlemlerin yer almadığı varsağılar ezgisiyle fark edilir.
8'li hece ölçüsüyle yazılır.
Varsağılardaki dörtlük sayısı koşmanınki ile aynıdır.
Kafiyeleniş şekli koşmanınki ile aynı olup "xaxa, bbba, ccca" şeklindedir.
Varsağılarda şiirin sonunda şairin mahlası geçer.
Varsağı, türkülerden gelişmiş bir şekildir.
Varsağı, türü edasıyla koçaklama türünü andıran şiirlerdir.
Edebiyatımızda varsakları ile ünlü olan şair Karacaoğlan'dır.