Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı türlerinden olan nutuk, mürşit ve pirlerin tarikata yeni girmiş olanlara tarikat usul ve adabını öğretmek için söyledikleri şiirlere denir.
Nutuk Türünün Özellikleri
- Bektaşilerin Âşık Tarzı Halk Edebiyatı nazım türü
olan nefese verdikleri isimdir.
- Öğretici ve öğüt verici özellikleri ön planda
oldukları için nutuklar didaktik özellikler taşır.
- Nutuklarda bilgilendirici özellikler ön
plandadır.
- Nazım birimi dörtlüktür.
- Dili, genellikle sade ve anlaşılırdır. Nutuklarda
yer yer Arapça ve Farsça sözcüklere de rastlanır.
- Şekil açısından koşmaya benzeyen bir türdür.
- Nutuklar 11'li hece ölçüsüyle yazılır. 7'li ve
8'li hece ölçüsüyle yazılanlar da vardır.
- Kafiye düzeni abab/cccb/dddb/eeeb şeklindedir.
- En önemli temsilcisi Kaygusuz Abdal'dır.
Örnek 1
Evvel tevhid sürer mürşid dilinden
Erişir canına fazlı Huda'nın
Kurtulursun emarenin elinden
Erişir canına fazlı Huda'nın
İkincide verir lafzatullâhı
Anda keşf ederler sıfatullâhı
Hasenat yeter der eder günâhı
Erişir canına fazlı Huda'nın
Üçüncüde yâ Hû ismini oku
Garib bülbül gibi durmayıp şakı
Kendi vücudunda bulagör Hak'ı
Erişir canına fazlı Huda'nın
Dördüncü esmaya nail olasın
Enal'-Hak sırrına vâkıf bulasın
Dahi ölmezden sen evvel ölesin
Erişir canına fazılı Huda’nın
Örnek 2
Kurtulursun emarenin elinden
Erişir canına fazlı Huda'nın
İkincide verir lafzatullâhı
Anda keşf ederler sıfatullâhı
Hasenat yeter der eder günâhı
Erişir canına fazlı Huda'nın
Üçüncüde yâ Hû ismini oku
Garib bülbül gibi durmayıp şakı
Kendi vücudunda bulagör Hak'ı
Erişir canına fazlı Huda'nın
Dördüncü esmaya nail olasın
Enal'-Hak sırrına vâkıf bulasın
Dahi ölmezden sen evvel ölesin
Erişir canına fazılı Huda’nın
Örnek 2
Evliyadan gelen kelam
Okunan Kur'an değil mi?
Gerçek Veli'nin sözleri
Sûre-i Rahman değil mi?
Okunan Kur'an değil mi?
Gerçek Veli'nin sözleri
Sûre-i Rahman değil mi?
Kaygusuz Abdal
Ayrıca bakınız
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri
Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı Temsilcileri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder